Uzyskanie patentu na rynku europejskim

Użytkownik serwisu zwrócił się do nas z prośbą o udzielenie porady prawnej dotyczącej wprowadzenia nowego produktu na rynek europejski. Wskazał, że produkt ma patent w USA.  Prosi również o udzielenie wskazówek, jak złożyć wniosek o udzielenie patentu.

Patent europejski to tytuł ochronny przyznawany na wynalazki przez Europejski Urząd Patentowy na mocy Konwencji o patencie europejskim. Uprawnia do wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób określony w przepisach. Patent ten ma charakter regionalny – obowiązuje na terytorium państw należących do Europejskiej Organizacji Patentowej.

Procedura udzielania patentu europejskiego rozpoczyna się od dokonania europejskiego zgłoszenia patentowego, a kończy wydaniem decyzji o udzieleniu patentu lub decyzji odmownej. Najważniejszą cechą i zaletą patentu europejskiego jest to, że w drodze jednego postępowania rozpoczętego przez jedno zgłoszenie patentowe zapewnia ochronę wynalazku na terytorium wielu państw członkowskich, identyczną jak w przypadku patentów krajowych udzielanych w poszczególnych państwach. Poniżej przedstawimy procedurę dokonywania zgłoszenia o udzielenie patentu europejskiego.

Europejskie zgłoszenie patentowe powinno zawierać wniosek o udzielenie patentu europejskiego, opis wynalazku, jedno lub więcej zastrzeżeń patentowych, ewentualny rysunek przywołany w opisie lub zastrzeżeniach oraz skrót opisu wynalazku. W przypadku, gdy zgłaszający chce skorzystać z daty pierwszeństwa wcześniejszego zgłoszenia, należy dołączyć kopię tego zgłoszenia. Ponadto, jeżeli zgłaszający dokonał zgłoszenia za pośrednictwem pełnomocnika, trzeba dołączyć dokument pełnomocnictwa.

Zgłoszenia można dokonać w dowolnym języku, ale w terminie dwóch miesięcy od daty zgłoszenia należy złożyć odpowiednie tłumaczenie na jeden z języków urzędowych EPO (angielski, francuski lub niemiecki), który będzie językiem postępowania. W przypadku korzystania z wcześniejszego pierwszeństwa warunek ten dotyczy również kopii wcześniejszego zgłoszenia.

W terminie miesiąca od daty zgłoszenia należy wnieść na konto bankowe EPO opłatę za zgłoszenie oraz opłatę za poszukiwanie, a jeżeli zgłoszenie obejmuje więcej niż 15 zastrzeżeń patentowych, opłatę za każde następne zastrzeżenie. W przypadku, gdy zgłoszenie było dokonywane za pośrednictwem Urzędu Patentowego RP, trzeba wnieść na konto tego urzędu opłatę za przekazanie zgłoszenia do EPO. Polskim zgłaszającym, takim jak osoby fizyczne, małe i średnie przedsiębiorstwa, organizacje non-profit, uniwersytety i jednostki badawczo-rozwojowe, którzy dokonali zgłoszenia w języku polskim, przysługuje zniżka na opłatę za zgłoszenie i opłatę za poszukiwanie w wysokości 30%

Europejskiego zgłoszenia patentowego może dokonać każda osoba fizyczna lub prawna bez względu na narodowość, miejsce zamieszkania czy siedzibę firmy. Może być ono również dokonane przez kilku współzgłaszających. Zgłaszający może dokonać zgłoszenia w Europejskim Urzędzie Patentowym lub w urzędzie patentowym kraju, który jest stroną Konwencji o patencie europejskim, np. w Urzędzie Patentowym RP.

Dla zgłaszających - obywateli polskich lub polskiej osoby prawnej ustawa Prawo własności przemysłowej w artykule 40 stanowi: „Osoba mająca siedzibę lub miejsce zamieszkania w Rzeczypospolitej Polskiej może dokonać zgłoszenia wynalazku, w celu uzyskania ochrony za granicą, za pośrednictwem Urzędu Patentowego, w trybie przewidzianym:
1) umową międzynarodową lub przepisami prawa Unii Europejskiej, o których mowa w art. 4, albo
2) niniejszą ustawą – po dokonaniu zgłoszenia tego wynalazku w Urzędzie Patentowym.”

