Przedterminowe wypowiedzenie umowy leasingu, a sprzedaż poleasingowa – zaniżanie wartość rzeczy sprzedanej - mikroPorady.pl

Poprzez zawarcie umowy leasingu, korzystający dostaje od finansującego rzecz do używania na określonych w umowie warunkach, a finansujący zobowiązuje się do spłaty wartości rzeczy w oznaczonych ratach. Umowa między stronami (poza podstawowymi danymi charakterystycznymi dla dowolnej umowy) powinna określać przede wszystkim rodzaj leasingu, wysokość i harmonogram spłaty rat leasingowych oraz szczegółowe postanowienia dotyczące możliwości jej rozwiązania przed upływem czasu określonego w umowie. W praktyce należy zatem oznaczyć pewne sytuacje związane z zachowaniem stron umowy, których wystąpienie będzie uprawniało drugą stronę do wypowiedzenia jej warunków. Innym rozwiązaniem na rozwiązanie umowy leasingu przed terminem, będzie wykup przedmiotu leasingu (jedynie w przypadku leasingu finansowego, po upływie 40% standardowego czasu amortyzacji) lub przeniesienie wierzytelności (cesja), a więc w praktyce możności przekazania i korzystania z przedmiotu leasingu przez inny podmiot.

Wypowiedzenie umowy leasingu przez korzystającego nie jest z reguły korzystnym rozwiązaniem, gdyż wiąże się z poważnymi konsekwencjami finansowymi - chociażby ewentualnymi karami umownymi z tytułu przedterminowego rozwiązania umowy przez leasingobiorcę. Niekorzystne dla leasingobiorcy jest również rozwiązanie umowy przez finansującego na skutek okoliczności, za które korzystający ponosi odpowiedzialność (np. zaleganie z zapłatą co najmniej jednej raty leasingu).

W takich przypadkach finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowej zapłaty wszystkich przewidzianych w umowie niezapłaconych (przyszłych) rat leasingowych. Dodatkowo, finansujący po rozwiązaniu umowy leasingu jest uprawniony do dochodzenia odszkodowania w celu przywrócenia położenia, w jakim znajdowałby się, gdyby korzystający należycie wykonał swoje zobowiązanie. Ze względu na to, że odszkodowanie nie może przewyższyć uszczerbku w majątku poszkodowanego, należne finansującemu odszkodowanie podlega pomniejszeniu o uzyskane przez niego korzyści, do których zalicza się m.in. wartość rzeczy zwróconej przez korzystającego, czy kwota ubezpieczenia rzeczy. W razie jej sprzedaży, korzyść leasingodawcy wyznacza cena uzyskana w ramach zapłaty.

Ważne:

Oznacza to, że w momencie rozwiązania umowy leasingu przed czasem jej trwania przewidzianym w umowie, korzystający obowiązany jest do zapłaty na rzecz finansującego wszystkich niezapłaconych jeszcze rat leasingowych, pomniejszonych o wartość zwróconego przedmiotu (który wyznacza cena sprzedaży).

Przyjmuje się, że w przypadku „sprzedaży poleasingowej” uzyskane przez finansującego korzyści z takiej sprzedaży należy wiązać z realnie powstałym, a nie tylko możliwym do uzyskania dochodem z rzeczy, a więc przede wszystkim z uzyskaną przez finansującego ceną sprzedaży rzeczy. W typowej sytuacji cena sprzedaży jest swoistym dowodem rzeczywistej (rynkowej) wartości rzeczy. Co do zasady nie jest zatem istotna wycena rzeczy dokonana przez rzeczoznawcę, a cena realnie uzyskana z tytułu sprzedaży.

Nie oznacza to jednak, że finansujący uprawniony jest do dokonania „sprzedaży poleasingowej” według swojego wyboru po cenie dowolnie niskiej, gdyż mogłoby to godzić w sposób oczywisty w interesy korzystającego, obligując go do zapłaty na rzecz finansującego wyższej kwoty, niejako „dorównującej” do wartości niespłaconych jeszcze rat leasingowych.

Leasingodawca jako prowadzący działalność gospodarczą jest według zasad ogólnych obowiązany do zachowania należytej staranności w jej prowadzeniu, przy uwzględnieniu profesjonalnego charakteru działalności.

Ważne:

W tym przypadku, zachowanie należytej staranności w stosunku umownym z leasingobiorcą obliguje leasingodawcę do podjęcia działań mających na celu zbycie odzyskanego przedmiotu leasingu po cenie odpowiadającej jego rzeczywistej wartości.

Leasingodawca powinien udowodnić, że przy dochowaniu tejże podwyższonej należytej staranności nie był w stanie sprzedać rzeczy w cenie realnie odpowiadającej jej wartości. Zarzut niedochowania należytej staranności przy dokonywaniu „sprzedaży poleasingowej” może być przedmiotem postępowania sądowego.

Niestety, poglądy orzecznictwa sądów powszechnych w kwestii rzekomo zaniżonej wartości sprzedawanej rzeczy nie są zbieżne. Dominującym wydaje się wskazany wyżej pogląd, że wartość przedmiotu leasingu wyznacza realnie uzyskana kwota z jego sprzedaży. Jednocześnie nierozstrzygnięte pozostają skutki ewentualnego postępowania leasingodawcy z pokrzywdzeniem korzystającego i sprzedaż rzeczy po zaniżonej cenie. Rozstrzygnięcie zależy od szczegółów konkretnej sprawy, faktycznej kondycji przedmiotu leasingu oraz późniejszych możliwości jego wykorzystania.

Podstawa:

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1145);
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 25 kwietnia 2014 r. (sygn. akt I ACa 1502/13);
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 11 grudnia 2014 r. (sygn. akt V ACa 559/14).,

Stan prawny na dzień: 1 października 2019 r.

Rodzaje odsetek

Odsetki są świadczeniem pieniężnym płatnym za określony czas w oznaczonym procencie, który odnosi się do innej sumy pieniężnej.

Stanowią formę wynagrodzenia za korzystanie z cudzego kapitału oraz wynagrodzenie za czas, w którym właściciel nie mógł korzystać ze swojego majątku.
Roszczenie zapłaty odsetek swoje źródło znajdować może w czynności prawnej (umowie), ustawie, orzeczeniu sądu bądź decyzji organu.

Wyróżnia się 3 główne rodzaje odsetek:

Odsetki ustawowe (tzw. kapitałowe) - rodzaj odsetek naliczany od pożyczonego kapitału, występuje np. przy umowie pożyczki, kredytu bankowego.
Odsetki za opóźnienia – rodzaj odsetek naliczanych w momencie niespłacania całkowitej lub częściowej kwoty wierzytelności.
Odsetki za opóźnienia w transakcjach handlowych - Odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych to specjalny rodzaj odsetek mający zastosowanie dla transakcji handlowych między przedsiębiorcami.

Poniżej przygotowaliśmy dla Was zestawienie, w którym porównujemy kolejno różne rodzaje odsetek.

Zachęcamy do pobrania!

Pobierz poradnik