Zwolnienie lekarskie a prowadzenie działalności gospodarczej - mikroPorady.pl

Użytkownik serwisu zwrócił się do nas z prośbą o udzielenie porady prawnej w następującym stanie faktycznym:

Dzień dobry, mam pytanie czy prowadząc działalność gospodarczą u jednocześnie pracując na umowę o pracę w przypadku gdy jestem na zwolnieniu lekarskim u pracodawcy mogę wykonywać pracę w ramach działalności? Dziękuję z góry za odpowiedź.

Zwolnienie lekarskie a wykonywanie pracy zarobkowej

Na wstępie wskazać należy w czasie zwolnienia lekarskiego osoba pobierająca zasiłek chorobowy nie może pracować. Jednakże prowadząc własną działalność gospodarczą, nawet na zwolnieniu lekarskim, nie zawsze można sobie pozwolić na całkowite odseparowanie się od obowiązków zawodowych. Pojawia się więc pytanie, czy w każdym wypadku zasiłek chorobowy pobierany przez przedsiębiorcę oznacza zakaz podejmowania przez niego jakichkolwiek czynności służbowych?

Zasadą jest, że osoba ubezpieczona pobierająca zasiłek chorobowy w czasie zwolnienia lekarskiego nie może podejmować żadnej pracy zarobkowej. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, wykonywanie takiej działalności w trakcie orzeczonej niezdolności do pracy pozbawia prawa do zasiłku za cały jego okres. Jednakże nie wszystkie czynności można uznać za wykonywanie pracy. W niektórych okolicznościach judykatura dopuszcza wykonywanie czynności służbowych, o ile nie mają one bezpośredniego związku z wypracowaniem dochodu.

Zasiłek chorobowy a działalność gospodarcza

Kwestia nabycia prawa do zasiłku chorobowego oraz jego pobierania została uregulowana przez ustawę o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej jako ustawa zasiłkowa). W myśl art. 6 tej ustawy ubezpieczony przedsiębiorca nabywa prawo do zasiłku chorobowego, gdy stał się niezdolny do pracy z powodu choroby lub zaszły przypadki zrównane z niezdolnością do pracy w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego.

Nie każda niezdolność do pracy powstała w czasie pozostawania w stosunku pracy rodzi prawo do świadczeń. Prawo do zasiłku nie powstaje w czasie zdarzeń, takich jak bezpłatny urlop, urlop wychowawczy, pobyt w areszcie czy odbywanie kary pozbawienia wolności, a także w okresie wyczekiwania na prawo do zasiłku chorobowego.

Zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu przedsiębiorcy, który stał się niezdolny do pracy w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego i stanowi on swoistą rekompensatę za utracone wynagrodzenie za pracę spowodowane niezdolnością do pracy. Zasiłek chorobowy przysługuje po upływie okresu wyczekiwania – w przypadku przedsiębiorcy podlegającemu dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu po upływie 90 dni.

Utrata zasiłku chorobowego

Każdy rodzaj wykonywanej pracy związanej z prowadzoną działalnością gospodarczą jest zabroniony w trakcie pobierania zasiłku chorobowego. W art. 17 ustawy zasiłkowej prawodawca sankcjonuje nieuczciwe oraz zawinione zachowania ubezpieczonego (w tym przedsiębiorcy), które pozbawiają go prawa do świadczenia chorobowego.

Przedsiębiorca traci możliwość pobierania świadczenia bądź zasiłek chorobowy w ogóle nie przysługuje, w sytuacji gdy:

ubezpieczony wykonuje w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową;
ubezpieczony wykorzystuje zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z jego celem;
zaświadczenie lekarskie o niezdolności do pracy zostało sfałszowane.

Każda z powyższych okoliczności stanowi samodzielną przesłankę skutkującą utratą prawa do zasiłku chorobowego. Mają one charakter niezależny od siebie, co oznacza, że jeżeli w czasie orzeczonej niezdolności do pracy ubezpieczony wykonuje pracę zarobkową, to nie ma znaczenia, czy praca ta była niezgodna z celem zwolnienia lekarskiego. Co więcej, nie ma też znaczenia, czy wykonywane czynności miały jakikolwiek wpływ (negatywny lub pozytywny) na stan zdrowia przedsiębiorcy.

W wyroku Sądu Najwyższego (sygn. akt: II UKN 172/98) zostało określone, że nawet wykonywanie innej pracy zarobkowej, niezwiązanej z prowadzeniem działalności gospodarczej, w okresie trwania zwolnienia lekarskiego jest wystarczającą przesłanką utraty prawa do zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia. Sąd stwierdził również, że chodzi o każdą pracę zarobkową wykonywaną w okresie zwolnienia lekarskiego, chociażby jej wykonywanie było zalecane i przyczyniło się do poprawy stanu zdrowia.

