Rozpoczęcie jednoosobowej działalności gospodarczej

Użytkownik serwisu zwrócił się do nas z prośbą o udzielenie porady prawnej w przedmiocie rozpoczęcia jednoosobowej działalności gospodarczej. Czy przy rozpoczęciu działalności wymagane są opłaty? Czy jest jakaś ulga na start?

Jednoosobowa działalność gospodarcza jest najprostszą formą prowadzenia działalności gospodarczej. Została ona uregulowana w ustawie z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny oraz ustawie o centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej i punkcie informacji dla przedsiębiorcy z dnia 6 marca 2018 r. Rozpoczęcie działalności w tej formie jest stosunkowo proste, bezpłatne i większość czynności możemy wykonać przez Internet.

Istotą jednoosobowej działalności gospodarczej jest działanie przedsiębiorcy we własnym imieniu i na własny rachunek. Oznacza to, że przedsiębiorca prowadzący działalność w tej formie jest jedyną osobą ponoszącą pełną odpowiedzialność związaną z prowadzeniem działalności. Zatem prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą jej właściciel jest wyłącznie uprawniony do podejmowania wszelkich decyzji, w tym w przedmiocie zarządzania firmą, jednakże będzie również wyłącznie odpowiedzialnym z tytułu wszelkich zobowiązań związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, w tym zobowiązań finansowych.

Aby rozpocząć działalność gospodarczą w formie jednoosobowej działalności gospodarczej konieczne jest dokonanie wpisu do Centralnej Ewidencji i Działalności Gospodarczej („CEIDG”), czyli ewidencji przedsiębiorców będących osobami fizycznymi.

Wpisu dokonuje się na bezpłatny wniosek, którym jest formularz elektroniczny zamieszczony na stronie CEIDG. Dokonanie wpisu oznacza wprowadzenie do systemu teleinformatycznego danych ewidencyjnych oraz informacyjnych wskazanych w formularzu. Co do zasady wpis powinien nastąpić nie później niż w dniu roboczym następującym po dniu wpływu do CEIDG wniosku o wpis.

Zakładanie firmy zaczynamy więc od zalogowania się do Konta Przedsiębiorcy na www.biznes.gov.pl i wypełnienia na niej formularza CEIDG (wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej). We wniosku CEIDG należy podać m.in. rodzaj działalności. W tym celu stworzona została Polska Klasyfikacja Działalności, która zawiera spis czynności, jakie może wykonywać przedsiębiorstwo. Do formularza CEIDG wpisuje się jedynie numery wybranych czynności. Obowiązuje limit 10 numerów PKD, które podajemy do rejestru.

Wypełniając formularz wybieramy również formę opodatkowania podatkiem dochodowym. Prowadząc bowiem jednoosobową działalność gospodarczą obligatoryjnie stajemy się podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, czyli podatku PIT.

Do wyboru są trzy formy opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej:

• na zasadach ogólnych, według skali podatkowej (stawka podatkowa 17% i 32%)
• według stawki liniowej (stawka podatkowa 19%)
• ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Natomiast podatek VAT to podatek pobierany na każdym etapie obrotu towarami lub usługami. Jego wartość jest doliczana do każdej transakcji. Podatek VAT należy płacić niezależnie od podatku dochodowego PIT i od tego czy PIT rozliczamy się na zasadach ogólnych - według skali podatkowej, według stawki liniowej, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych czy na zasadach karty podatkowej. Jednakże zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt. 37 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji są zwolnione z podatku VAT.  

Należy również pamiętać, że jako przedsiębiorca należy rozliczać i opłacać za siebie składki do ZUS na:

• ubezpieczenia społeczne, z których obowiązkowe są: ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe, a dobrowolne jest ubezpieczanie chorobowe
• Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy
• ubezpieczenie zdrowotne.

Przedsiębiorcy, którzy dopiero zaczynają działalność gospodarczą lub zamknęli poprzednią przynajmniej 60 miesięcy wcześniej oraz nie planują świadczyć usług na rzecz byłego pracodawcy przez pierwszych 6 miesięcy działalności i mogą korzystać z Ulgi na start.

Ulga na start zwalnia z płacenia składek na:

• ubezpieczenia społeczne, czyli ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe
• Fundusz Pracy
• Fundusz Solidarnościowy.

Ulga na start nie zwalnia jednak z opłacania składki zdrowotnej, która jest obowiązkowa dla wszystkich przedsiębiorców – również tych zatrudnionych na etacie.

Od początku 2022 roku wysokość składki zdrowotnej zależy od wysokości dochodów oraz wybranej formy opodatkowania.

Jeżeli przedsiębiorca rozlicza się z podatku dochodowego na zasadach ogólnych (według skali podatkowej), składka na ubezpieczenie zdrowotne stanowi 9% podstawy wymiaru składki. W przypadku rozliczania podatku dochodowego od osób fizycznych w formie podatku liniowego (19%), przedsiębiorca zapłaci składkę zdrowotną w wysokości 4,9% podstawy wymiaru składki. Warto w tym miejscu wskazać, że jeśli osoba prowadząca działalność gospodarczą rozlicza podatki dochodowe na zasadach ogólnych (według skali podatkowej) lub liniowo, a dochód w danym miesiącu będzie niższy niż minimalne wynagrodzenie obowiązujące w danym roku, to wysokość składki zdrowotnej w tym miesiącu wyniesie 9% minimalnego wynagrodzenia.

Po 6 miesiącach przedsiębiorca może skorzystać z kolejnej możliwości obniżenia składki i przez 24 miesiące płacić obniżone składki od preferencyjnej podstawy.

Co do zasady przedsiębiorca z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej zobowiązany jest do opłacania składek emerytalnych, rentowych, wypadkowych i zdrowotnych. Składki na Fundusz pracy opłacane są przez przedsiębiorców tylko w przypadku pełnych składek ZUS (duży ZUS) i do ukończenia przez przedsiębiorcę 55. roku życia w przypadku kobiet oraz 60. roku życia w przypadku mężczyzn. Co ważne, składka chorobowa przedsiębiorcy jest dobrowolna i nie ma obowiązku jej opłacania.

Przedsiębiorca zatrudniony na etacie co do zasady nie musi opłacać składek ZUS na ubezpieczenie społeczne z dwóch tytułów – działalności i umowy o pracę. Jednak aby było to możliwe w ramach etatu, otrzymywane wynagrodzenie nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Wówczas obowiązkowym tytułem do ubezpieczeń społecznych pozostaje umowa o pracę. W przypadku gdy wynagrodzenie ze stosunku pracy jest niższe, przedsiębiorca ma obowiązek opłacania składek ZUS na ubezpieczenie społeczne z obu źródeł dochodu – firmy i etatu.

Reasumując, Użytkownik może bezpłatnie zarejestrować swoją działalność za pośrednictwem strony internetowej Centralnej Ewidencji i Działalności Gospodarczej. Przez pierwsze 6 miesięcy jedyną składką, którą musi opłacać to składka zdrowotna, której wysokość jest zależna wysokości dochodów oraz wybranej formy opodatkowania. Po upływie 6 miesięcy może przejść na tzw. Mały ZUS.

Pamiętaj!

Wpisz nasz KRS 0000318482 w Deklaracji Podatkowej PIT.

Wyszukaj:

Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości Fundacja dr Bogusława Federa w  https://www.podatki.gov.pl/pit/twoj-e-pit/

Dziękujemy :) 

Stan prawny na dzień: 10 lipca 2023 r.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.).
2. Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 221 z późn. zm.).