Jak odroczyć termin zapłaty podatku, gdy brakuje funduszy

Osobie prowadzącej działalność gospodarczą mogą przytrafić się trudności z terminowym regulowaniem zobowiązań podatkowych. W takiej sytuacji podatnik może wystąpić do urzędu skarbowego z wnioskiem o udzielenie ulgi w zapłacie podatku.

Do wyboru będzie miał trzy możliwości:

1) złożenie wniosku o rozłożenie płatności na raty,

2) złożenie wniosku o odroczenie terminu płatności podatku

3) złożenie wniosku o odroczenie lub rozłożenie na raty zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetek określonych w decyzji,

4) złożenie wniosku o umorzenie zaległości podatkowej.

Powyższe ulgi to ulgi uznaniowe, przyznawane podatnikom w sytuacjach awaryjnych, które przewidują przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383), dalej: Ordynacja. 

Ulga w zapłacie zobowiązań podatkowych może być przyznana tylko wówczas gdy istnieje ważny interes podatnika lub ważny interes publiczny, co wynika wprost z art. 67a § 1 ordynacji. Aby z niej skorzystać, konieczne jest więc złożenie do urzędu skarbowego dobrze umotywowanego wniosku i to koniecznie zanim upłynie termin płatności podatku.

 

Rozłożenie płatności na raty.

W myśl art. 67a ordynacji, organ podatkowy, na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym może m.in. rozłożyć zapłatę podatku na raty, bądź też rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę.

Zaległością podatkową jest zgodnie z art. 51 § 1 ordynacji, podatek niezapłacony w terminie płatności. W myśl § 2 art. 51, za zaległość podatkową uważa się także niezapłaconą w terminie płatności zaliczkę na podatek, w tym również zaliczkę, o której mowa w art. 23a, lub ratę podatku. Zaległością jest również podatek nienależnie otrzymany lub w wysokości wyższej od należnej np. podatek VAT.

Ponieważ w każdym przypadku, gdy podatnik składa wniosek o rozłożenie na raty zaległości podatkowej, organ podatkowy rozpatruje jego sytuację prawną i faktyczną, trzeba pamiętać o dokładnym uzasadnieniu składanego wniosku. Jeżeli okaże się, że zapłata należności nie zagraża w żaden sposób „egzystencji” podatnika raczej trudno będzie liczyć na przychylność organów podatkowych w tej kwestii. Decyzja w tym przedmiocie należy bowiem do naczelnika urzędu i ma zawsze charakter uznaniowy.

Przepisy ordynacji nie określają, na ile rat może być rozłożona zapłata zaległego podatku, ani jak wysokie mogą to być raty. Ustalenie przez organ podatkowy ilości rat i ich wysokości jest poprzedzona gruntowną analizą sytuacji podatnika, w tym jego warunków materialnych, możliwości płatniczych, sytuacji rodzinnej itp. Analiza ta dotyczy jednak wyłącznie bieżącej sytuacji materialnej podatnika. Analiza ta nie musi bowiem dotyczyć z okresu wcześniejszego, tj. sprzed złożenia wniosku o rozłożenie zobowiązania podatkowego na raty.Jak wspomniałam, podstawą przyznania ulgi jest złożony przez podatnika wniosek. Podatnik powinien w nim sprecyzować, jaka ulga ma być przyznana, jakiego podatku dotyczy i na jakich warunkach chciałby uregulować podatek. Podatnik podaje również wysokość i terminy wpłat. W uzasadnieniu musi wyjaśnić, dlaczego nie może uiścić podatku jednorazowo. Urząd skarbowy może bowiem udzielić ulgi w spłacie zobowiązania podatkowego tylko wówczas, gdy jest to uzasadnione ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, o czym była mowa powyżej

Każdy podany we wniosku fakt powinien zostać poparty dowodami. Mogą to być: zaświadczenie o dochodach rodziny, kserokopie protokołów zdarzeń losowych ale też i inne dowody np. wydatków na leczenie.

Wzór wniosku

Lublin, dn. 20.10.2013 r.

