Podejmowanie działalności gospodarczej

Jeżeli jesteś zdecydowany samodzielnie zacząć zarabiać, wykonując swój zawód lub prowadzić działalność gospodarczą w odpowiadającej Ci dziedzinie, musisz przede wszystkim sprecyzować swój zamiar co do tego, czy rzeczywiście chcesz zostać przedsiębiorcą prowadzącym tzw. pozarolniczą działalność gospodarczą, czy też może będziesz prowadził samodzielnie zawodową działalność w formie osobistego świadczenia usług, o ile to w danej dziedzinie jest możliwe. Występują różne formy samodzielnego zarobkowania, które niekoniecznie muszą oznaczać prowadzenie przedsiębiorstwa. Możesz np. zajmować się wynajmem lokali w swojej nieruchomości, którą dla tego celu nabyłeś. Możesz również wykonywać samodzielnie różne wolne zawody bądź funkcjonować na rynku jako ekspert lub biegły bez potrzeby rejestracji jako przedsiębiorca. W przedstawionej poradzie znajdziesz odpowiedzi na to czym kierować się przy podejmowaniu decyzji o rozpoczęciu działalności gospodarczej. Porada ta może służyć również działającym już przedsiębiorcom dla zweryfikowania aktualnego statusu.

 

Faza podejmowania decyzji

Chcesz być prawdziwym przedsiębiorcą? Oznacza to czasami rezygnację z pracy, a dalsze jej wykonywanie w formie pracy na własny rachunek, w tzw. outsourcinug tylko dla oszczędzenia pracodawcy kosztów Twojego zatrudnienia. Jeżeli rzeczywiście chcesz oferować własny produkt lub usługę na rynku, a niekoniecznie tylko świadczyć pracę (usługi) swojemu dotychczasowemu pracodawcy, zostań rzeczywiście samodzielnym przedsiębiorcą.

1.Sprecyzowanie produktu i rynku

Jeżeli masz pomysł na swój produkt, ofertę usługową to zacznij od rozpoznania warunków formalnoprawnych i rynkowych właściwych dla danego produktu czy usługi. Może się bowiem okazać, iż dla danego produktu/ usługi wymagana jest specjalna forma prawna bądź też niezbędne są specjalistyczne kwalifikacje/ zgody/ licencje/ koncesje. Poza tym warto sprawdzić czy dany produkt/ usługa występuje już na rynku i jaki jest na niego popyt.

Jeżeli natomiast nie masz sprecyzowanego pomysłu bądź tylko bardzo ogólnie np. chcesz otworzyć restaurację czy kawiarnię lub oferować usługi informatyczne w sieci bądź też zająć się produkcją w jakiejś branży np. meblarskiej bez sprecyzowania produktu, to musisz najpierw rozpoznać różne rynki i warunki na nich. W ten sposób możesz bowiem ustalić jaka minimalnie oferta musi być kierowana do odbiorców, tak od strony asortymentowej jak i od strony ilościowej aby móc przymierzyć się do rozpoczęcia działalności z punktu widzenia własnych możliwości.

2. Co wziąć pod uwagę

Jeżeli już sprecyzowałeś produkt i rynek na który chcesz go wprowadzić to, dopiero wówczas możesz przymierzyć się do podjęcia działalności, mając na uwadze:

• moment wejścia, czyli od kiedy mógłbyś dostarczyć produkt, a od kiedy możliwe jest efektywne wejście na dany rynek (różne zdarzenia gospodarcze; sezonowość; rynek terytorialnie, do którego można dotrzeć; rynek, który dopiero powstanie, ale wymaga inwestycji już teraz);
• własne kompetencje, w tym wyuczone i praktykę;
• kompetencje osób z którymi chcesz podjąć współpracę (np. z małżonkiem);
• środki materialne i finansowe w Twojej dyspozycji, czyli: pieniądze, dostęp do lokalu, środki transportu, narzędzia itp;
• dostępność rynku i środków, rozumiane jako zdolność kredytowa czy choćby możliwość sfinansowania przez pożyczkę oraz możliwość wynajmu w odpowiedniej lokalizacji lokalu, placu, itp.;
• formy, w jakich zawierałbyś umowy, w tym zwłaszcza coraz bardziej popularne zawieranie umów online, na odległość, poza lokalem przedsiębiorstwa, sprzedaż internetowa (więcej na ten temat piszemy w Poradzie: Inne formy handlu w mikro i małym przedsiębiorstwie).

