Konstytucja biznesu. Jak ją stosować?

1. Czym jest Konstytucja Biznesu, od kiedy obowiązuje i kogo dotyczy?

Konstytucja Biznesu to pakiet pięciu ustaw (tzw. pięciopak) uchwalonych przez Sejm 6 marca 2018 r. Po raz pierwszy Sejm uchwalił ustawy w dniu 26 stycznia 2018 r. Zgodnie z treścią przepisów wprowadzających przepisy miały wejść w życie 1 marca 2018 r. Jednakże Senat na posiedzeniu w dniu 15 lutego 2018 r. wprowadził zmiany do wszystkich pięciu ustaw. W rezultacie Sejm zajął się Konstytucją ponownie i ostatecznie uchwalił ją 6 marca 2018 r. Swój podpis pod powyższym pakietem Prezydent złożył 23 marca 2018 r., a zasadnicza część Konstytucji Biznesu weszła w życie 30 kwietnia 2018 r.¹

W ramach Konstytucji Biznesu wprowadzono w życie następujące akty prawne:

1. Ustawę z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 541),
2. Ustawę z dnia 6 marca 2018 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej (Dz. U. z 2018 poz. 650),
3. Ustawę z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 470),
4. Ustawę z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 541),
5. Ustawę z dnia 6 marca 2018 r. o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1668).

Powyższe ustawy zmieniają 200 aktów prawnych a także, co istotne - uchylają m.in. ustawę z dnia 4 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

Podstawowym aktem wśród wprowadzonych tzw. Konstytucją biznesu jest ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (dalej jako „u.p.p.). Ustawa reguluje działalność gospodarczą „na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej” (art. 1 ustawy), bez względu na to, czy będzie ona podejmowana lub wykonywana przez przedsiębiorców polskich czy też przedsiębiorców zagranicznych. Wprawdzie działalność gospodarcza osób zagranicznych (w tym przedsiębiorców zagranicznych) będzie regulowana ustawą odrębną, ale do działalności mogą być zastosowane przepisy u.p.p, o ile ta ustawa nie stanowi inaczej.

Przedsiębiorcą w rozumieniu u.p.p. jest „osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą.” (art. 4 ust. 1 ustawy). Z treści art. 4 ust. 1 ustawy wynika, że przedsiębiorcą w tym rozumieniu może być tylko odrębny podmiot prawa (tj. osoba lub jednostka posiadająca podmiotowość prawną i mogąca być samoistnym punktem odniesienia dla praw i obowiązków związanych z działalnością gospodarczą), który działalność gospodarczą „wykonuje”. To ostatnie zastrzeżenie oznacza, że dla uzyskania statusu „przedsiębiorcy” nie wystarczy sam tylko fakt podejmowania działalności gospodarczej (w sensie dokonywania stosownych działań przygotowawczych dla przyszłego podjęcia działalności gospodarczej), lecz dla uzyskania omawianego statusu należy działalność gospodarczą rzeczywiście wykonywać, czyli należy ją uprzednio podjąć. Podjęcie działalności gospodarczej należy z kolei utożsamiać z pierwszym dokonaniem w obrocie gospodarczym konkretnej czynności wprost związanej z zadeklarowanym przedmiotem swojej działalności. Tak rozumiane podjęcie działalności gospodarczej może najwcześniej w dniu złożenia wniosku o wpis do CEIDG (dotyczy to osób fizycznych) albo po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym (dotyczy to podmiotów podlegających wpisowi do KRS, w tym spółek handlowych).

Na gruncie art. 4 ust. 1 ustawy nie jest wymogiem konstytutywnym dla uzyskania statusu przedsiębiorcy wykonywanie działalności gospodarczej „we własnym imieniu” (wymóg taki obowiązywał natomiast na mocy art. 4 ust. 1 u.s.d.g.). Wynika z tego, że przedsiębiorcą w rozumieniu art. 4 ust. 1 u.p.p. może być również osoba wykonująca wchodzącą w grę działalność gospodarczą w cudzym imieniu (np. osoba działająca na podstawie stosunku pełnomocnictwa lub prokury lub na podstawie stosunku ustawowego przedstawicielstwa), o ile tylko działalność takiej osoby jest samodzielna (a oprócz tego zorganizowana, zarobkowa i ciągła), co oznacza, że pomimo działania w cudzej sferze prawnej dana osoba ma dostateczną swobodę i autonomię w determinowaniu kształtu i zakresu swojej działalności (np. adwokat lub radca prawny działający jako pełnomocnik procesowy klienta).²

U.p.p. utrzymuje także przepis z u.s.d.g., zgodnie z którym 

Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

(art. 4 ust. 2 ustawy).