W przepisach ustawy zasiłkowej chodzi o każdy rodzaj pracy zarobkowej. Za takie działania możemy uznać m.in. wydawanie dyspozycji i wskazówek pracownikom, sprawowanie nadzoru nad zatrudnionymi, spotykanie się z klientami lub kontrahentami czy też przyjmowanie i wydawanie towaru. Przedsiębiorcy nie wolno wykonywać czynności nawet niezwiązanych z prowadzeniem własnej działalności, np. na podstawie umowy o dzieło, jeżeli wiąże się ona z uzyskaniem dochodu. Nie ma też znaczenia kwestia, że dana czynność mogła być świadczona nieodpłatnie, jeżeli w zwykłych realiach gospodarczych za taką pracę można otrzymać wynagrodzenie.

Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej w temacie wykonywania pracy zarobkowej na zwolnieniu lekarskim, koniecznie zapoznaj się z artykułem opublikowanym w naszym serwisie: Zwolnienie chorobowe a zatrudnianie na kontrakcie - mikroPorady.pl - Biznesowe wsparcie z najlepszej strony

Pamiętaj!
Wpisz nasz KRS 0000318482 w Deklaracji Podatkowej PIT.

Wyszukaj:
Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości Fundacja dr Bogusława
Federa w https://www.podatki.gov.pl/pit/twoj-e-pit/

Dziękujemy

Stan prawny: 17 lipca 2024
Podstawa prawna:

1) Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 221 z późn. zm.).

Jak wyliczać wynagrodzenie pracownika?

Przedsiębiorca, który decyduje się na zatrudnienie pracownika powinien wcześniej przeprowadzić analizę kosztów, które się z tym wiążą.

Składki na ubezpieczenia społeczne

Zapłata wynagrodzenia należnego pracownikowi to nie jedyny obowiązek pracodawcy, który wiąże się z nawiązaniem stosunku pracy. Pracodawca obowiązany jest także uiścić należne składki na ubezpieczenie społeczne pracownika, wśród których znajdują się m.in.:

Składka na ubezpieczenie emerytalne;
Składka na ubezpieczenie rentowe;
Składka na ubezpieczenie wypadkowe;
Składka na tzw. fundusz pracy;
Składka na tzw. Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Odmiennie kształtuje się sytuacja przedsiębiorcy, który decyduje się na zawarcie umowy cywilno - prawnej i zlecenie do wykonania prac osobie trzeciej nie nawiązując z nią stosunku pracy.

Koszt zatrudnienia pracownika

W poniższej tabeli porównujemy koszt zatrudnienia pracownika przy nawiązaniu z nim stosunku pracy, zawarciu umowy zlecenia i umowy o dzieło. Osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę objęta jest wszystkimi rodzajami ubezpieczeń. Dodatkowo pracodawca odprowadza składkę na fundusz pracy oraz fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych.

W tym miejscu wskazujemy, że osoba zatrudniona na podstawie umowy zlecenia objęta jest obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym, emerytalnym oraz rentowym, dodatkowo może zostać objęta także ubezpieczeniem zdrowotnym.

Zwolnienie ze składek na ubezpieczenia społeczne

Należy także wskazać, że zwolnieniu ze składek na ubezpieczenia podlegają osoby, które nie przekroczyły 26 roku życia (szerzej na ten temat piszemy tu: Jak zatrudniać młodocianych i pracowników, którzy nie ukończyli jeszcze 26 roku życia.)

W przypadku zatrudnienia osoby na podstawie umowy o dzieło nie istnieje obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne. Ponadto, w naszej tabeli przyjęliśmy założenie, że Twój pracownik nie został objęty żadnym innym ubezpieczeniem społecznym niż wynikającymi z umowy z Tobą.

Wyliczenie składki na podatek dochodowy

Problematyczne jest także wyliczenie składki na podatek dochodowy od osób fizycznych- w naszym zestawieniu postaraliśmy się o wskazanie sposobu takiego wyliczenia. Zanim do niego przystąpisz upewnij się czy Twój pracownik objęty jest I czy II progiem podatkowym.

Dla lepszego porównania przyjęliśmy, że każda z osób niezależnie od rodzaju zawartej umowy zgodziła się na wynagrodzenie w wysokości 4242 zł brutto. Kwota ta stanowi kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2024 roku zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej w 2024 roku.

Wskazujemy także, że minimalna stawka godzinowa w 2024 roku zgodnie z powyżej wskazanym Rozporządzeniem wynosi 27,70 zł.

Pobierz poradnik