Prawa autorskie a umowa b2b - mikroPorady.pl - Biznesowe wsparcie z najlepszej strony

Użytkownik zwrócił się do nas z prośbą o udzielenie odpowiedzi w następującym stanie faktycznym:

Mam pytanie, czy jeżeli przedsiębiorca zatrudnia pracowników na b2b to przechodzą na niego prawa autorskie do wykonanych prac?

Definicja twórcy

Zgodnie z treścią art. 8 ust. Ustawy o prawie autorskim i prawach domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu. Upraszczając, twórcą jest osoba fizyczna, która wniosła swój wkład twórczy w powstanie konkretnego utworu. W przypadku współpracy b2b, twórca może działać osobiście lub w imieniu przedsiębiorcy. Sama współpraca biznesowa na podstawie umowy cywilnoprawnej nie powoduje automatycznego przeniesienia praw autorskich na zamawiającego.

W tym zakresie warto rozróżnić:

prawa autorskie osobiste, które zawsze przysługują twórcy i są niezbywalne. Oznacza to, że twórca będzie zawsze uznawany za autora dzieła, niezależnie od tego, kto będzie miał prawo do korzystania z utworu,
prawa autorskie majątkowe, które mogą być przedmiotem przeniesienia lub licencji, co oznacza, że podmiot trzeci (np. zamawiający) może nabyć prawo do korzystania z utworu, czerpania z niego korzyści majątkowych, a także dalszego rozporządzania nim.

W praktyce oznacza to, że o ile prawa osobiste zawsze przynależą do twórcy, to prawa majątkowe mogą zostać przeniesione na zamawiającego, o ile strony zawrą odpowiednią umowę.

Przeniesienie autorskich praw majątkowych

Aby uregulować kwestię przeniesienia praw autorskich majątkowych należy sporządzić umowę o przeniesienie praw autorskich. Umowa powinna spełniać określone wymagania, tj.

mieć formę pisemną – zgodnie z art. 53 Prawa autorskiego, przeniesienie majątkowych praw autorskich musi być zawarte na piśmie, inaczej jest nieważne. Przez formę pisemną należy rozumieć złożenie przez obie strony pod treścią dokumentu własnoręcznych podpisów lub zawarcie umowy z wykorzystaniem kwalifikowanych podpisów elektronicznych. Za kwalifikowany podpis elektroniczny uznany może być wyłącznie taki, który oparty jest na kwalifikowanym certyfikacie i wystawiony przez zaufany podmiot certyfikujący,
powinna wskazywać pola eksploatacji – przeniesienie praw autorskich dotyczy tylko tych pól eksploatacji, czyli sposobów wykorzystania utworów, które zostały wyraźnie określone w umowie. Jest to kluczowa zasada, która zabezpiecza twórcę przed domniemaniem, że wszystkie prawa zostały automatycznie przekazane zamawiającemu.

Umowa o przeniesienie praw autorskich musi więc jasno określić, na których polach eksploatacji zamawiający będzie mógł korzystać z utworu (np. drukować, udostępniać w sieci, prowadzić kampanie reklamowe).

Licencje na korzystanie z utworu

Inną możliwością dla przeniesienia praw autorskich majątkowych jest udzielenie licencji. Licencja upoważnia licencjobiorcę do korzystania z utworu na określonych warunkach, bez konieczności przekazywania mu pełni praw majątkowych. Na gruncie polskiego prawa istnieją dwa rodzaje licencji:

licencja wyłączna – udzielana tylko jednemu podmiotowi, z wyłączeniem innych osób. W przypadku licencji wyłącznej umowa musi być zawarta w formie pisemnej,
licencja niewyłączna – może być udzielana wielu podmiotom, a forma pisemna nie jest obligatoryjna, chociaż w praktyce często rekomendowana.

W przypadku współpracy B2B licencje są preferowaną formą współpracy, szczególnie gdy wynika to z właściwości utworu (np. wykonawca planuje dalej wykorzystywać utwór w ramach swojej działalności) lub zamawiający nie potrzebuje pełni praw autorskich, a jedynie określonych praw do korzystania z utworu w ramach działalności gospodarczej.

Utwory zależne i współautorskie

Warto też zwrócić uwagę na kwestie utworów zależnych oraz współautorskich, które mogą pojawić się w trakcie współpracy B2B:

utwór zależny – powstały na bazie innego utworu, np. adaptacja, tłumaczenie lub modyfikacja istniejącego dzieła. Tworzenie utworu zależnego wymaga zgody pierwotnego twórcy, a prawa do tego utworu zależnego należą do osoby, która wniosła wkład twórczy w jego powstanie, o ile nie ustalono inaczej w umowie,
utwór współautorski – stworzony wspólnie przez kilka osób, przy czym każda z nich wniosła twórczy wkład w wykonanie utworu. W takim przypadku prawa autorskie przysługują wspólnie wszystkim współautorom, chyba że w umowie określono inne zasady podziału praw.

Umowa cywilnoprawna a umowa o pracę

W praktyce dochodzi do sporów dotyczących rozróżnienia pomiędzy umową cywilnoprawną a umową o pracę, co ma bezpośredni wpływ na przynależność praw autorskich. W przypadku umowy o pracę, majątkowe prawa autorskie do utworów stworzonych przez pracownika w ramach wykonywania jego obowiązków zawodowych automatycznie przysługują pracodawcy, chyba że strony postanowią inaczej.

Natomiast w przypadku umowy cywilnoprawnej, majątkowe prawa autorskie pozostają przy twórcy, dopóki strony nie uregulują tej kwestii inaczej w umowie. W odniesieniu do umów B2B ważne jest więc precyzyjne sformułowanie postanowień umowy, umożliwiające uniknięcie późniejszych sporów co do tego, komu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworów.

Zachęcamy do zapoznania się z artykułem opublikowanym w naszym serwisie, aby dowiedzieć się więcej o zabezpieczeniu praw autorskich: Jak przy zastosowaniu majątkowych praw autorskich i tajemnicy przedsiębiorstwa zabezpieczyć technologie i rozwiązania hi-tech przed wrogim przejęciem - mikroPorady.pl - Biznesowe wsparcie z najlepszej strony

Wpisz nasz KRS 0000318482 w Deklaracji Podatkowej PIT.

Wyszukaj: Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości Fundacja dr Bogusława Federa w https://www.podatki.gov.pl/pit/twoj-e-pit/

Dziękujemy

Stan prawny: 8 listopada 2024 r.

Podstawa prawna:

1) Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2509 z późn. zm.).

Umowa o dzieło - umowa zlecenie

Wielokrotnie spotykamy się z problematyką, jaką jest wybór właściwego rodzaju umowy. Najczęściej mylonymi i błędnie stosowanymi umowami są umowa o dzieło/umowa zlecenie. Zarówno umowa o dzieło, jak i umowa zlecenie są umowami cywilnoprawnymi, pełnią jednakże zdecydowanie inne funkcje i powodują różne skutki. Istotą zawarcia umowy o dzieło jest zobowiązanie się przyjmującego zamówienie do wykonania określonego, szczegółowo w umowie dzieła, zaś strony zmawiającej do zapłaty wynagrodzenia. Istotą umowy zlecenia jest wykonanie nie przez przyjmującego zlecenie określonej czynności prawnej lub faktycznej.

Pobierz poradnik