Rozpoczęcie działalności gospodarczej i praca na etacie

Użytkowniczka serwisu zwróciła się do nas z prośbą o poradę prawną dotyczącą założenia działalności. Wskazała, że aktualnie pracuje na etacie i niezależnie od planowanego rozpoczęcia działalności zamierza pozostać w zatrudnieniu. Działalność, którą zamierza otworzyć dotyczy branży ubezpieczeniowej. Zastanawia się nad kosztami, które będzie musiała ponieść z tytułu prowadzonej działalności, czy musi opłacać pełne składki ZUS i czy może skorzystać z preferencyjnego małego ZUS-u. Ponadto zwróciła się z prośbą o udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy rejestrując taką działalność na adres domowy będzie musiała zmieniać umowy z gazu i prąd na umowy firmowe? 

Jednoosobowa działalność gospodarcza jest najprostszą formą prowadzenia działalności gospodarczej. Została ona uregulowana w ustawie z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny oraz ustawie o centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej i punkcie informacji dla przedsiębiorcy z dnia 6 marca 2018 r. Rozpoczęcie działalności w tej formie jest stosunkowo proste i większość czynności możemy wykonać przez Internet. Istotą jednoosobowej działalności gospodarczej jest działanie przedsiębiorcy we własnym imieniu i na własny rachunek. Oznacza to, że przedsiębiorca prowadzący działalność w tej formie jest jedyną osobą ponoszącą pełną odpowiedzialność związaną z prowadzeniem działalności. Zatem prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą jej właściciel jest wyłącznie uprawniony do podejmowania wszelkich decyzji, w tym w przedmiocie zarządzania firmą, jednakże będzie również wyłącznie odpowiedzialnym z tytułu wszelkich zobowiązań związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, w tym zobowiązań finansowych.

Aby rozpocząć działalność gospodarczą w formie jednoosobowej działalności gospodarczej konieczne jest dokonanie wpisu do Centralnej Ewidencji i Działalności Gospodarczej („CEIDG”), czyli ewidencji przedsiębiorców będących osobami fizycznymi.

Wpisu dokonuje się na bezpłatny wniosek, którym jest formularz elektroniczny zamieszczony na stronie CEIDG. Dokonanie wpisu oznacza wprowadzenie do systemu teleinformatycznego danych ewidencyjnych oraz informacyjnych wskazanych w formularzu. Co do zasady wpis powinien nastąpić nie później niż w dniu roboczym następującym po dniu wpływu do CEIDG wniosku o wpis.

Zakładanie firmy zaczynamy więc od zalogowania się do Konta Przedsiębiorcy na www.biznes.gov.pl i wypełnienia na niej formularza CEIDG (wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej). We wniosku CEIDG należy podać m.in. rodzaj działalności. W tym celu stworzona została Polska Klasyfikacja Działalności, która zawiera spis czynności, jakie może wykonywać przedsiębiorstwo. Do formularza CEIDG wpisuje się jedynie numery wybranych czynności. Obowiązuje limit 10 numerów PKD, które podajemy do rejestru.

Wypełniając formularz wybieramy również formę opodatkowania podatkiem dochodowym. Prowadząc bowiem jednoosobową działalność gospodarczą obligatoryjnie stajemy się podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, czyli podatku PIT.

Do wyboru są trzy formy opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej:

• na zasadach ogólnych, według skali podatkowej (stawka podatkowa 17% i 32%)
• według stawki liniowej (stawka podatkowa 19%)
• ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Natomiast podatek VAT to podatek pobierany na każdym etapie obrotu towarami lub usługami. Jego wartość jest doliczana do każdej transakcji. Podatek VAT należy płacić niezależnie od podatku dochodowego PIT i od tego czy PIT rozliczamy się na zasadach ogólnych - według skali podatkowej, według stawki liniowej, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych czy na zasadach karty podatkowej. Jednakże zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt. 37 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji są zwolnione z podatku VAT.  

Należy również pamiętać, że jako przedsiębiorca należy rozliczać i opłacać za siebie składki do ZUS na:

• ubezpieczenia społeczne, z których obowiązkowe są: ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe, a dobrowolne jest ubezpieczanie chorobowe
• Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy
• ubezpieczenie zdrowotne.

Przedsiębiorcy, którzy dopiero zaczynają działalność gospodarczą lub zamknęli poprzednią przynajmniej 60 miesięcy wcześniej oraz nie planują świadczyć usług na rzecz byłego pracodawcy przez pierwszych 6 miesięcy działalności i mogą korzystać z Ulgi na start. Nie ma przy tym znaczenia, że Użytkowniczka jest zatrudniona na etacie pod warunkiem, że nie świadczy usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy.