Adam Maj Lublin, dn. 20.10.2013 r.
ul. Krótka 4
20-077 Lublin
NIP 7121014826

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Lublinie

Na podstawie art. 67a § 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383): zwracam się z wnioskiem o rozłożenie na 10 rat zaległości podatkowej w podatku VAT.

Uzasadnienie

Jestem czynnym podatnikiem VAT prowadzącym działalność gospodarczą. W wyniku kontroli przeprowadzonej przez urząd skarbowy wydano w dniu 10.10.2013 r. decyzję nr 0/8987/Vat, w której określono zaległość podatkową w podatku VAT za okres od stycznia do grudnia 2012 r. w wysokości łącznej 15.000 zł plus odsetki od tej zaległości. Jednorazowe uiszczenie określonej przez Urząd Skarbowy zaległości podatkowej spowodowałoby utratę płynności finansowej mojej firmy. Obecnie jestem jedynym żywicielem rodziny i dodatkowo spłacam kredyt zaciągnięty na zakup mieszkania w wysokości_________ Mam na utrzymaniu troje dzieci w wieku szkolnym i niepracującą żonę, wymagającą stałej opieki lekarskiej. Jej choroba zmusza nas do kupowania drogiego leku. Zatrudniam 8 pracowników, a więc likwidacja firmy pozbawiłaby środków do życia nie tylko moją rodzinę, ale także rodziny moich pracowników. Jedyną możliwością wywiązania się z obowiązku podatkowego i spłaty należności jest pozytywne rozpatrzenie mojego wniosku. Zgoda Urzędu na spłatę zaległości w dziesięciu ratach pozwoliłaby mi na dalsze prowadzenie działalności.

Jednocześnie pragnę podkreślić, iż jest to pierwsza nieprawidłowość w zakresie rozliczania się z z należności podatkowych w zakresie działalności, którą prowadzę od 1998 roku.

Proszę o pozytywne rozpatrzenie mojej prośby. Załączniki:

1) zaświadczenie o chorobie żony,

2) zaświadczenie z banku o wysokości zaciągniętego kredytu.

Adam Maj

 

Po złożeniu wniosku organ podatkowy wydaje decyzję – będzie to decyzja albo pozytywna czyli zgodna z wnioskiem podatnika, albo negatywna. Od decyzji tej podatnik ma prawo odwołać się do dyrektora izby skarbowej, a w przypadku dalszego nieuwzględnienia wniosku, może zaskarżyć przedmiotową decyzję do sądu administracyjnego.

Na podstawie art. 67a § 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383): zwracam się z wnioskiem o rozłożenie na 10 rat zaległości podatkowej w podatku VAT.

 

 

Złożenie wniosku o odroczenie terminu płatności.

Podatnik ma obowiązek zapłaty podatku we wskazanym w ustawach podatkowych terminie.. Zdarzają się jednak sytuacje, że pomimo obowiązku zapłaty podatku, podatnik nie ma na to odpowiednich funduszy, tak w sytuacjach opisanych powyżej. Podatnik, który nie uiści podatku w terminie może być ukarany mandatem(w zależności od wysokości zaległego podatku podatnikowi może zostać zarzucone wykroczenie bądź przestępstwo skarbowe). Urząd skarbowy nalicza również karne odsetki. Tak więc w przypadku kłopotów finansowych warto spróbować złożyć odpowiedni wniosek w zakresie odroczenia płatności podatku, chociaż po to, aby uniknąć tych kar.

Jak każdy wniosek tak również i ten trzeba uzasadnić ważnym interesem podatnika albo interesem społecznym. Pojęcia te nie zostały jednak sprecyzowane przez ustawodawcę dlatego też przy interpretacji pojęć użytych w art. 67a § 1 ordynacji, zwroty "ważny interes podatnika" i "interes publiczny" szczególnego znaczenia nabiera orzecznictwo sądów administracyjnych.

Według stanowiska wyrażonego w wyroku NSA z 18 kwietnia 2012 r., sygn. akt II FSK 2119/10, „interes społeczny oznacza konieczność respektowania wartości wspólnych dla całego społeczeństwa, takich jak sprawiedliwość, bezpieczeństwo, zaufanie obywateli do organów władzy, sprawność działania aparatu państwowego lub korekta błędnych decyzji. Z kolei ważny interes podatnika to przede wszystkim taka sytuacja, która z powodów nadzwyczajnych, losowych nie pozwala na uregulowanie należności podatkowych.