Dodać należy, że ustawa wyłącza z zakresu jej zastosowania określone rodzaje działalności związanej z eksploatacją zasobów przyrody (tj. działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwo, warzywnictwo, leśnictwo i rybactwo śródlądowe), a także określone rodzaje działalności wykonywanej przez rolników, takie jak: działalność agroturystyczna, działalność w zakresie wyrobu wina oraz działalność w zakresie sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu (art. 6 ustawy). Do nich stosuje się przepisy regulacji odrębnych, głównie ustawę z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych, a także ustawę z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

1.2. Działalność nierejestrowa

Z legalnej definicji działalności gospodarczej u.p.p. w sposób formalny wyłącza  

działalność wykonywaną przez osobę fizyczną, która nie jest ujawniona w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i której przychód z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 roku o minimalnym wynagrodzeniu za pracę³.

Chodzi więc o drobną działalność zarobkową osób fizycznych, np. dorywczego handlu lub okazjonalnych usług.

Ta tzw. działalność nierejestrowa jest definiowana poprzez trzy przesłanki: 

• podmiotową (tzn. działalność ta jest wykonywana przez osobę fizyczną), 
• przychodową (tzn. przychód z tej działalności jest nie większy niż połowa kwoty ustawowego minimalnego wynagrodzenia za pracę) oraz 
• formalną, polegającą na braku wpisu do CEIDG – jeśli prowadzisz działalność nierejestrową np. prowadzisz bloga to nie musisz rejestrować się w CEIDG. Taka niskoprzychodowa działalność może uzyskać jednak charakter działalności gospodarczej w momencie, gdy osoba fizyczna wykonująca taką działalność w sposób określony w art. 3 ustawy zadecyduje o wpisaniu się do CEIDG i faktycznie uzyska taki wpis.

Korzystając z przepisów o działalności nierejestrowej:

• nie musisz zgłaszać działalności w ewidencji przedsiębiorców (CEIDG), urzędzie skarbowym i GUS (nie będziesz potrzebował numerów identyfikacyjnych NIP i REGON),
• nie musisz płacić z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej składek na ubezpieczenia w ZUS i składać deklaracji ZUS (jednak często np. przy umowie o świadczenie usług albo zleceniu, składki będzie musiał odprowadzać Twój zleceniodawca),
• nie musisz płacić comiesięcznych (albo kwartalnych) zaliczek na podatek,
• możesz prowadzić tylko uproszczoną ewidencję sprzedaży⁴.

Skoro działalność nierejestrowa ustawy nie jest działalnością gospodarczą, to tym samym podmiot ją wykonujący nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu u.p.p. 

Pamiętaj jednakże, że nawet jeśli jesteś takim podmiotem to możesz być czy wręcz na pewno będziesz przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów k.c. , zobowiązanym do przestrzegania przepisów k.c.⁵ adresowanych do przedsiębiorców, a w tym przepisów wiążących przedsiębiorców w relacjach z konsumentami.

Jeśli znajdujesz się jednak wśród katalogu podmiotów objętych zakresem u.p.p., miej na uwadze, że u.p.p. nie reguluje szczegółowo szeregu spraw, jak te dotyczące Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (dalej „CEIDG”), zawieszania wykonywania działalności gospodarczej, działalności gospodarczej osób zagranicznych i przedsiębiorców zagranicznych, koncesjonowania działalności gospodarczej, działalności gospodarczej regulowanej. W tym zakresie będziesz musiał sięgnąć do ustaw odrębnych. 

Jeśli już wiesz, że Ty i Twoja działalność gospodarcza objęci jesteście zakresem omawianej u.p.p., a co za tym idzie także pozostałych ustaw w ramach Konstytucji biznesu, możesz zapoznać się poniżej z przygotowanym przez nas omówieniem najważniejszych ułatwień wprowadzonych omawianymi przepisami. 