Natomiast Ustawa z 14 marca 2003 r. o dokonywaniu europejskich zgłoszeń patentowych oraz skutkach patentu europejskiego w Rzeczypospolitej Polskiej w artykule 3 ust.2 wprowadza znaczne ułatwienia dla zgłaszających. Mogą oni dokonywać europejskiego zgłoszenia patentowego w Urzędzie Patentowym RP bez konieczności uprzedniego dokonywania zgłoszenia w trybie krajowym. Uniknąć można w ten sposób dokonywania dwóch oddzielnych zgłoszeń o udzielenie dwóch patentów, które miałyby taki sam skutek w Polsce.
Europejskie zgłoszenie patentowe złożone za pośrednictwem Urzędu Patentowego przez osoby wymienione w art. 40 Prawa własności przemysłowej sporządza się w języku polskim albo dołącza się do niego tłumaczenie na język polski.”

Oznacza to, że jeżeli europejskie zgłoszenie patentowe oparte jest na polskim pierwszeństwie, może być dokonane zarówno w Europejskim Urzędzie Patentowym jak i w Urzędzie Patentowym RP. Natomiast, jeżeli europejskie zgłoszenie patentowe nie jest oparte na pierwszeństwie- musi być ono dokonane w Urzędzie Patentowym RP. Ma to na celu danie możliwości sprawdzenia wynalazków przez kompetentne organy państwowe tak, aby te wynalazki, które mogłyby stanowić naruszenie tajemnicy państwowej – ze względu na swój charakter lub przedmiot – nie zostały wysłane za granicę i pozostały w urzędzie krajowym jako wynalazki tajne.

Zgłoszenia można dokonać osobiście, pocztą, faksem i elektronicznie. Zgłoszenie powinno zawierać: opis wynalazku, jedno lub więcej zastrzeżeń patentowych, rysunki powołane w opisie lub zastrzeżeniach, skrót oraz podanie o udzielenie patentu europejskiego. Do zgłoszenia mogą być dołączone inne dokumenty, jak np. dokument pełnomocnictwa, dokumenty pierwszeństwa, dokument dotyczący wskazania twórcy, formularz wniesienia opłaty, dyskietka zawierająca listę sekwencji. Wszystkie wymogi formalne zgłoszenia, w tym informacje dotyczące redagowania opisu, zastrzeżeń patentowych, skrótu oraz rysunków zawarte są w Regulaminie wykonawczym EPC.

Podanie o udzielenie patentu europejskiego powinno być złożone na formularzu opracowanym przez Europejski Urząd Patentowy. Zawiera ono: wniosek o udzielenie patentu europejskiego; tytuł wynalazku; nazwę/nazwisko, adres i obywatelstwo zgłaszającego oraz państwo, w którym zgłaszający posiada miejsce zamieszkania lub główną siedzibę przedsiębiorstwa; nazwisko pełnomocnika (o ile został ustanowiony); oświadczenie zastrzegające pierwszeństwo z wcześniejszego zgłoszenia wskazujące datę oraz kraj, w którym dokonano tego zgłoszenia (o ile ma to zastosowanie); wykaz dokumentów dołączonych do podania oraz podpis zgłaszającego. Podanie o udzielenie patentu europejskiego jest dostępne na stronie internetowej EPO (Europejskiego Urzędu Patentowego).

Na koniec wskazujemy, że na stronie internetowej Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej znajduje się wyszukiwarka patentów europejskich, znaków towarowych i wynalazków - przed wprowadzeniem produktu na rynek europejski można z niej skorzystać i sprawdzić, czy patent nie znajduje się w bazie.

Wpisz nasz KRS 0000318482 w deklaracji podatkowej PIT.

Stan prawny na dzień: 22 grudnia 2022 r.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 324 z późn. zm.).
2. Ustawa z dnia 14 marca 2003 r. o dokonywaniu europejskich zgłoszeń patentowych oraz skutkach patentu europejskiego w Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 2).