Natomiast w wyroku z 14 września 2001 r., sygn. akt III SA 1590/00. NSA w Warszawie podkreślił, iż 

użyte przez ustawodawcę pojęcia nieostre, niedookreślone, takie jak „ważny interes podatnika”, „interes publiczny”, nie mogą być interpretowane w sposób subiektywny, a więc nie może o tym decydować przekonanie podatnika. O istnieniu ważnego interesu podatnika decydują kryteria zobiektywizowane, które są zgodne z powszechnie aprobowaną hierarchią wartości.

Z uwagi na brak dokładnej definicji powyższych pojęć w przepisach podatkowych, każdy stan faktyczny jest rozpatrywany przez organ podatkowy indywidualnie, z uwzględnieniem wszystkich okoliczności wskazanych przez podatnika. Trudna sytuacja finansowa i problemy zdrowotne podatnika nie zawsze uzasadniają udzielenie ulgi.

W wyroku z 10 stycznia 2001 r. (sygn. akt III SA 1037/00) NSA wskazał na okoliczność, że przejściowe trudności ekonomiczne powinny były spowodowane czynnikami niezależnymi od podatnika, a nie następstwem świadomie przyjętej przez niego strategii gospodarczej.

Wzór wniosku

Lublin, 15 września 2013 r.

Jan Czerwiec
ul. Zana 1/25
20-860 Lublin
NIP 712-868-59-59

Naczelnik Urzędu Skarbowego
w Lublinie 20-020
ul. Sądowa 5

Wniosek o odroczenie terminu płatności

Na podstawie art. 48 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa: (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm.), zwracam się z wnioskiem o odroczenie do 30 listopada 2013 r. terminu płatności zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych za sierpień 2013 r.

Uzasadnienie

Ponieważ 20 września 2013 r. przypada termin płatności zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych za sierpień 2013 r., a wynikająca z rozliczenia kwota zaliczki wynosi 8 tys. zł proszę o odroczenie terminu zapłaty tej kwoty do 21 listopada 2013r. Wystąpienie dochodu do opodatkowania za sierpień 2013 r. spowodowane było sprzedażą środka trwałego na kwotę 150.000 zł netto. Uzyskany dochód z tej sprzedaży byłem zmuszony przeznaczyć na odbudowę zakładu, który uległ zniszczeniu na skutek pożaru.

1 sierpnia br. zawarłem kontrakt, po wykonaniu którego, w dniu 20 listopada 2013 r. otrzymam zapłatę, a więc uzyskam środki na zapłatę podatku. Obecnie wraz z rodziną żyjemy z oszczędności i niewielkich zleceń. Dlatego też zapłata tak wysokiego podatku spowodowałaby niemożność utrzymania siebie i rodziny, jak i dalszego prowadzenia działalności w tym wywiązania się z w/w kontraktu. W związku z tym uważam, iż moja egzystencja jest zagrożona, a więc mam ważny interes w odroczeniu płatności podatku.
Nie nastąpi sprzeczność z interesem Państwa, bowiem w przypadku udzielenia pomocy przez urząd i odroczenia terminu płatności będę miał środki finansowe na spłatę zobowiązania.
W związku z powyższym wniosek ten jest uzasadniony i wnoszę jak na wstępie.

Jan Czerwiec

Załączniki: 1) kopia kontraktu.;2 ) zaświadczenie Straży Pożarnej.

Korzyści dla podatnika, któremu uda się uzyskać pozytywną decyzję

Jeżeli podatnik uzyska zgodę organu podatkowego na rozłożenie należności na raty lub odroczenie terminu zapłaty, to uzyska również zgodę na zapłatę 50% stawki odsetek za zwłokę - jest to tzw. opłata prolongacyjna (art. 57 § 2 Ordynacji). Oznacza to, że w przypadku odroczenia terminu płatności podatku albo zaległości podatkowej podatnik będzie miał prawo do zapłaty odsetek o połowę mniejszych, niż gdyby po prostu nie uregulował zobowiązania wobec „fiskusa” w terminie i nie ubiegał się o ulgę w spłacie.

