Definicja przedsiębiorcy nie jest jednolita. Znajduje się ona w wielu aktach prawnych. Nie są to definicje sprzeczne lub wykluczające się. Wszystkie one skupiają się na opisywaniu kryteriów, dzięki którym danemu podmiotowi można przypisać status przedsiębiorcy.
Głównym kryterium jest prowadzenie działalności gospodarczej. Może to robić osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność do czynności prawnych (ułomna osoba prawna). Uzyskanie statusu przedsiębiorcy nie następuje automatycznie, lecz wymaga dokonania czynności przewidzianych prawem – przede wszystkim rejestracji. W Polsce właściwymi rejestrami są Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej (CEIDG) oraz Rejestr Przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS).
Zgodnie z art. 431 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej jako:”k.c.”)::„przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 331 §1 (tzw. ułomna osoba prawna), prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową”. Ta druga związana jest z wykonywaniem wolnych zawodów (np. notariusz, lekarz, biegły rewident).
Co ważne, spółka cywilna nie jest przedsiębiorcą. Są nimi jej wspólnicy w zakresie, w którym wykonują w ramach umowy spółki działalność gospodarczą. Istotnym jest również to, że przedsiębiorcą obok prowadzących działalność gospodarczą zarobkowo, mogą być także podmioty działające non for profit. Ich głównym celem nie jest zarobkowanie, ale prawo pozwala na prowadzenie przez nie działalności gospodarczej, o ile nie jest to główny obszar ich aktywności, a zyski przeznaczane są na cele statutowe.
Druga najważniejsza definicja przedsiębiorcy znajduje się w ustawie Prawo przedsiębiorców. Zgodnie z art. 4 przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą. Przedsiębiorcami są także wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Przywołana ustawa wprowadza także podział ze względu na rozmiar przedsięwzięcia na przedsiębiorstwa: mikro, małe i średnie.
Przedsiębiorca nie jest pojęciem tożsamym z przedsiębiorstwem. Kodeks cywilny definiuje przedsiębiorstwo jako „zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej” (art. 551 k.c.).. Zatem przedsiębiorca (podmiot) prowadzi przedsiębiorstwo (przedmiot) i wykorzystuje je w celu prowadzenia działalności gospodarczej, bądź zawodowej.
Definicje przedsiębiorstwa znajdują się także w innych ustawach, które modyfikują kryterium przyznania statusu przedsiębiorcy ze względu na przedmiot regulacji i jego specyfikę np. ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. W tym przypadku „przedsiębiorcamisą osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które prowadząc, chociażby ubocznie, działalność zarobkową lub zawodową uczestniczą w działalności gospodarczej” (art. 2).
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2020 roku poz. 1740)
- Ustawa z dnia 6 marca 2018 roku Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2021 roku poz. 162)
- Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz.U z 2020 roku poz. 1913).
Zobacz także:
