Prawo holdingowe - zmiany KSH od 13 października 2022 r.
Porada powstała w ramach działalności non-profit Fundacji Akademia Liderów. mikroPorady.pl są projektem Fundacji, który pomaga polskim mikroprzedsiębiorcom na każdym etapie prowadzenia działalności.
W dniu 13 października 2022 r. weszła w życie jedna z najistotniejszych nowelizacji Kodeksu spółek handlowych (dalej: „KSH”) w ostatnich latach. Za sprawą Ustawy z dnia 9 lutego 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (dalej: „Ustawa” lub „Nowelizacja”) do polskiego porządku prawnego wprowadzono przepisy dotyczące prawa holdingowego. Nowelizacja ma głównie na celu uregulowanie holdingów, które dotychczas nie posiadały przejrzystych reguł funkcjonowania. Nowe przepisy mają charakter fakultatywny - działanie w tej formie jest prawem, a nie obowiązkiem powiązanych ze sobą podmiotów gospodarczych. W dzisiejszym artykule przedstawimy najważniejsze założenia prawa holdingowego.
1. Co to jest prawo holdingowe?
Prawo holdingowe zwane również prawem grup spółek lub prawem koncernowym to przepisy, które wprowadzają do Kodeksu spółek handlowych nowy dział, skupiający się głównie na regulacji szczególnego typu stosunku zależności pomiędzy spółką dominującą i spółkami zależnymi, przy jednoczesnej zmianie zasad funkcjonowania organów spółek.
Zgodnie z art. 4 §51 KSH grupą spółek definiujemy jako:
spółkę dominującą i spółkę albo spółki zależne, będące spółkami kapitałowymi, kierujące się zgodnie z uchwałą o uczestnictwie w grupie spółek wspólną strategią w celu realizacji wspólnego interesu (interes grupy spółek), uzasadniającą sprawowanie przez spółkę dominującą jednolitego kierownictwa nad spółką zależną albo spółkami zależnymi.
Nowelizacja wprowadza zasady zarządzania spółkami i nadzoru nad nimi, jednocześnieuwzględniając członków organów spółek oraz wspólników lub akcjonariuszy spółki zależnej, jak również udziela radzie nadzorczej narzędzi umożliwiających prowadzenie efektywnego nadzoru oraz ma za zadanie wyeliminować wątpliwości podnoszone w orzecznictwie i doktrynie uwzględniając jednocześnie potrzeby przedsiębiorców.
Należy zaznaczyć, że nowe przepisy dotyczące prawa holdingowego znajdą zastosowanie wyłącznie do spółek kapitałowych, czyli spółki z o. o., prostej spółki akcyjnej oraz spółki akcyjnej. Ustawa ma umożliwić spółce dominującej i spółkom zależnym realizację wspólnej strategii gospodarczej, które to spółki tworząc grupę kapitałową mają ten sam interes oraz dążą do osiągniecia wspólnego celu.
Jedną z najbardziej charakterystycznych instytucji prawa holdingowego są wiążące polecenia, które mają stanowić instrument zarządzania grupą spółek przez spółkę dominującą. Jednocześnie, aby spółka zależna została związana wiążącymi poleceniami, konieczne jest powzięcie w tym przedmiocie uchwały zarządu spółki będącej adresatem polecenia. Ponadto możliwość wydawania wiążących poleceń zaistnieć może tylko w sytuacji, w której jest to uzasadnione interesem grupy spółek, a polecenia takie dotyczyć będą wyłącznie prowadzenia spraw spółki. Wiążące polecenie powinno być wydane przez organ spółki dominującej uprawniony do prowadzenia jej spraw i reprezentacji. Wiążące polecenie będzie mógł również wydać prokurent albo pełnomocnik.
Zgodnie z art. 212 § 2 KSH, wiążące polecenia mogą być wydane tylko w formie elektronicznej, czy też pisemnej - pod rygorem nieważności. Przepisy KSH regulują obligatoryjną oraz minimalną treść wiążącego polecenia - regulacja ta została sprecyzowana w art. 212 § 3 KSH.
Do dopełniania kwestii formalnych, niezbędnym krokiem jest dokonanie rejestracji powyższej kwestii w Krajowym Rejestrze Sądowym. W rejestrze muszą zostać ujawnione informacje o przynależności do grupy spółek zarówno przez spółkę dominującą, jak i spółkę zależną. Od momentu zarejestrowania tej zmiany, spółki będą mogły stosować tak zwane prawo holdingowe, odnoszące się do „interesu grupy spółek”.
