Umowa komisu w sklepie e-commerce - mikroPorady.pl - Biznesowe wsparcie z najlepszej strony

Użytkownik serwisu zwrócił się do nas z prośbą o udzielenie porady prawnej w następującym stanie faktycznym:

Prowadzimy sklep internetowy, w którym sprzedajemy wyroby rękodzielnicze żony. Teraz chcemy sprzedawać rękodzieło osób trzecich. My wystawiamy towar na naszej witrynie, ale fizycznie będzie on u dostawcy- rękodzielnika (nie prowadzącego działalności gospodarczej). Po sprzedaży dostawca wysyła towar do kupującego. Klient robi przelew na nasze konto, a my odsyłamy pieniądze do dostawcy po potrąceniu swojej prowizji.

Pytania:

Czy do zabezpieczenia transakcji z dostawcą można wykorzystać umowę komisu?

Jeżeli nie to w jaki sposób uregulować relacje rękodzielnik bez działalności - sklep-konsument?

W pierwszej kolejności należy wyjaśnić, czym jest umowa komisu. Zgodnie z art. 765 Kodeksu cywilnego (dalej: „k.c”) „Przez umowę komisu przyjmujący zlecenie (komisant) zobowiązuje się za wynagrodzeniem (prowizja) w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do kupna lub sprzedaży rzeczy ruchomych na rachunek dającego zlecenie (komitenta), lecz w imieniu własnym”. Według Kodeksu cywilnego umowa komisu jest umową konsensualną, wzajemną i odpłatną.

Chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat?

Pokaż materiały

Komisant działa na rachunek komitenta, lecz w imieniu własnym. Jak wskazuje się w doktrynie, istotą zlecenia komisowego jest zawieranie przez komisanta z osobami trzecimi umów sprzedaży, gdzie może on występować jako sprzedawca (komis sprzedaży) lub jako kupujący (komis kupna). Komisantem może być tylko przedsiębiorca. Działalność jego przedsiębiorstwa nie musi jednak ograniczać się tylko do realizacji transakcji komisowych, gdyż może być również poszerzona o działalność okazjonalną. Zlecenia komisowe mogą obejmować jedynie rzeczy ruchome.

Zgodnie z art. 765 k.c. dającego zlecenie (komitenta) obciąża zobowiązanie do zapłaty wynagrodzenia (prowizji). W doktrynie podkreśla się, że wynagrodzenie zależy od ceny rzeczy ruchomej kupowanej lub sprzedawanej przez komitenta. Cena może zostać ustalona w umowie procentowo (np. 6% od ceny sprzedaży rzeczy ruchomej) lub w sposób sztywny. Ustalenie prowizji w sposób sztywny nie sprzeciwia się wymogowi Kodeksu cywilnego, aby wynagrodzenie komisanta było prowizją, gdyż przepis nie wymaga, aby wynagrodzenie to zależało od ostatecznej ceny kupna lub sprzedaży rzeczy ruchomej. Jeśli wynagrodzenie odnosi się do ostatecznej ceny kupna lub sprzedaży, to jego wyliczenie w momencie zawarcia umowy sprzedaży nie jest możliwe.

Stronami tej umowy mogą był osoby fizyczne prawne oraz jednostki z art. 33¹ (ułomne osoby prawne), przy czym komisant musi być przedsiębiorcą (sprzedaż lub kupno rzeczy ruchomych w ramach komisu nie musi być jednak jedynym przedmiotem jego działalności). Z uwagi na status komisanta jako zastępcy pośredniego wypada zaliczyć komis do kategorii umów powierniczych. Zobowiązanie komisanta należy do zobowiązań rezultatu, nie zaś starannego działania, gdyż wymagalność prowizji następuje z chwilą, gdy komitent otrzymał rzecz lub cenę, a zatem gdy zlecenie komisowe zostało wykonane bez względu na starania czynione przez komisanta (art. 772 § 1). Świadczenie komisanta może być określone jako zlecenie jednorazowe albo stałe (w tym ostatnim wypadku jest to trwałe pośrednictwo w sprzedaży lub kupnie rzeczy oznaczonego rodzaju). Omawiana umowa może być terminowa albo bezterminowa.