3. Rozpoznanie uwarunkowań danej dziedziny

Konieczne jest także rozpoznanie i uwzględnienie szeregu uwarunkowań danej działalności. Uwarunkowania formalnoprawne (w tym administracyjnoprawne i kontraktowe decydujące o koszcie wejścia na rynek i koszcie funkcjonowania na tym rynku), regulacji i warunków związanych z formami i technikami sprzedaży np. sprzedaży na odległość, poza lokalem przedsiębiorstwa, w tym sprzedaży internetowej i wysyłkowej lub związanymi z rynkami regulowanymi jak farmaceutyków, broni, fajerwerków, niektórych substancji chemicznych oraz usług jak: ochrony mienia, detektywistycznych, przewozu (np. transport osób). Jeżeli rozpoznałeś powyższe środki, które masz w dyspozycji i uwarunkowania dla Twojej działalności gospodarczej, to, mając na uwadze ryzyka i bariery, które w ten sposób ujawniłeś, czy potrzeby, które określiłeś związane z dostępnością środków: pieniądze, kredyty, lokal lub dostępnością rynku, możesz podjąć decyzję czy już jesteś gotów projektować przedsięwzięcie i przygotować ofertę, czyli rozplanować konkretnie uruchomienie swojej działalności. Powinieneś zastanowić się przy tym nad:

• Czy musisz zatrudnić pracowników? Jeżeli tak, to ilu i o jakich kwalifikacjach? W jakiem formie? Czy niezbędne jest zawarcie umowy o pracę czy może wystarczająca będzie umowa zlecenia/ o współpracę z inną osobą prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą? Może pewne czynności będziesz chciał zlecań firmom zewnętrznym?
• Gdzie będziesz miał siedzibę? Czy w tej siedzibie będziesz prowadził działalność czy jedynie funkcjonował (pod tym adresem jako przedsiębiorca), a działalność prowadził w innym lokalu przedsiębiorstwa bądź poza lokalem przedsiębiorstwa albo na odległość, w tym przez Internet (sieci)?
• Czy i jakie środki komunikacji oraz transportu są Ci potrzebne?
• Czy musisz wynająć lub kupić dodatkowy lokal tak na działalność, siedzibę, jak i choćby na magazyn produktów dla potrzeb przykładowo sprzedaży wysyłkowej?
• Jakie środki inwestycyjne i obrotowe musisz zaangażować ? Czyli, jakie i za ile wyposażenie zakupić bądź wynająć i ile trzeba będzie wyłożyć na zakup pierwszych produktów lub sfinansowanie sprzedaży pierwszych towarów lub usług zanim wpłyną należności za sprzedane produkty lub usługi?

4. Planowanie

Jednym słowem w większości przypadków trzeba przygotować projekt utworzenia przedsiębiorstwa i tak zwany biznesplan, a o jego dokładności, szczegółowości będzie rozstrzygać oczywiście wielkość planowanej działalności, tak w rozumieniu kosztu rozpoczęcia, jak i wielkości obrotu. Ważne są również dodatkowe uwarunkowania, które mogą wymuszać sporządzenie bardziej profesjonalnych i szczegółowych planów przedsięwzięcia, a więc nie tylko szczegółowego kosztorysu (biznesplanu), ale także projekcji przewidywanych obrotów, projektowanych marż, nakładów na reklamę, upustów lub bonifikat przewidywanych na starcie czy strat w pierwszym okresie działalności, gdy trzeba wyjść na rynek z optymalnie dużą ofertą, a sprzedaż jeszcze nie osiągnie odpowiednio wysokiego pułapu (wkalkulowanie strat na nadmiernym zapasie, przeterminowaniach). Ponadto, w projekcie trzeba wówczas uwzględnić koszty ewentualnej pomocy prawnej, przynajmniej na starcie, dla przygotowania podstawowych koniecznych dokumentów i regulacji wewnętrznych, jak i dla transakcji z klientami, czyli: regulaminu sprzedaży i przyjmowania reklamacji lub zwrotu towarów, umów z konsumentami (o ile są potrzebne), dokumentów gwarancyjnych, regulaminów wewnętrznych: pracy, organizacyjnego, bhp, ppoż, a także umów związanych z wynajmem wyposażenia, maszyn, urządzeń, lokalu, tak aby dokonać tego w sposób bezpieczny, minimalizując ryzyka i koszty. Wiele wzorów takich dokumentów znajdziesz w naszym serwisie w zakładce: Wzory dokumentów. W związku z tym konieczne jest też przy większym rozmiarze wkalkulowanie doradztwa finansowo- podatkowego, w ramach którego uzyskasz pomoc w zakresie stworzenia takiego projektu, biznesplanu. Będzie to potrzebne m.in. wówczas, gdy np. bank będzie tego wymagał dla udzielenia kredytu bądź leasingowania środka transportu lub maszyn.