3. Odpowiedzialności spółki zależnej i spółki dominującej
Zgodnie z nowymi przepisami spółka dominująca będzie uprawniona do wydawania spółce zależnej wspomnianych wyżej wiążących poleceń, jeśli będzie to uzasadnione interesem grupy spółek i gdy przepisy szczególne nie stanowią inaczej. Wykonanie wiążącego polecenia będzie wymagało uprzedniej uchwały zarządu spółki, a uchwała o jego niewykonaniu będzie mogła zostać podjęta wyłącznie w określonych przypadkach.
Nowa ustawa wprowadza również szczególne zasady odpowiedzialności spółki dominującej za szkodę wyrządzoną przez tę spółkę spółce zależnej, ale także innym podmiotom w tym wierzycielom i wspólnikom albo akcjonariuszom tej spółki.
W kwestii dotyczącej stosowania wiążących poleceń powstaje wiele wątpliwości z uwagi na brak odpowiednich regulacji w Kodeksie spółek handlowych. Wobec braku przepisów dotyczących spółek holdingowych również wierzyciele nie mają narzędzi prawnych mogących pomóc w dochodzeniu roszczeń od kontrahentów jakimi są spółki zależne, pomimo że kluczowe decyzje często pochodzą od spółki dominującej. Odpowiedzialność spółki dominującej na gruncie nowych przepisów będzie miała charakter subsydiarny. Powyższe oznacza, że powstanie dopiero wtedy, gdy wierzyciel spółki zależnej nie będzie mógł zaspokoić swojego roszczenia wobec spółki zależnej.
Nowe prawo holdingowe zawiera zasady odpowiedzialności spółki dominującej za szkodę wyrządzoną spółce zależnej, jej wierzycielom oraz wspólnikom czy też akcjonariuszom mniejszościowym, a odpowiedzialność ta będzie występowała wraz z odpowiedzialnością za szkodę na zasadach ogólnych. Nowe przepisy przewidują, że spółka dominująca będzie odpowiedzialna na zasadzie winy za szkodę wyrządzoną wydaniem polecenia wiążącego dla spółki zależnej. Ustawodawca przede wszystkim nakłada na spółkę dominującą obowiązek działania na zasadzie lojalności wobec spółki zależnej przy wydawaniu i wykonaniu wiążącego przez nią polecenia pochodzącego od tej właśnie spółki dominującej, niemniej jednak zasada lojalności nie została zdefiniowana i jej znaczenie będzie musiało jeszcze poczekać na stanowisko orzecznictwa i doktryny w czasie obowiązywania nowej regulacji prawa holdingowego.
4. Pozostałe zmiany
Odpowiedzialność menadżerów spółki zależnej
Nowelizacja wprowadzi art. 21 [5] KSH zgodnie z którym, członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator spółki zależnej nie będzie ponosił odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną wykonaniem wiążącego polecenia, w tym na podstawie art. 293, art. 300 [125] i art. 483 KSH. Niezależnie od wyłączenia przez art. 21[5] KSH działania ww. przepisów, menadżerowie będą mogli powoływać się na klauzulę generalną z również nowego art. 21[1]§4 KSH.
Przymusowy odkup oraz przymusowy wykup
Ustawa wprowadza także rozwiązania prawa holdingowego dotyczące przymusowego odkupu (ang. sell-out) oraz przymusowego wykupu (ang. squeeze-out) udziałów albo akcji wspólników (akcjonariuszy) mniejszościowych (niezależnie od formy prawnej spółki).
Podmioty reprezentujące nie więcej niż 10% kapitału zakładowego spółki zależnej mogą żądać umieszczenia w porządku obrad najbliższego zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia sprawy podjęcia uchwały o przymusowym odkupie ich udziałów albo akcji przez spółkę dominującą, jeśli reprezentuje ona bezpośrednio, pośrednio lub na podstawie porozumień z innymi osobami co najmniej 90% kapitału zakładowego spółki zależnej. Dopóki nie zostanie uiszczona całość sumy odkupu, dopóty wspólnik albo akcjonariusz zachowuje pełen zakres uprawnień wynikających z udziałów albo akcji. Prawo holdingowe dokonuje podwójnego ograniczenia omawianego uprawnienia. Po pierwsze można skorzystać z niego wyłącznie raz w roku obrotowym. Po wtóre nie można uczynić tego wcześniej niż po upływie trzech miesięcy od dnia ujawnienia w Krajowym Rejestrze Sądowym uczestnictwa spółki zależnej w holdingu.