Opłata prolongacyjna naliczana jest odrębnie od każdej raty przypadającej do zapłaty. Natomiast do ustalenia kwoty odsetek za zwłokę w zapłacie zobowiązań podatkowych i składkowych stosuje się wzór określony przepisami rozporządzenia Ministra finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej, a także zakresu informacji, które muszą być zawarte w rachunkach (Dz.U.2005.165.1373).

Wysokość opłaty prolongacyjnej oblicza się przy zastosowaniu stawki opłaty prolongacyjnej obowiązującej w dniu wydania decyzji i jest ona naliczana za okres od dnia następującego po upływie terminu płatności podatku do dnia upływu odroczonego terminu płatności podatku. Jeżeli jednak podatnik, który otrzymał decyzję o odroczeniu terminu do złożenia deklaracji i zapłaty podatku nie dotrzyma terminu płatności odroczonego podatku, z mocy prawa następuje wygaśnięcie decyzji przyznającej tę ulgę. Decyzja wygasa wówczas w całości. W rezultacie podatnik będzie wówczas zmuszony zapłacić zaległość podatkową wraz z odsetkami liczonymi od pierwotnego terminu płatności podatku za dany okres rozliczeniowy. Pamiętaj: Jeśli dostałeś decyzję o rozłożeniu na raty lub odroczeniu terminu płatności nie zapominaj o terminach wyznaczonych w decyzji. Dlatego też warto w składanym do urzędu skarbowego wniosku wskazać termin na tyle odległy, aby można było bez problemu go dotrzymać.

 

Wniosek o umorzenie zaległości podatkowej.

Wniosek o umorzenie zaległości podatkowej podlega przez urząd skarbowy ocenie, m.in. Pod kątem sytuacji materialnej podatnika, istniejącej w danym okresie, w którym składany jest wniosek. Jak czytamy w treści wyroku WSA w Gliwicach z 7 maja 2008 r., sygn. akt I SA/Gl 1020/07,

(…) jeśli podatnik powołuje się jako na przyczynę żądania umorzenia zaległości podatkowych na złą sytuację finansową, to w procesie ustalania stanu faktycznego istotnego dla rozstrzygnięcia zasadności tego żądania konieczne jest nie tylko ustalenie sytuacji finansowej podatnika w dacie podejmowania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie, ale również w okresie, w którym zaległości powstały.

Niestety, nie każdy wniosek zostanie rozpatrzony pozytywnie. O umorzenie podatku mogą ubiegać się tylko podatnicy znajdujący się w bardzo trudnej sytuacji finansowej. We wniosku należy zatem wykazać, że nic nie wskazuje na poprawę kondycji finansowej w przyszłości, a zapłata podatku zagrażałaby egzystencji podatnika i jego rodziny. Dotyczy to przede wszystkich osób, których kłopoty finansowe wynikają z nadzwyczajnych, losowych sytuacji, np. klęski żywiołowej. Każda sprawa traktowana jest przez organ podatkowy w sposób indywidualny. Jednak praktyka pokazuje, że urzędy skarbowe stosują takie rozwiązanie niezwykle rzadko.

Podstawa prawna:

• art. 48 § 1 pkt 1, art. 51 § 1, art. 57 § 2,67a § 1 pkt 2, art. 81 § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa: (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm.),

• rozporządzenie Ministra finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej, a także zakresu informacji, które muszą być zawarte w rachunkach (Dz.U.2005.165.1373)
• wyrok NSA w Warszawie z 14 września 2001 r. sygn. akt III SA 1590/00,
• wyrok WSA w Gliwicach z 7 maja 2008 r., sygn. akt I SA/Gl 1020/07,
• wyrok NSA z 18 kwietnia 2012 r., sygn. akt II FSK 2119/10.,
• wyrok NSA z 10 stycznia 2001 r. (sygn. akt III SA 1037/00).

Autor: Krystyna Dąbrowska, doradca podatkowy nr wpisu 02200.