Wiek emerytalny a kontynuowanie zatrudnienia

Użytkownik serwisu zwrócił się do nas z pytaniem dotyczącym dalszego zatrudnienia po osiągnięciu wieku emerytalnego. Użytkownik jest zatrudniony na umowę o pracę na czas nieokreślony i w 2023 roku osiąga wiek emerytalny. Wobec tego ma następujące pytania:

1. czy może zatrudnić się ponownie na tym samym stanowisku na czas nieokreślony z tym samym zakresem obowiązków?
2. założenie działalności gospodarczej, jaka byłaby najkorzystniejsza forma działalności?
3. czy może zawrzeć tylko jedną umowę z byłym pracodawca na ten sam zakres obowiązków i wystawiać miesięcznie tylko jedną fakturę dla byłego pracodawcy?

Należy wskazać, że osiągnięcie wieku emerytalnego nie oznacza obowiązku przejścia na emeryturę. Niema przeszkód, aby w takiej sytuacji dalej wykonywać swoją pracę. W obecnym stanie prawnym dopuszczalne jest jednoczesne przejście na emeryturę oraz pozostawanie w zatrudnieniu.

Obecnie obowiązujące przepisy wskazują, że kobieta osiąga wiek emerytalny po ukończeniu 60, natomiast mężczyzna– po ukończeniu 65 roku życia. Osiągnięcie określonego wieku uprawnia do złożenia wniosku o przyznanie świadczenia emerytalnego, nie jest jednak obowiązkiem. Pracownik nie ma obowiązku przejść na emeryturę wraz z ukończeniem konkretnej liczby lat.

Zatrudnione osoby, które osiągnęły wiek emerytalny, mogą dalej pracować na takich samych zasadach jak dotychczas. Obniżanie pensji lub wymiaru czasu pracy z tego powodu jest całkowicie niedopuszczalne i stanowi przejaw dyskryminacji, za co pracodawcy grożą odpowiednie sankcje. Zgodnie z treścią art. 183d Kodeksu pracy osoba, wobec której pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę ustalane na podstawie odrębnych przepisów. Pracownik ma prawo połączyć dochody uzyskiwane z wynagrodzenia za pracę razem ze świadczeniem emerytalnym. W takim przypadku zyskuje dodatkowe pieniądze, choć należy podkreślić, że każdy z ww. dochodów jest wówczas odpowiednio opodatkowany. Aby skorzystać z takiego rozwiązania, zatrudniony musi najpierw przejść na emeryturę, a dopiero później ponownie nawiązać stosunek pracy.

W dniu 65 urodzin Użytkownik może rozwiązać swoją umowę o pracę – zarówno za wypowiedzeniem, jak i w trybie porozumienia stron. Pierwsze rozwiązanie oznacza pracę przez dodatkowy okres wypowiedzenia, zazwyczaj przez kolejne 3 miesiące. Porozumienie w sprawie rozwiązania umowy o pracę przynosi natychmiastowy skutek, nawet tego samego dnia, co chwila złożenia oświadczeń przez pracownika i pracodawcę. Rozwiązanie istniejącej umowy o pracę jest kluczowym elementem dla uzyskania emerytury z ZUS-u – bez tego świadczenie to nie zostanie w ogóle przyznane.

Aby przejść na emeryturę, a następnie pobierać wynagrodzenie za pracę, należy uprzednio rozwiązać istniejący stosunek pracy. W dniu składania wniosku o emeryturę należy pozostawać bez zatrudnienia, tj. być osobą bezrobotną. ZUS wymaga, aby pozostawanie bez pracy trwało co najmniej 1 dzień. W praktyce oznacza to, że pracownik starający się o emeryturę nigdy nie uzyska takiego świadczenia, jeśli dalej będzie pracował. Oczywiście czas pozostawania bez pracy może trwać dłużej niż jeden dzień, nawet do dnia otrzymania ostatecznej decyzji z ZUS-u w przedmiocie przyznania lub odmowy przyznania świadczenia emerytalnego. Rozpatrywanie tego rodzaju spraw przez ZUS nie powinno trwać dłużej niż 1 miesiąc.