Kadencja organów
Zgodnie z Nowelizacją kadencja członków zarządu, rady nadzorczej oraz komisji rewizyjnej będzie liczona w pełnych latach obrotowych, chyba że umowa spółki lub statut będą stanowić inaczej. Obecne przepisy zawierają jedynie regulacje w zakresie wygaśnięcia mandatu członka zarządu, czy rady nadzorczej oraz okresu trwania ich kadencji. Brak dotychczas było uregulowania wprost, w jaki sposób należy liczyć kadencję członków zarządu. Warto pamiętać, iż mandat i kadencja nie są w prawie handlowym pojęciami tożsamymi. Kadencja jest okresem pełnienia funkcji np. członka zarządu. Zaś mandat oznacza umocowanie do wykonywania tej funkcji.
5. Podsumowanie
W artykule zostały omówione najważniejsze zmiany, jakie zostały wprowadzone od 13 października 2022 r. w KSH. Prawo holdingowe zmierza do możliwie wyważonego połączenia interesów różnych grup, które zaangażowane są w funkcjonowanie koncernu. Z jednej strony, możliwość wydawania wiążących poleceń prowadzić powinna do zwiększenia efektywności zarządzania holdingiem. Z drugiej strony natomiast można przypuszczać, że funkcjonowanie w ramach holdingu będzie prowadzić do powstania szeregu nowych obowiązków po stronie spółek w nim uczestniczących. Czy zmiany te okażą się słuszne i skuteczne, zapewne dowiemy się za jakiś czas, gdy będą one już stosowane w praktyce. Miejmy nadzieję, że ułatwią one realizowanie wspólnych celów gospodarczych spółkom, a i prawnikom nie przysporzą zbyt wielu problemów interpretacyjnych.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1467 z późn. zm.).
Twoja odpowiedź pozwala nam poprawić jakość naszych materiałów.
Tę poradę udostępniamy całkowicie bezpłatnie.
Jeżeli wesprzesz nas drobną darowizną,
stworzymy więcej jakościowych materiałów.
Chcesz nas wesprzeć?
Jak widzisz, serwis mikroPorady.pl jest wolny od reklam. Działamy dzięki ofiarności naszych użytkowników, którzy przekazują nam wpłaty i darowizny. Nawet w bardzo niewielkich kwotach.
Twoja pomoc pozwoli na:
Poszerzenie serwisu miesięcznie o co najmniej 20 nowych rozwiązań, wzorów umów oraz kazusów
Bieżącą aktualizację wszystkich treści przez prawników
Udzielenie miesięcznie co najmniej 100 porad i konsultacji online
Opiekę informatyczną serwisu i jego dostępność 24/7
"Wesprzyj nas, a zobaczysz, jak dużo na tym zyskasz."
Komunikat w związku realizacją obowiązku z art. 13 RODO Informacja nt. Cookies
Drogi Użytkowniku!
zanim zaczniesz korzystać z naszego Serwisu mikroPorady.pl, prosimy zapoznaj się uważnie z naszym Regulaminem, Polityką Prywatności oraz Polityką Cookies, w których szczegółowo opisaliśmy zasady korzystania z naszego Serwisu oraz sposób gromadzenia, wykorzystania i udostępnienia danych osobowych. Korzystając z Serwisu zgadzasz się z Regulaminem, Polityką Prywatności i Polityką Cookies.
Twoja prywatność i bezpieczeństwo to nasz priorytet, dlatego informujemy Cię, że nasz Serwis wykorzystuje pliki cookies, które przetwarzają dane, w tym dane, które mogą być zakwalifikowane jako dane osobowe, w celu zebrania i przetwarzania zagregowanych danych dla celów statystycznych, które pomagają zrozumieć, w jaki sposób Użytkownicy Serwisu korzystają ze stron internetowych, co umożliwia ulepszanie ich struktury i zawartości, doskonalenia jakości i treści naszych Usług, szerzenia misji edukacyjnej (w tym analizowania i profilowania danych grup użytkowników dla celów badawczych i marketingu naszych Usług).
Pamiętaj, możesz w każdej chwili wyrazić sprzeciw na przetwarzanie Twoich danych osobowych. Jeżeli nie wyrażasz zgody na korzystanie przez nasz Serwis z plików cookies, zmień ustawienia przeglądarki internetowej w zakresie plików cookies w swoim urządzeniu końcowym.
Kto jest Administratorem Twoich danych?
Administratorem Twoich danych jesteśmy my, czyli Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości Fundacja dr B. Federa, ul. Orzeszkowej 2, 05-827 Grodzisk Mazowiecki. Jesteśmy organizacją pożytku publicznego i prowadzimy nieodpłatną działalność pożytku publicznego.