5. Poszerz wiedzę

Abyś mógł wejść w rolę przedsiębiorcy i wziąć sprawy w swoje ręce, to musisz również uzupełnić swoją wiedzę w zakresie tak, praw i obowiązków przedsiębiorcy, jak i reguł funkcjonowania na rynku w ogólności i rynkach szczególnych, określonych produktów, w tym usług, handlu czy gastronomii w konkretnych przypadkach. Po pierwsze, proponujemy Ci chociaż na wstępie, pobieżne zapoznanie się z podstawowymi pojęciami, z którymi będziesz miał teraz do czynienia, czytając zarówno o swoich prawach i obowiązkach, jak i o prawach konsumentów oraz pozostałych kontrahentów. Po drugie, przedstawiamy Ci listę podstawowych wybranych aktów prawnych bądź przepisów szczególnych, do których powinieneś sięgać w przypadku określonych wątpliwości bądź zdarzeń. Po trzecie, sprawdź co oferujemy w zakresie instrukcji, regulacji, umów w obszarze portalu.

 

6.Wybór formy

Dopiero gdy przejdziesz kolejno powyższą drogą w zakresie skonkretyzowania pomysłu na Twoją Firmę, możesz zastanowić się nad formą jej prowadzenia i procedurą formalnego wejścia na rynek. Tak więc, aby zostać przedsiębiorcą, czyli zarejestrować się w ewidencji działalności gospodarczej przedsiębiorców (CEIDG) lub w tzw. KRS (Krajowy Rejestr Sądowy) musisz najpierw zdecydować czy chcesz być indywidualnym przedsiębiorcą, właścicielem przedsiębiorstwa bezpośrednio czy, też wybrać formę jakieś spółki, spółdzielni i czy są Ci potrzebni wspólnicy.

7. Możliwe formy prowadzenia działalności gospodarczej

Dostępne w kraju formy działalności, to, obok indywidualnego przedsiębiorcy, przede wszystkim:

- spółka cywilna;

- spółdzielnia;

- spółka partnerska;

- spółka komandytowa;

- spółka jawna;

- spółka komandytowa – akcyjna;

- spółka z ograniczona odpowiedzialnością;

- spółka akcyjna;

• spółka europejska;
• oddział (zakład) przedsiębiorcy zagranicznego (spółki).

Jeżeli nie masz uzasadnionych powodów, jak również nie masz partnerów lub finansujących, którzy chcą być wspólnikami, to zdecyduj się zostać indywidualnym przedsiębiorcą.

Jako indywidualny przedsiębiorca możesz też zawrzeć umowę z innym przedsiębiorcą dla prowadzenia wspólnego przedsiębiorstwa, będzie to spółka cywilna.

8. Wpis do CEIDG

Procedurę wpisu do ewidencji działalności gospodarczej znajdziesz pod adresem: https://prod.ceidg.gov.pl/ceidg.cms.engine/?F;1b22de7d-916d-4591-b44d-3b8e2be61121, regulują ją przepisy ustawy z dnia 6 marca 2018 r. prawo przedsiębiorców.

9.Inne formy działalności

Jeżeli chcesz rozpoznać i ewentualnie zastosować np. formę spółdzielni lub spółki, zapoznaj się z omówieniem tych i innych dostępnych form działalności, które znajdziesz w Instrukcji: Jaka forma prawna będzie odpowiednia dla Twojej działalności gospodarczej?”.