Pytanie z dnia 20 stycznia 2015
Przedstawiony problem prawny: powództwo o zasądzenie zwrotu kosztów windykacji (Ustawa o terminach zapłaty w transakcjach handlowych).
Odpowiedź na problem prawny:
Z przytoczonego stanu faktycznego wynika, iż pozwana spłaciła z opóźnieniem w całości swoje zadłużenie do rąk powoda. Zgodnie z twierdzeniem powoda zaś, uregulowanie należności odbyło się w wyniku działań firmy windykacyjnej. Kosztami windykacji (wartość netto) powód obciążył więc stronę pozwaną wystawiając notę księgową. Pozwem objęte zostały owe koszty wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia wymagalności do dnia zapłaty (oraz koszty postępowania sądowego). W pozwie zgłoszony został także pisemny wniosek o wydanie przez sąd nakazu zapłaty.
W miejscu tym wskazujemy, iż E-punkt konsultacyjny nie ma na celu udzielanie porad prawnych indywidualnych, a jedynie udzielanie informacji prawnych o obowiązujących przepisach oraz ewentualnej ich interpretacji. W związku z tym, omówieniu poddajemy jedynie niektóre zagadnienia związane z powyższym stanem faktycznym.
Podstawę prawną powyższego roszczenia stanowi art. 10 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Stosownie do ust. 1, wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek (czyli od dnia w którym dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego zgodnie z art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego), bez wezwania, przysługuje od dłużnika z tytułu rekompensaty za koszty odzyskiwania należności równowartość kwoty 40 euro przeliczonych na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne. Zgodnie z ust. 2 zaś, w przypadku gdy koszty odzyskiwania należności poniesione z tytułu opóźnień w zapłacie transakcji handlowej przekroczą ww. kwotę (tak jak to miało w niniejszym stanie faktycznym), wierzycielowi przysługuje zwrot tych kosztów, w tym kosztów postępowania sądowego, pomniejszonych o tę kwotę.
W przedstawionym stanie faktycznym w pozwie zawarto wniosek o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, a więc o skierowanie sprawy do rozpoznania w odrębnym trybie postępowania na posiedzeniu niejawnym. Zgodnie z art. 485 § 1 k.p.c., sąd wydaje nakaz zapłaty, jeżeli powód dochodzi roszczenia pieniężnego albo świadczenia innych rzeczy zamiennych, a okoliczności uzasadniające dochodzone żądanie są udowodnione dołączonym do pozwu:
- dokumentem urzędowym;
- zaakceptowanym przez dłużnika rachunkiem;
- wezwaniem dłużnika do zapłaty i pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu;
- zaakceptowanym przez dłużnika żądaniem zapłaty, zwróconym przez bank i niezapłaconym z powodu braku środków na rachunku bankowym.
Dalej, zgodnie z art. 485 § 2a k.p.c., nakaz zapłaty wydawany jest również przez sąd na podstawie dołączonej do pozwu umowy, dowodu spełnienia świadczenia niepieniężnego, dowodu doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, jeżeli powód dochodzi należności zapłaty świadczenia pieniężnego, odsetek w transakcjach handlowych określonych w ustawie
o terminach zapłaty w transakcjach handlowych lub kwoty, o której mowa w art. 10 ust. 1 tej ustawy, oraz na podstawie dokumentów, jeżeli powód dochodzi również zwrotu kosztów, o których mowa w art. 10 ust. 2 ww. ustawy.
W zaistniałym stanie faktycznym pozwanej doręczony został jednakże pozew a nie nakaz zapłaty, od którego wnieść mogłaby na podstawie art. 493 § 1 k.p.c. pismo zawierające zarzuty. W związku z tym domniemywać należy, iż sąd, na podstawie art. 486 § 2 k.p.c. uznał, iż nie zostały spełnione przesłanki do rozpoznania sprawy w trybie nakazowym i wydanie nakazu zapłaty, a zatem sprawa rozpoznana zostanie w trybie zwykłym. Jak stanowi art. 486 § 2 k.p.c., w razie braku podstaw do wydania nakazu zapłaty, przewodniczący wyznacza rozprawę albo posiedzenie niejawne nie później niż przed upływem 2 miesięcy od dnia wniesienia pozwu albo od dnia uzupełnienia braków pozwu.
Informujemy jednocześnie, iż k.p.c. nie przewiduje terminów, w jakich należy wnieść odpowiedzieć na pozew. Z praktyki sądów wynika jednakże, iż termin taki zostaje wyznaczony jednocześnie z doręczeniem pozwu. Stosownie do art. 206 § 2 pkt 1) kpc, równocześnie z doręczeniem pozwu i wezwaniem na pierwsza rozprawę poucza się pozwanego o czynnościach procesów, które może lub powinien podjąć, jeśli nie uznaje żądania pozwu w całości lub w części, w szczególności o możliwości lub obowiązku wniesienia odpowiedzi na pozew, w tym o obowiązujących w tym zakresie wymaganiach co do terminu i formy, lub przedstawienia swoich wniosków, twierdzeń i dowodów na rozprawie.
Zaś zgodnie z art. 207 § 1 k.p.c., pozwany może przed pierwszym posiedzeniem wyznaczonym na rozprawę wnieść odpowiedź na pozew, przy czym przewodniczący może zarządzić wniesienie takowej odpowiedzi w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż dwa tygodnie (art. 207 § 2 k.p.c.). Naruszenie terminu jest równoznaczne ze zwrotem odpowiedzi na pozew. Zachowanie powyższego terminu jest to o tyle istotne, iż stosownie do art. 207 § 6 k.p.c., sąd pominie spóźnione twierdzenia i dowody (wniesione na dalszym etapie postępowania), chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich w odpowiedzi na pozew bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo występują inne wyjątkowe okoliczności.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych
(tj. Dz. U. 2013 poz. 403);
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tj. Dz. U. 2014 poz. 121);
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (tj. Dz. U. 2014 poz. 101).
Stan prawny aktualny na dzień 28 stycznia 2015 r.