Ulga na start zwalnia z płacenia składek na:

• ubezpieczenia społeczne, czyli ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe
• Fundusz Pracy
• Fundusz Solidarnościowy.

Ulga na start nie zwalnia jednak z opłacania składki zdrowotnej, która jest obowiązkowa dla wszystkich przedsiębiorców – również tych zatrudnionych na etacie.

Od początku 2022 roku wysokość składki zdrowotnej zależy od wysokości dochodów oraz wybranej formy opodatkowania.

Jeżeli przedsiębiorca rozlicza się z podatku dochodowego na zasadach ogólnych (według skali podatkowej), składka na ubezpieczenie zdrowotne stanowi 9% podstawy wymiaru składki. W przypadku rozliczania podatku dochodowego od osób fizycznych w formie podatku liniowego (19%), przedsiębiorca zapłaci składkę zdrowotną w wysokości 4,9% podstawy wymiaru składki. Warto w tym miejscu wskazać, że jeśli osoba prowadząca działalność gospodarczą rozlicza podatki dochodowe na zasadach ogólnych (według skali podatkowej) lub liniowo, a dochód w danym miesiącu będzie niższy niż minimalne wynagrodzenie obowiązujące w danym roku, to wysokość składki zdrowotnej w tym miesiącu wyniesie 9% minimalnego wynagrodzenia. Minimalne wynagrodzenie w 2022 roku wynosi 3010 zł brutto. Oznacza to, że minimalna składka zdrowotna w 2022 roku wynosi 270,90 zł. Jeżeli natomiast wybrana  forma rozliczania podatku dochodowego to ryczałt od przychodów ewidencjonowanych,  miesięczna składka zdrowotna wyniesie 9% zryczałtowanej podstawy. W 2022 roku jest to kwota od 380 zł do 950 zł, w zależności od przychodów.

Po 6 miesiącach przedsiębiorca może skorzystać z kolejnej możliwości obniżenia składki i przez 24 miesiące płacić obniżone składki od preferencyjnej podstawy.

Co do zasady przedsiębiorca z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej zobowiązany jest do opłacania składek emerytalnych, rentowych, wypadkowych i zdrowotnych. Składki na Fundusz pracy opłacane są przez przedsiębiorców tylko w przypadku pełnych składek ZUS (duży ZUS) i do ukończenia przez przedsiębiorcę 55. roku życia w przypadku kobiet oraz 60. roku życia w przypadku mężczyzn. Co ważne, składka chorobowa przedsiębiorcy jest dobrowolna i nie ma obowiązku jej opłacania.

Przedsiębiorca zatrudniony na etacie co do zasady nie musi opłacać składek ZUS na ubezpieczenie społeczne z dwóch tytułów – działalności i umowy o pracę. Jednak aby było to możliwe w ramach etatu, otrzymywane wynagrodzenie nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę (w 2022 roku jest to kwota 3010 zł brutto). Wówczas obowiązkowym tytułem do ubezpieczeń społecznych pozostaje umowa o pracę. W przypadku gdy wynagrodzenie ze stosunku pracy jest niższe, przedsiębiorca ma obowiązek opłacania składek ZUS na ubezpieczenie społeczne z obu źródeł dochodu – firmy i etatu.

Reasumując, zgodnie z przedstawionym powyżej stanowiskiem Użytkowniczka może bezpłatnie zarejestrować swoją działalność za pośrednictwem strony internetowej Centralnej Ewidencji i Działalności Gospodarczej. Przez pierwsze 6 miesięcy jedyną składką, którą musi opłacać to składka zdrowotna, której wysokość jest zależna wysokości dochodów oraz wybranej formy opodatkowania. Po upływie 6 miesięcy może przejść na tzw. Mały ZUS. Odnosząc się do ostatniego pytania Użytkowniczki dotyczącego rejestracji działalności na adres domowy należy stwierdzić, że żaden przepis prawa nie wymaga, aby zmieniać umowy z dostawcami energii na firmowe. Zatem Użytkowniczka niezależnie od faktu rejestracji działalności pod adresem zamieszkania może pozostać przy aktualnych taryfach.

Wpisz nasz KRS 0000318482 w deklaracji podatkowej PIT.

Stan prawny na dzień: 27 maja 2022 r.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1133 z późn. zm.).
2. Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.)
3. Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 162 z późn. zm.).