Ujawnienie danych przez komornika

Użytkownik zwrócił się do nas z prośbą o udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy komornik może ujawnić jego dane osobowe pracodawcy. Wskazał, że zaległości zostały już spłacone jednak mimo to komornik bezpodstawnie potrącił część wynagrodzenia. Jakie czynności powinien podjąć w takiej sytuacji?

 

Dane osobowe przetwarzane przez komornika

Komornik jest funkcjonariuszem publicznym działającym przy sądzie rejonowym, a także organem władzy publicznej w zakresie wykonywania czynności w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym. Każdy przedsiębiorca chciałby uniknąć bezpośredniego kontaktu z komornikiem, jednak nie zawsze jest to możliwe. Poniżej przedstawimy jakie dane osobowe przetwarza komornik.

Komornik ma prawo do pozyskiwania danych z wielu różnych źródeł w celu ustalenia stanu faktycznego, a w szczególności sytuacji majątkowej dłużnika. Większość tych danych można uznać za dane osobowe, będą to np.:

• imię i nazwisko;
• numer PESEL, NIP lub REGON;
• numery rachunków bankowych;
• składniki majątku (informacja o własności nieruchomości, pojazdów itd.);
• wysokość wynagrodzenia;
• wysokość zobowiązań.

Podstawowym źródłem informacji dla kancelarii komorniczej są strony postępowania, systemy teleinformatyczne oraz inne podmioty, do których komornik może kierować wnioski o udostępnienie konkretnych danych. Nowa Ustawa z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych wprowadziła katalog takich podmiotów do Kodeksu postępowania cywilnego. Zgodnie z kodeksem komornik może żądać informacji dotyczących stanu majątkowego dłużnika lub umożliwiających identyfikację składników jego majątku oraz danych adresowych w zakresie niezbędnym do zapewnienia prawidłowego toku postępowania. Swoje żądanie może wystosować do:

• organów administracji publicznej,
• podmiotów wykonujących zadania z zakresu administracji publicznej,
• organów podatkowych,
• organów rentowych,
• banków,
• spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych,
• zakładów ubezpieczeń lub zakładów reasekuracji,

Treść żądania komornika może przybrać różną postać w zależności od konkretnej sytuacji, która jest przedmiotem postępowania. Jednak za każdym razem powinna ograniczać się do informacji o danych adresowych dłużnika i jego sytuacji majątkowej. Należy zaznaczyć, że powyższy katalog jest otwarty, na co wskazuje ostatni punkt dotyczący innych instytucji i osób nieuczestniczących w postępowaniu.

Do dyspozycji komornika są również systemy teleinformatyczne będące bogatym źródłem informacji. Przykładem może być System Informatyczny Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (CEPiK) zawierający informacje o pojazdach zarejestrowanych w Polsce i kierowcach posiadających uprawnienia do kierowania lub Platforma Usług Elektronicznych ZUS. Mimo że komornicy korzystają z tych systemów, administratorami danych w nich przetwarzanych pozostają odpowiednio Minister Cyfryzacji i Zakład Ubezpieczeń Społecznych. 

 

Udzielenie informacji o pracowniku

Lista podmiotów, do których komornik może się zwrócić z żądaniem udzielenia informacji o dłużniku, jest długa. Obejmuje ona również pracodawcę, który z racji łączących go stosunków z pracownikiem posiada istotną wiedzę o pracowniku. Oczywiście dotyczy to sytuacji, w której zatrudniona osoba staje się np. dłużnikiem będącym stroną w postępowaniu egzekucyjnym. W takiej sytuacji komornik może się zwrócić z żądaniem o udzielenie szczegółowych informacji dotyczących wynagrodzenia. Wśród części przedsiębiorców rodzą się wątpliwości, czy powinni takiej informacji udzielić oraz czy powinni poinformować o tym fakcie pracownika. Pamiętajmy o trzech rzeczach.

Po pierwsze, pracodawca powinien zignorować takie żądanie, jeśli ma wątpliwości co do tożsamości osoby kierującej zapytanie o szczegółowe dane pracownika. W związku z tym nie powinien odpowiadać na wnioski sformułowane inaczej niż na piśmie (zwłaszcza telefonicznie).