 

2. Zasada „co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone” (art. 8 u.p.p.)

Jak wskazano w uzasadnieniu projektu u.p.p., konstytucyjny obowiązek władz publicznych powstrzymywania się od nieproporcjonalnej ingerencji w wolność działalności gospodarczej realizowany ma być m.in. poprzez wyraźne „przypomnienie” (podkreślenie) w u.p.p. normatywnej zasady „co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone (art. 8 ustawy). Posłużenie się określeniem „przypomnienie” nie jest przypadkowe, jako że w zasadzie wszystkie zasady ujęte w u.p.p., a dotyczące stosunku władz publicznych do przedsiębiorców wyrażone zostały bezpośrednio w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. 

Niezależnie od tego, warto może przypomnieć sobie, że w ramach konstytucyjnej zasady swobody działalności gospodarczej (art. 20 i 22 Konstytucji RP) jako przedsiębiorca masz prawo prowadzić swoją działalność w (do)wolny sposób dopóki, dopóty nie łamiesz wskazanych wyraźnie w prawie zakazów lub ograniczeń. 

 

3. Zasada rozstrzygania wątpliwości na korzyść przedsiębiorcy (art. 10 ust. 2 u.p.p.) oraz zasada domniemania uczciwości przedsiębiorcy (art. 10 ust. 1 u.p.p.)

Zasady te mają zastosowanie w postępowaniach przed organami władzy publicznej, których przedmiotem jest nałożenie na przedsiębiorcę obowiązku (w tym np. kary pieniężnej) bądź ograniczenie lub odebranie uprawnienia (np. koncesji lub zezwolenia na działalność gospodarczą). Zasady te nakazują organowi władzy publicznej przyjąć, że wątpliwości faktyczne, których nie dało się usunąć w toku postępowania, a które istnieją pomimo uprzedniego podjęcia wszelkich czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, rozstrzyga się na korzyść przedsiębiorcy. Zasada ta została sformułowana w ustawie na wzór znanej z prawa karnego zasady in dubio pro reo i znajdzie zastosowanie w sytuacji, gdy po uprzednim przeprowadzeniu wszystkich dostępnych dowodów w dalszym ciągu będą istnieć w danej sprawie niejasności lub wątpliwości dotyczące obrazu stanu faktycznego sprawy. W takiej sytuacji niedające się usunąć wątpliwości natury faktycznej rozstrzygane będą na korzyść przedsiębiorcy.

Z powyższymi zasadami powiązane jest domniemanie uczciwości, podobnie zastosowane w postępowaniach przed organami władz publicznych oraz powszechnych czynnościach np. czynnościach kontrolnych przeprowadzanych przez funkcjonariuszy władz. Zasada ta nakazuje organom władzy publicznej przyjmowanie domniemania, że dopóki nie nastąpi udowodnienie przeciwieństwa, przedsiębiorca działa uczciwie, zgodnie z prawem oraz z poszanowaniem dobrych obyczajów. Organ władzy publicznej musi w dobrej wierze zakładać, że przedsiębiorca przestrzega prawa, szanuje etykę i moralność publiczną oraz postępuje uczciwie w relacjach z innymi przedsiębiorcami, konsumentami i organami władzy. 

Pamiętaj więc, że prowadzona przez Ciebie działalność w świetle prawa (w oczach władz publicznych) jest działalnością zgodną z prawem dopóki nie zostaną przedstawione dowody, które w sposób niebudzący wątpliwości wykażą coś przeciwnego. Wszelkie wątpliwości dotyczące stanu faktycznego będą zawsze rozstrzygane na Twoją korzyść. 

