Zakup mieszkania przez małżonków pozostająych we wspólności majątkowej małżeńskiej za środki pochodzące z majątku osobistego żony

Użytkownik zwrócił się do nas z prośbą o udzielenie odpłatnej porady prawnej w zakresie prawa podatkowego dotyczącej konieczności złożenia do Urzędu Skarbowrgo wniosku SD-Z2, tj. zgłoszenia otrzymania darowizny w sytuacji zakupu mieszkania przez małżonków za pieniądze pochodzące z majątku osobistego żony.

Odpowiedź:

Słowem wstępu należy zaznaczyć, że Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości dr. Bogusława Federa świadczy bezpłatną pomoc na rzecz mikro i małych przedsiębiorców. Takie działania wynikają z celów statutowych Fundacji, która nie pobiera opłat za swoje działania. Fundacja nie pobiera opłat za odpowiedzi na pytania zadawane przez Użytkowników serwisu. Jeżeli Użytkownicy są zadowoleni z wsparcia oferowanego przez Fundację, mogą wesprzeć jej działalność m.in. poprzez przekazanie darowizny bądź 1%. Szczegółowe informacje w tym zakresie znajdują się w zakładce „Pomagam” https://mikroporady.pl/pomaga.

W przedstawionym przez Użytkownika stanie faktycznym małżonkowie zakupili mieszkanie, w dużej mierze finansowane z majątku osobistego żony. Pozostają we wspólności majątkowej małżeńskiej i prowadzą wspólne gospodarstwo domowe. Czy w takiej sytuacji po stronie Użytkownika powstanie obowiązek obowiązek opłaty podatku, o którym mowa w ustawie z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U.2021.1043 t.j.) od kwoty pozyskanej ze sprzedaży mieszkania stanowiącego majątek osobisty żony i przeznaczonej na zakup nowego mieszkania, które będzie stanowiło wspólny majątek?

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
7. Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci (art. 1 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn).

Mając na uwadze powyższe, należy zauważyć, iż opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy lub praw majątkowych z tytułów enumeratywnie wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Kwestie stosunków majątkowych małżeńskich reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U.2020.1359 t.j). Zgodnie z art. 31 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego - z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Z kolei w myśl art. 33 pkt 1, 2 i 10 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego - do majątku osobistego każdego z małżonków należą:

1. przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
2.  przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;
3.  przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Wyżej powołane przepisy mają zastosowanie, jeżeli ich stosowanie nie zostało wyłączone małżeńską umową majątkową (art. 47 § 1 ww. ustawy). Zgodnie bowiem z treścią art. 47 § 1 ww. ustawy - małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa.

Zatem w sytuacji, gdy z majątku osobistego małżonkowie nabywają dany składnik przyjmowany do ich majątku wspólnego winno temu towarzyszyć stosowne rozporządzenie tym majątkiem (majątkiem osobistym).

Skoro zatem, jak wynika z treści zapytania, przekazanie środków pochodzących z majątku osobistego żony Użytkownika na zakup mieszkania stanowiącego majątek wspólny stanowiło nakład na majątek wspólny z majątku osobistego żony Wnioskodawcy i nie przybrało postaci umowy darowizny ani też innej czynności wymienionej w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, to przekazanie tych środków nie powoduje powstania obowiązku podatkowego na gruncie podatku od spadków i darowizn.

Analogiczna sytuacja była przedmiotem indywidualnej interpretacji podatkowej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w dniu 13 lipca 2020 r., sygn. sprawy 0111-KDIB2-2.4015.41.2020.2.PB., w której stwierdzono, że nie ma obowiązku opłaty podatku (tj. składania wniosku SD-Z2) od spadków i darowizn, o którym mowa w ustawie o podatku od spadków i darowizn w sytuacji przeznaczenia całej kwoty uzyskanej za sprzedaży mieszkania będącego majątkiem osobistym żony Wnioskodawcy na zakup nowego mieszkania, które będzie stanowić wspólny majątek małżonków. Zachęcamy do zapoznania się z jej treścią:  https://sip.mf.gov.pl/  (w wyszukiwarce należy wpisać sygnaturę sprawy, tj 0111-KDIB2-2.4015.41.2020.2.PB.)

Jeżeli użytkownik serwisu po zapoznaniu się z naszą analizą posiada wątpliwości w zakresie stosowania przepisów podatkowych, rekomendujemy wystąpienie z wnioskiem do Dyrektora Krajowej Izby Skarbowej o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej.

Opłata od takiego wniosku wynosi 40 zł. Indywidualna interpretacja podatkowa Jest to oficjalna interpretacja organu skarbowego przedstawionego przez wnioskodawcę problemu prawa podatkowego. Przedstawia odpowiedź organu na pytanie dotyczące skutków prawno-podatkowych sytuacji opisanej we wniosku. Podatnik zadaje pytanie oraz przedstawia swoje stanowisko w zakresie rozumienia i stosowania przepisów prawa podatkowego w jego sytuacji, a organ podatkowy w terminie do 3 miesięcy stwierdza, czy stanowisko zaprezentowane we wniosku jest prawidłowe, czy też nie.

Wystąpienie przez przedsiębiorcę z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji i uzyskanie jej w interesującej go sprawie umożliwia przedsiębiorcy właściwe zastosowanie przepisów prawa podatkowego, zgodne z interpretacją stosowaną przez organy podatkowe. Dodatkowo najważniejszą cechą interpretacji podatkowych jest ich funkcja gwarancyjna. Przedsiębiorca stosujący wydaną dla niego interpretacje, nie jest narażony na odpowiedzialność ciążącą na nim z tytułu stosowania prawa podatkowego, w sposób, który okaże się później niezgodny z orzeczeniem sądu lub późniejszą interpretacją. Więcej na temat interpretacji podatkowej oraz sposobu jej uzyskania dowiesz się z naszego artykułu – https://mikroporady.pl/porady/interpretacja-podatkowa-jak-ja-uzyskac-i-jak-stosowac.  

Stan prawny na dzień: 22 listopada 2021 r.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U.2021.1043 t.j. z dnia 2021.06.09)
• Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U.2020.1359 t.j. z dnia 2020.08.10).

Wpisz nasz KRS 0000318482 w deklaracji podatkowej PIT.