Warto przy tym wskazać, że zatrudnienie byłego pracownika, który złożył już wniosek emerytalny, nie jest uzależnione od otrzymania jakiejkolwiek decyzji z ZUS. W praktyce oznacza to, że dana osoba nie musi czekać do dnia oficjalnego przyznania jej prawa do emerytury, aby ponownie stać się pracownikiem danej firmy.

Odnosząc się do pytania dotyczącego założenia działalności gospodarczej na emeryturze wskazujemy, że osoba pobierająca świadczenie emerytalne prowadząca działalność gospodarczą funkcjonuje na nieco innych zasadach, jeśli chodzi między innymi o obowiązek uiszczania składek, a także składania rocznych zeznań podatkowych. Należy pamiętać, że wszelkie informacje dotyczące uzyskanych w ramach prowadzonego przedsiębiorstwa dochodów łączy się na jednym formularzu PIT-36 z pieniędzmi pozyskanymi z tytułu świadczeń emerytalnych. Osoby pobierające świadczenie emerytalne nie muszą opłacać ubezpieczenia społecznego, a składki na ubezpieczenie emerytalne oraz rentowe mogą płacić dobrowolnie. Jeśli zdecydują się jednak na to drugie, wówczas konieczne będzie opłacanie składki na ubezpieczenie wypadkowe.

Warto w tym miejscu jednak dodać, że jeśli przedsiębiorca zdecydował się na opłacanie podatku liniowego, wtedy jest zobligowany do wykazywania swoich finansów na zeznaniu PIT-36L.

Jak wynika z powyższego osoba pobierająca świadczenie emerytalne i prowadząca własną działalność gospodarczą nie podlega już obowiązkowi opłacania składek społecznych – emerytalnej, rentowej i wypadkowej. Jeśli jednak się na to zdecyduje, możliwe jest opłacanie dobrowolnie składek emerytalnej i rentowej. W działalności gospodarczej na emeryturze nie jest natomiast możliwe opłacanie składki chorobowej oraz Funduszu Pracy. Składka zdrowotna to generalnie jedyna składka, której opłacanie jest obowiązkowe w działalność gospodarczej emeryta. Tak jak w przypadku standardowej firmy, jest ona opłacana w wysokości 9% od dowolnej podstawy, jednak nie niższej niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego.Należy pamiętać, że zarówno świadczenie emerytalne i jak i wynagrodzenie z tytułu świadczonej pracy podlegają jednak opodatkowaniu. Od obu tytułów jest także pobierana składka na ubezpieczenie zdrowotne.

Podsumowując, przejście na emeryturę i jednoczesne pobieranie wynagrodzenia za pracę wymaga od Użytkownika uprzedniego zwolnienia się z firmy i złożenia wniosku emerytalnego do ZUS-u. Należy pamiętać, że Użytkownik musi pozostawać bez pracy co najmniej 1 dzień, aby ZUS mógł rozpatrzyć złożony wniosek. Na drugi dzień po jego złożeniu wnioskodawca może podjąć ponowne zatrudnienie – w tej samej lub innej firmie. Wydanie decyzji ZUS-u i czas oczekiwania na załatwienie całej sprawy nie wpływa na możliwość zatrudnienia przyszłego emeryta. Nie ma również przeszkód, aby osoba pobierająca świadczenie emerytalne założyła działalność gospodarczą i świadczyła usługi na rzecz byłego pracodawcy.

Pamiętaj!

Wpisz nasz KRS 0000318482 w Deklaracji Podatkowej PIT.

Wyszukaj:

Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości Fundacja dr Bogusława Federa w https://www.podatki.gov.pl/pit/twoj-e-pit/

Dziękujemy :) 

Stan prawny na dzień: 12 lipca 2023 r.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1510 z późn. zm.).