Inspektor Ochrony Danych
Aby zagwarantować, że Twoje dane zawsze będą przetwarzane w sposób transparentny i zgodny z prawem, wyznaczyliśmy Inspektora Ochrony Danych. Jest to osoba, z którą możesz się kontaktować we wszystkich sprawach dotyczących przetwarzania danych osobowych oraz korzystania z praw związanych z tym przetwarzaniem. Naszym Inspektorem Ochrony Danych jest Janusz Kosakowski. Dane kontaktowe: e-mail: <mailto:inspektor@wiedza3g.pl> inspektor@wiedza3g.pl; adres korespondencyjny: Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości Fundacja dr Bogusława Federa, ul. Orzeszkowej 2, 05-827 Grodzisk Mazowiecki
Odbiorcy Twoich danych
Nigdy nie przekazujemy Twoich danych, nie sprzedajemy ich ani nie wymieniamy się nimi w jakichkolwiek celach, także marketingowych z innymi podmiotami. Twoje dane mogą być przekazywane jedynie Zaufanym Partnerom. W większości dane dotyczące ruchu naszych użytkowników gromadzone są przez naszych Zaufanych Partnerów. Prawo daje nam także możliwość przekazania danych podmiotom, które będą je przetwarzać na nasze zlecenie. Mogą to być na przykład podwykonawcy naszych usług, np. firmy IT oraz oczywiście organy typu sądy czy policja, które mogą żądać danych na podstawie obowiązującego prawa.
W związku z korzystaniem przez nas z narzędzia Google Analitycs Twoje dane zgromadzone w plikach cookies mogą być przekazywane Google Inc. z siedzibą w USA, tj. poza Europejski Obszar Gospodarczy. Przykazywanie odbywać się będzie na podstawie regulacji zabezpieczających ochronę danych osobowych, zatwierdzonych przez Komisję Europejską.
Podstawy prawne przetwarzania Twoich danych
W każdym przypadku przetwarzanie Twoich danych musi być oparte na podstawie prawnej na bazie obowiązujących przepisów. Jedną z nich może być konieczność przetwarzania danych do wykonania lub zawarcia umowy, której jesteś stroną. Taką umowę stanowo Regulamin Serwisu mikroPorady.pl. W przypadku pozostałych celów, takich jak analityka ruchu, zapobieganie nadużyciom, szerzenie misji edukacyjnej (w tym analizowanie i profilowanie danych grup użytkowników dla celów badawczych i marketingu naszych Usług), podstawą prawną jest nasz uzasadniony interes jako Administratora danych. Nasz prawnie uzasadniony interes polega na ułatwieniu korzystania z usług świadczonych drogą elektroniczną oraz na poprawie ich funkcjonalności, w tym na konieczności dostosowania zawartości Serwisu do potrzeb i preferencji Usługobiorców (Użytkowników) oraz optymalizacji korzystania ze stron internetowych, a także na konieczności tworzenia statystyk i badań, które stanowią podstawę do analizy, w jaki sposób Ty i inny Usługobiorcy korzystacie z Serwisu i na tej podstawie m.in. przygotowywać takie treści, które cieszą się największym zainteresowaniem lub na które jest największe zapotrzebowanie.
Okres przez jaki dane będą przetwarzane
Po zakończeniu korzystania przez Ciebie z naszych Usług, nie będziemy przetwarzać Twoich danych osobowych, za wyjątkiem tych danych, które są dopuszczone do przetwarzania na podstawie przepisów prawa lub umowy lub niezbędne do wyjaśnienia okoliczności niedozwolonego korzystania z Usług. Dane osobowe niezbędne do wykonania Umowy będziemy przetwarzać do czasu wygaśnięcia tej umowy, z tym zastrzeżeniem, że czasami, dane te mogą być przetwarzane również po wygaśnięciu tej umowy, jednak tylko wyłącznie jeżeli jest to dozwolone lub wymagane w świetle obowiązującego prawa np. przetwarzanie w celach statystycznych, rozliczeniowych lub w celu dochodzenia roszczeń.
Dane przetwarzane z uwagi na nasz uzasadniony interes będziemy przetwarzać do czasu ewentualnego zgłoszenia przez Ciebie skutecznego sprzeciwu.
Również skorzystanie przez Ciebie z prawa do bycia zapomnianym będzie skutkowało usunięciem Twoich danych na Twoje wyraźne żądanie.
Jakie masz prawa w stosunku do swoich danych?