 

4. Zasada przyjaznej interpretacji przepisów – in dubio pro libertate (art. 11 u.p.p.)

Zasada ta ma zastosowanie w postępowaniach prowadzonych przed organami władzy publicznej, których przedmiotem jest nałożenie na przedsiębiorcę obowiązku (w tym np. kary pieniężnej) bądź ograniczenie lub odebranie uprawnienia (np. koncesji lub zezwolenia na działalność gospodarczą). Zasada ta nakazuje organom, aby te w przypadku niedających się usunąć w danej sprawie wątpliwości co do treści normy prawnej (zwłaszcza w razie możliwych wielu różnych interpretacji danej normy prawnej) rozstrzygały te wątpliwości na korzyść przedsiębiorcy. Omawiana zasada znajdzie zastosowanie tylko w tych przypadkach, w których przepis pozostawia pole do pewnego luzu interpretacyjnego, wywołując przy tym wątpliwości co do zakresu lub treści tegoż przepisu. 

Pamiętaj więc, że nie tylko wątpliwości dotyczące okoliczności faktycznych będą rozstrzygane na Twoją korzyść, ale także wątpliwości co interpretacji norm prawa. Zasada przyjaznej interpretacji przepisów będzie mieć więc dla Ciebie szczególną doniosłość w takich postępowaniach, w których może być Ciebie, jako na przedsiębiorcę, nałożony obowiązek lub ma być Ci odebrane uprawnienie/wymierzona kara.

 

5. Zasada proporcjonalności (art. 13 u.p.p.)

Zasada proporcjonalności oznacza, że organowi wolno jest podejmować jedynie takie działania, które są proporcjonalne do zamierzonego celu, konieczne do jego osiągnięcia i prowadzą do niego bezpośrednio. Zasada proporcjonalności musi być respektowana przez organy władzy publicznej zarówno wtedy, gdy postanawiają one o tym, czy w danym przypadku należy w ogóle podejmować określone działania wobec przedsiębiorców (czego alternatywą może być pozostawienie przedsiębiorcy lub przedsiębiorców w stanie wolnym od ingerencji i działań organu w danym zakresie spraw), jak też przy decydowaniu przez organy władzy publicznej o treści ich działań, w tym o zakresie i intensywności ich ingerencji w sytuację prawną przedsiębiorcy. Zasada proporcjonalności musi być respektowana przez organy władzy publicznej z urzędu, tak iż organy te z własnej inicjatywy powinny miarkować, moderować i ograniczać swoją władczą ingerencję. 

Co ta zasada oznacza dla Ciebie w praktyce? Na przykład to, że Urząd Skarbowy nie będzie mógł od Ciebie wymagać przedłożenia dokumentów, którymi sam dysponuje. Nie możesz być również wezwany do przedłożenia dokumentu poświadczonego notarialnie, jeżeli nie wymagają tego wprost przepisy prawa. Innymi słowy, organy władzy publicznej nie mogą nakładać na Ciebie obowiązków, które nie są proporcjonalne do załatwienia danej sprawy. 

 

6. Ulga na start 

Jeśli dopiero myślisz o rozpoczęciu działalności, może Cię zainteresować zachęta do podejmowania pierwszej działalności gospodarczej tzw. "ulga na start". Jest to zwolnienie ze składek na ubezpieczenie społeczne dla początkujących przedsiębiorców przez pierwsze sześć miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej. 

Zgodnie z art. 18 u.p.r., przedsiębiorca będący osobą fizyczną, który podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia i nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej. 

Oczywiście po upływie tego czasu, tak jak dotychczas, będziesz mógł korzystać przez 2 lata z tzw. „małego ZUS-u".

 

7. Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców

Instytucję Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców (dalej „Rzecznik”) szczegółowo reguluje ustawa z 6 marca 2018 r. o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców (dalej „u.r.”). Zgodnie z nią Rzecznik stoi na straży praw mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców, w szczególności poszanowania zasady wolności działalności gospodarczej, pogłębiania zaufania przedsiębiorców do władzy publicznej, bezstronności i równego traktowania, zrównoważonego rozwoju oraz zasady uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów przedsiębiorców. Co to oznacza w praktyce? 