Konstrukcja prawna komisu, zakładająca działanie komisanta na rachunek komitenta, wymusza obdarzenie tego pierwszego dużą dozą zaufania ze strony dającego zlecenie. To z kolei nakłada na komisanta obowiązek działania zawsze w interesie komitenta. W konsekwencji przyjmuje się, że umowa komisu powinna być wykonywana przez przyjmującego zlecenie osobiście, a powierzenie spełnienia świadczenia osobie trzeciej może nastąpić jedynie w sytuacjach opisanych w art. 738 k.c. stosowanym per analogiam. Osoba trzecia może zatem wykonywać zlecenie komisowe jedynie wówczas, gdy wynika to z umowy lub ze zwyczaju, albo też, gdy komisant został zmuszony do wykonania zlecenia przez osobę trzecią w związku z zaistniałymi okolicznościami. W takim przypadku ponosi jednak odpowiedzialność za brak należytej staranności w wyborze zastępującego go podmiotu.

Jak wynika z powyższej analizy przepisów dotyczących umowy komisu wskazujemy, że w sytuacji przedstawionej przez Użytkownika można wykorzystać umowę komisu do transakcji pomiędzy sklepem internetowym, a osobą trzecią nieprowadzącą działalności gospodarczej. Z przepisów wynika, że stroną tej umowy mogą był osoby fizyczne, jednakże należy pamiętać, że komisant musi być przedsiębiorcą. Osoba trzecia może w takiej sytuacji wykonywać zlecenie komisowe, jednakże należy to wprost zastrzec w umowie.

W naszym serwisie dostępne są wzory umowy komisu, które w przedstawionym stanie faktycznym mogą okazać się przydatne:

https://mikroporady.pl/umowy/umowa-komisu/podglad-wariantu/umowa-komisu-podstawowa-kupno/uwaga-1/rodzaje-komisu

Zachęcamy do zapoznania się z ich treścią.

Wpisz nasz KRS 0000318482 w deklaracji podatkowej PIT.

Stan prawny na dzień: 7 października 2022 r.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.).

Rodzaje Umów sprzedaży

Umowa sprzedaży jest jedną z najczęściej zawieranych umów. Stronami takiej umowy są kupujący i sprzedający. Umowa zobowiązuje sprzedawcę do przeniesienia na kupującego własności rzeczy lub wykonania usługi i przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz. Kupujący natomiast jest zobowiązany do zapłaty uzgodnionej ceny oraz odebrania rzeczy.

Umowa sprzedaży jest uregulowana w Kodeksie cywilnym (k.c.). Z kolei Ustawa o prawach konsumenta definiuje także:

Umowę zawartą poza lokalem przedsiębiorstwa;
Umowę zawartą na odległość.

Regulacja nakłada obowiązki na sprzedawców w szczególności w zakresie informacyjnym zarówno przed zawarciem umowy jak i na jej kolejnych etapach.

W myśl aktualnie obowiązujących przepisów, konsumentom należy się wzmożona ochrona, ponieważ nie występują w transakcjach jako podmiot profesjonalny. Wprowadzenie ustawy miało na celu zmniejszenie przewagi przedsiębiorcy jako podmiotu profesjonalnego oraz wyrównanie pozycji obu stron.

Wskazujemy, że z godnie z art. 221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku kodeks cywilny k.c. (dalej jako: "k.c.") za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Sformułowanie to nie dotyczy osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą. Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą lub zawodową traci status konsumenta jeżeli dokonuje czynności prawnej – w stosunku do przedsiębiorcy – w bezpośrednim związku z tą działalnością.

Zgodnie z regulacją przedstawioną w k.c. innym rygorem prawnym objęte są tzw. potocznie klasyczne formy sprzedaży (czyli sprzedaż pomiędzy przedsiębiorcą (sprzedawcą) i konsumentem (kupującym) niż sprzedaż w obrocie profesjonalnym (pomiędzy przedsiębiorcą (sprzedawcą) i przedsiębiorcą (kupującym)). W drugiej wśród wymienionych sytuacji nie może być bowiem mowy o wyrównywaniu pozycji stron.

W naszej tabeli przedstawiamy i porównujemy:

Umowę zawartą poza lokalem przedsiębiorstwa;
Umowę zawartą na odległość;
Umowę zawartą w lokalu przedsiębiorcy;
Umowę zawartą pomiędzy przedsiębiorcami;

wskazując ich definicje, podstawę prawną oraz uwzględniając najbardziej charakterystyczne dla nich różnice.

Rekomendujemy szczegółowe zapoznanie się z przygotowanym poradnikiem i dostosowanie regulaminów sprzedaży przedsiębiorstwa pod obowiązujące wymogi i przepisy prawa.

Pobierz poradnik