Masz m.in. prawo żądania dostępu do danych, sprostowania danych, do usunięcia danych (prawo do bycia zapomnianym), do ograniczenia przetwarzania danych, do przenoszenia danych. Możesz także zgłosić sprzeciw do przetwarzania danych oraz wycofać udzieloną zgodę do przetwarzania danych. Masz także prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego (Prezesa UODO), jeżeli uważasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe w niewłaściwy sposób. Jak skorzystać ze swoich praw opisujemy w Polityce prywatności.
Chcesz dowiedzieć się więcej o zasadach przetwarzania i ochrony danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu mikroPorady?
Nasza strona używa plików Cookies. Korzystając z niej akceptujesz naszą Politykę Cookies i wyrażasz zgodę na używanie plików Cookies według aktualnych ustawień swojej przeglądarki. Poznaj szczegóły i możliwości ustawień w plików Cookies.
//=hUrl::getPageUrl(getConfig('mikroporady', 'paymentsPageId'))?>
//=t('!_DONATE_FORM_HEADER')?>
//=TPL_URL?>
//=TPL_URL?>
//=t('Wybierz lub wpisz kwotę darowizny')?>
//=t('Wesprzyj nas i odbierz poradnik:')?>
//=TPL_URL?>
Załóż konto, by w pełni korzystać z bezpłatnego wsparcia w prowadzeniu firmy
Rejestracja zajmie Ci 1 minutę.
Dostajesz bezpłatny dostęp do niezbędnej wiedzy i informacji.
pobieraj za darmo wzory dokumentów z komentarzem prawnym,
Wiemy jednak, że jako mikroprzedsiębiorca masz niewiele czasu na zgłębianie całości dokumentów, więc przygotowaliśmy skrót najważniejszych zapisów:
Gromadzimy tylko te dane osobowe, które są niezbędne do świadczenia usługi mikroPorady.pl, takie jak np. Twój adres e-mail.
Aby rozwijać aplikację i zapewniać lepszą jakość bezpłatnych usług, gromadzimy anonimowe dane zbiorcze w zakresie sposobu korzystania z mikroPorady.pl.
Dobroczynny serwis mikroPorady.pl należy wyłącznie do nas. Ale wszystko, co zamieścisz na swoim koncie, pozostaje Twoją 100% własnością. Bez Twojej zgody nigdy nie udostępnimy tych materiałów podmiotom trzecim.
Nasz serwis jest również w 100% zgodny z RODO. W każdej chwili możesz uzyskać dostęp do swoich danych, sprawdzić gdzie i w jaki sposób są one przechowywane. Oczywiście w dowolnym momencie możesz je również usunąć.
Wiemy jednak, że jako mikroprzedsiębiorca masz niewiele czasu na zgłębianie całości dokumentów, więc przygotowaliśmy skrót najważniejszych zapisów:
Gromadzimy tylko te dane osobowe, które są niezbędne do świadczenia usługi mikroPorady.pl, takie jak np. Twój adres e-mail.
Aby rozwijać aplikację i zapewniać lepszą jakość bezpłatnych usług, gromadzimy anonimowe dane zbiorcze w zakresie sposobu korzystania z mikroPorady.pl.
Dobroczynny serwis mikroPorady.pl należy wyłącznie do nas. Ale wszystko, co zamieścisz na swoim koncie, pozostaje Twoją 100% własnością. Bez Twojej zgody nigdy nie udostępnimy tych materiałów podmiotom trzecim.
Nasz serwis jest również w 100% zgodny z RODO. W każdej chwili możesz uzyskać dostęp do swoich danych, sprawdzić gdzie i w jaki sposób są one przechowywane. Oczywiście w dowolnym momencie możesz je również usunąć.
Na podany adres e-mail wysłany został link aktywujący konto.
Przypomnienie hasła
Na podany adres e-mail wysłany został link do zmiany hasła.
Gdy potrzebujesz
porady, u nas zawsze
ją otrzymujesz*
*Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju? A czy wiesz, że tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok z powodu braku dostatecznej wiedzy, znajomości przypisów i kompetencji?
A czy wiesz, że...
Ty też możesz coś dla nas
zrobić, abyśmy mogli dalej działać
i skutecznie Cię wspierać?
KRS 0000318482
Skopiuj KRS
Wpisz nasz KRS w Deklaracji Podatkowej Twój e-PIT!
Przechodzisz właśnie do usługi Twój e-PIT Ministerstwa Finansów
Aby skutecznie przekazać 1,5% na Projekty Fundacji
mikroPorady.pl i jestemSzefem.pl
wystarczy wpisać:
KRS 0000318482
Skopiuj KRS
lub wyszukać na liście:
Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości
Fundacja dr Bogusława Federa