Rzecznik może na Twój wniosek/wniosek organizacji przedsiębiorców lub z urzędu (z własnej inicjatywy) m.in.:

• występować do właściwych organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej albo wydanie lub zmianę innych aktów normatywnych w sprawach dotyczących działalności gospodarczej;
• występować do właściwych organów z wnioskiem o wydanie objaśnień prawnych, jeśli przepisy będące przedmiotem wniosku budzą wątpliwości w praktyce lub ich stosowanie wywołało rozbieżności w rozstrzygnięciach wydawanych przez właściwy organ administracji publicznej;
• informować właściwe organy nadzoru lub kontroli o dostrzeżonych nieprawidłowościach w funkcjonowaniu organów administracji publicznej;
• występować do Naczelnego Sądu Administracyjnego z wnioskami o podjęcie uchwały mającej na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych;
• zwrócić się o wszczęcie postępowania administracyjnego, wnosić skargi i skargi kasacyjne do sądu administracyjnego, a także uczestniczyć w tych postępowaniach – na prawach przysługujących prokuratorowi;
• żądać wszczęcia przez uprawnionego oskarżyciela postępowania przygotowawczego w sprawach o przestępstwa wszczynane z urzędu;

Jak widzisz, powyższe uprawienia Rzecznika mają charakter interwencyjny. Powinieneś więc móc liczyć na jego „wsparcie” nawet w postępowaniach sądowych. 

8. Centralna Ewidencji i Informacja o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy

Konstytucja Biznesu obejmuje również Ustawę z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (Dz.U.2020.2296 t.j.). Nowa ustawa określa zasady funkcjonowania Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej oraz Punktu Informacji dla Przedsiębiorcy.

Zgodnie z art. 2 ustawy Centralną Ewidencję i Informację o Działalności Gospodarczej, zwaną dalej „CEIDG”, prowadzi w systemie teleinformatycznym minister właściwy do spraw gospodarki. Zadaniem CEIDG jest: 

• ewidencjonowanie przedsiębiorców będących osobami fizycznymi;
• udostępnianie informacji o przedsiębiorcach i innych podmiotach w zakresie wskazanym w ustawie; 
• udostępnianie informacji o zakresie i terminie zmian we wpisach do CEIDG oraz w informacjach i danych udostępnianych w CEIDG, a także o wprowadzającym te zmiany podmiocie; 
• umożliwienie wglądu do danych bezpłatnie udostępnianych przez Centralną Informację Krajowego Rejestru Sądowego;
• udostępnianie informacji o ustanowionym pełnomocniku lub prokurencie, w tym o zakresie udzielonego pełnomocnictwa lub o rodzaju i sposobie wykonywania prokury.

Przepisy Ustawy w znacznym stopniu powtarzają dotychczasowe regulacje. Do zmian wprowadzonych jakie wprowadza Ustawa należą m.in.: 

• wprowadzenie podziału danych przedsiębiorcy, wpisywanych do CEIDG, na dane ewidencyjne i informacyjne, z zasadą, że zmiany danych informacyjnych można dokonać w dowolnym terminie; 
• umożliwienie przedsiębiorcy publikowania za pośrednictwem systemu teleinformatycznego CEIDG informacji o pełnomocniku lub prokurencie;

• uwzględnienie, przewidzianej w Ustawie z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2018 r. poz. 646), możliwości zawieszenia przez przedsiębiorców – osoby fizyczne, działalności nawet na czas nieokreślony, z zasadą automatycznego wznowienia działalności po upływie wskazanego przez przedsiębiorcę okresu zawieszenia. Przy czym warto zaznaczyć, że z instytucji tej mogą skorzystać jedynie przedsiębiorcy, którzy: (i) nie zatrudniają pracowników oraz (ii) przedsiębiorcy zatrudniający wyłącznie pracowników przebywających na urlopie macierzyńskim, urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopie wychowawczym, urlopie opiekuńczym lub urlopie rodzicielskim, niełączących korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu.

Jak wskazano wyżej nowa Ustawa określa również zasady funkcjonowania Punktu Informacji dla Przedsiębiorcy. Zgodnie z art. 51 Ustawy Minister właściwy do spraw gospodarki prowadzi Punkt Informacji dla Przedsiębiorcy, zwany dalej „Punktem”, przy użyciu systemu teleinformatycznego oraz w inny sposób umożliwiający kontakt z przedsiębiorcą. Punkt realizuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zadania pojedynczego punktu kontaktowego w rozumieniu przepisu art. 6 dyrektywy 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. dotyczącej usług na rynku wewnętrznym (Dz.Urz. UE L 376 z 27.12.2006, str. 36). Do głównych zadań Punktu należy m.in.:

• zapewnienie możliwości dopełnienia procedur i formalności związanych z: 

- podejmowaniem, wykonywaniem i zakończeniem działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, 
- uznawaniem kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej, z wyłączeniem odbycia stażu adaptacyjnego i przystąpienia do testu umiejętności, 
- świadczeniem usług transgranicznych w rozumieniu przepisu art. 5 pkt 10 ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz.U. 2018 poz. 2272 t.j.) oraz wykonywaniem usługowej działalności transgranicznej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2019 poz. 1079),
- wydaniem europejskiej legitymacji zawodowej, o której mowa w przepisach rozdziału 6 ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz.U.2018.2272 t.j.).

• zapewnienie dostępu do informacji o sposobie realizacji procedur i formalności; 
• realizacja obowiązków punktu kontaktowego dla administracji oraz punktu kontaktowego dla usługodawców i usługobiorców, o których mowa w art. 3c ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz.U. z 2019 r. poz. 123) – przepisu tego nie stosuje się do spraw związanych z realizacją procedur odwoławczych oraz procedur dotyczących inspekcji lokalu, kontroli sprzętu i fizycznego sprawdzenia możliwości wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę.

Ponadto warto zwrócić uwagę na to, że integralną częścią wniosku o wpis do CEIDG będzie żądanie:

• wpisu albo zmiany wpisu do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON); 
• zgłoszenia identyfikacyjnego albo aktualizacyjnego, o którym mowa w przepisach o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników; 
• zgłoszenia płatnika składek albo jego zmiany w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych albo zgłoszenia oświadczenia o kontynuowaniu ubezpieczenia społecznego rolników.

Natomiast do wniosku o wpis do CEIDG przedsiębiorca będzie mógł dodatkowo dołączyć takie dokumenty jak: 

• zgłoszenie rejestracyjne lub aktualizacyjne, o których mowa w przepisach o podatku od towarów i usług; 
• żądanie przyjęcia oświadczenia o wyborze formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

 

9. Zasady uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Nowa ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2019 poz. 1079), ma przede wszystkim na celu połączenie w jednym akcie prawnym zasad dotyczących działalności przedsiębiorców zagranicznych w Polsce, dotychczas regulowanych ustawę z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej), oraz ustawę z 4 marca 2010 r. o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Nowa ustawa reguluje m.in. podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej przez osoby zagraniczne na terytorium RP, czasowe oferowanie lub świadczenie usług na terytorium RP przez osoby zagraniczne będące przedsiębiorcami, a także określa zasady tworzenia przez osoby zagraniczne będące przedsiębiorcami oddziałów i przedstawicielstw w RP. Ponadto ustawa określa zasady współpracy międzynarodowej właściwych organów w zakresie świadczenia usług.

Nowe przepisy regulują również takie zasady jak:

• świadczenie transgranicznej działalności usługowej przez przedsiębiorców zagranicznych w Polsce,
• zakładanie oddziałów i przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych w Polsce,
• uznawania certyfikatów, zaświadczeń oraz gwarancji i ubezpieczeń udzielonych i wydanych w państwach członkowskich UE.

Warto również wskazać, że bez większych zmian pozostaje lista osób zagranicznych które mogą wykonywać działalność gospodarczą na terytorium RP na takich samych zasadach jak obywatele polscy (art. 4 ust. 1 i 2 Ustawy). Natomiast zgodnie z art. 4 ust. 3 Ustawy osoby zagraniczne inne niż wymienione w art. 4 ust. 1 i 2 Ustawy, które mogą wykonywać działalność gospodarczą na terytorium RP na takich samych zasadach jak obywatele polscy mają prawo do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej wyłącznie w formie spółki: komandytowej, komandytowo-akcyjnej, z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjnej, a także do przystępowania do takich spółek oraz obejmowania bądź nabywania ich udziałów lub akcji, o ile umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej.