Po drugie, w przypadku otrzymania oficjalnego pisma z kancelarii komorniczej opatrzonego podpisami i pieczęciami oraz zawierającego podstawę prawną dla podjętego działania, przedsiębiorca jest zobowiązany do udzielenia stosownej informacji w terminie wskazanym przez komornika. Nieudzielenie takiej informacji co do zasady jest zagrożone karą grzywny.

Po trzecie, komornika nie można uznać za odbiorcę danych w rozumieniu RODO, ponieważ odbiorcami nie są organy publiczne, które mogą otrzymywać dane osobowe w ramach konkretnego postępowania zgodnie z prawem państwa członkowskiego. W związku z tym nie powstaje żaden dodatkowy obowiązek informacyjny, który pracodawca powinien zrealizować względem pracownika.

W przedstawionym stanie faktycznym nie można jednoznacznie stwierdzić, czy ujawnienie danych przez Komornika było uzasadnione. Jeżeli dług już został spłacony sprawa powinna zostać zakończona i być może doszło do przekroczenia uprawnień.

 

Bezpodstawne prowadzenie egzekucji

Należy przeanalizować, jakie czynności powinien podjąć Użytkownik jeżeli egzekucja jest prowadzona bezpodstawnie. Zgodnie z art. 804 §2 Kodeksu postępowania cywilnego, organ egzekucyjny powinien zbadać czy nie doszło do przedawnienia wierzytelności objętej tytułem wykonawczym. W przypadku roszczenia, które może być obciążone zarzutem o przedawnienie, wierzyciel powinien dołączyć do wniosku egzekucyjnego dokument stwierdzający przerwanie biegu przedawnienia. Brak wspomnianego dokumentu winien skutkować odmową wszczęcia egzekucji przez komornika sądowego.

W przypadku, gdy organ egzekucyjny mimo wszystko przystąpi do egzekucji roszczenia, które jest przedawnione, osoba, przeciwko której jest prowadzona egzekucja powinna zwrócić się do tego organu z wnioskiem o umorzenie postępowania lub złożyć skargę na czynność komornika sądowego. Egzekucja w konsekwencji zostaje umorzona jako niedopuszczalna (w całości lub w części dotyczącej przedawnionego roszczenia), a wierzyciel obciążony opłatą egzekucyjną w wysokości 10 % egzekwowanego roszczenia.

Analogicznie sprawa przedstawia się w przypadku wystąpienia wierzyciela z wnioskiem egzekucyjnym dotyczącym spełnionego już przez dłużnika zobowiązania. Osoba, przeciw której zostało wszczęte postępowanie egzekucyjne, powinna w takim wypadku wezwać wierzyciela do zaprzestania egzekucji oraz skierować do sądu powództwo przeciwegzekucyjne. Celem takiego powództwa jest pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego, nie zaś ponowne rozpatrzenie sprawy pod względem merytorycznym.

Po pozbawieniu przez sąd tytułu wykonawczego klauzuli wykonalności, komornik umarza postępowanie, a kosztami jego prowadzenia obciąża wierzyciela. Należy pamiętać, że takie powództwo może być wytyczone wyłącznie przed lub w trakcie trwania egzekucji. W przypadku, gdy dług w trakcie postępowania egzekucyjnego zostanie wyegzekwowany, poszkodowany może wszcząć odrębne postępowanie przed sądem w celu ochrony swoich interesów, które zostały naruszone poprzez niesłuszne wszczęcie egzekucji.

Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej na temat powództwa przeciwegzekucyjnego oraz jego wszczęcia, koniecznie zaglądnij do naszego serwisu w którym została udostępniona porada eksperta na ten temat: link.

 

Pamiętaj!

Wpisz nasz KRS 0000318482 w Deklaracji Podatkowej PIT.

Wyszukaj:

Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości Fundacja dr Bogusława Federa
w https://www.podatki.gov.pl/pit/twoj-e-pit/

 

Dziękujemy

Stan prawny: 27 maja 2024 r.

Podstawa prawna:

1) Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 z późn. zm.).
2) Ustawa z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1691 z późn. zm.).