Istotnej zmianie nie uległy również przepisy dot. zasad tworzenia i prowadzenia oddziałów w Polsce. Odpowiadają swoim szerszym zakresem, zakresowi regulacji Ustawy. Bez zmian pozostaje również ograniczenie zakresu działalności przedsiębiorców zagranicznych w ramach oddziału czyli do zakresu działalności prowadzonej przez takiego przedsiębiorcę za granicą. Do powstania oddziału konieczne są m.in.:

• ustanowienie w oddziale osoby upoważnionej do reprezentacji przedsiębiorcy zagranicznego; 
• uzyskanie wpisu oddziału do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.

Natomiast istotne zmiany jakie zostały wprowadzone to przede wszystkim:

• brak wymogu składania w rejestrze wzorów podpisów osób upoważnionych do reprezentowania przedsiębiorców w oddziale; 
• brak wymogu składania osobnego oświadczenia wskazującego dane osoby upoważnionej do reprezentowania przedsiębiorców w oddziale (obecnie wystarczy jedynie podanie w formularzu podstawowych danych takiej osoby, tj. imienia i nazwiska).

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 221 z późn. zm.),
2. Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej (Dz. U. z 2018 poz. 650),
3. Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2019 poz. 1079),
4. Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (Dz.U. z 2019 poz. 1291),
5. Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców (Dz.U.2018.648).

--

¹Z wyjątkiem:

• art. 184, który wszedł w życie z dniem 1 lipca 2018 r. - dotyczy zmian ustawy z 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych. Zmiany dotyczyły głównie rejestru podmiotów prowadzących działalność turystyczną oraz możliwości zawieszenia działalności przez takiego przedsiębiorcę.
• art. 185, który wszedł w życie z dniem 11 lipca 2019 r. – dotyczył zmian w ustawie o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw. W związku z nimi powstał rejestr producentów tablic i ich wtórników, który jest działalnością regulowaną w rozumieniu Prawa przedsiębiorców.
• art. 188, który wszedł w życie z dniem 1 października 2018 r. – dotyczył zmiany przepisów ustawy (z dnia 15 grudnia 2017 r.) o dystrybucji ubezpieczeń.

²Zgodnie z uzasadnieniem projektu u.p.p.

³Na chwilę obecną chodzi o przychody nieprzekraczające 1050 zł miesięcznie.

⁴Źródło: https://www.mikroporady.pl

⁵Stosownie do uzasadnienia projektu u.p.p., „Należy zauważyć, że oprócz definicji przedsiębiorcy zamieszczonej w ustawie Prawo przedsiębiorców w polskim porządku prawnym istnieją i nadal będą istniały legalne definicje tego pojęcia sformułowane w ustawach odrębnych, na użytek stosunków społecznych regulowanych tymi ustawami odrębnymi (a więc dla szczególnych celów). Spośród tych wszystkich pozostałych legalnych definicji szczególnie ważną rolę odgrywa definicja przedsiębiorcy zawarta w art. 431 Kodeksu cywilnego (k.c.). Definicja ta w szczególności tym różni się od definicji „przedsiębiorcy” z art. 4 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców, że przepisy k.c. nie zawierają własnej legalnej definicji pojęcia „działalności gospodarczej”, zaś definicja formułowana w tym zakresie na potrzeby k.c. w orzecznictwie sądowym (zwłaszcza w orzecznictwie Sądu Najwyższego) jest szersza niż definicja działalności gospodarczej z u.s.d.g. (a w przyszłości będzie szersza od definicji zawartej w ustawie Prawo przedsiębiorców), gdyż w orzecznictwie tym uznaje się, że działalnością gospodarczą w rozumieniu k.c. może być również działalność niezarobkowa, o ile jest podporządkowana zasadzie racjonalnego gospodarowania35. W praktyce oznacza to, że przedsiębiorcami w rozumieniu przepisów k.c., zobowiązanymi do przestrzegania przepisów k.c. adresowanych do przedsiębiorców (w tym przepisów wiążących przedsiębiorców w relacjach z konsumentami), są również takie podmioty, które wykonują działalność niezarobkową, niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 3 ustawy Prawo przedsiębiorców, o ile działalność taka – poza innymi jeszcze cechami (takimi jak: profesjonalny charakter, prowadzenie jej na własny rachunek, powtarzalność działań oraz uczestnictwo w obrocie gospodarczym) – jest podporządkowana zasadzie racjonalnego gospodarowania.