Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  O

Osoba prawna

Osoba prawna – to jedna z form podmiotów stosunków cywilnoprawnych, obok osoby fizycznej i jednostek posiadających zdolność prawną. Osoba ta bywa definiowana jako wyodrębniony zespół środków, dla którego zarządu ustanawia się taką osobę w celu realizacji przypisanych jej prawem zadań. Na gruncie polskiego kodeksu cywilnego z 1964r. osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną (art. 33 k.c.). Polska nauka prawa rozróżnia także inne rodzaje osób prawnych: państwowe osoby prawne np. fundusze celowe (NFOŚiGW), agencje czy Lasy Państwowe, jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki, a także np. spółdzielnie i fundacyjne osoby prawne (masy majątkowe).

Kwestie wspólne dla wszystkich osób prawnych są regulowane przez kodeks cywilny w art. 33 - 43 k.c. Ich powstawanie jest uregulowane w ustawach szczególnych. Dla poszczególnych rodzajów osób prawny prowadzi się rejestry, do których wpis  - co do zasady – warunkuje uzyskanie osobowości prawnej.  Wśród najważniejszych rodzajów osób prawnych wymienić można:

  • spółki kapitałowe - spółka akcyjna i spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (regulowane przez kodeks spółek handlowych),
  • jednostki samorządu terytorialnego: gmina, powiat, województwo (regulowane przez Ustawy o samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym i o samorządzie województwa),
  • Kościół i poszczególne jego jednostki organizacyjne – diecezje, parafie, organizacje kościelne itp. (regulowane przez Ustawy regulujące status poszczególnych wyznań),
  • fundacje (regulowane przez Ustawę o fundacjach),
  • stowarzyszenie rejestrowe (regulowane przez Prawo o stowarzyszeniach),
  • państwowe lub samorządowe instytucje kultury (regulowane przez Ustawę o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej),
  • partia polityczna (regulowana przez Ustawę o partiach politycznych),
  • szkoły wyższe (regulowane przez Prawo o szkolnictwie wyższym),
  • instytuty badawcze (regulowane przez Ustawę o instytutach badawczych),
  • samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej (regulowany przez Ustawę o działalności leczniczej),
  • spółdzielnia (regulowane przez Prawo spółdzielcze),
  • przedsiębiorstwo państwowe (regulowane przez Ustawę o przedsiębiorstwach państwowych),
  • związek zawodowy (regulowany przez Ustawę o związkach zawodowych).

Osoba prawna działa przez swoje organy (czyli ustanawiane wewnętrznie władze, np. Dyrektora, Prezesa czy zarząd) w sposób przewidziany w odpowiedniej ustawie i opartym na niej statucie.

  1. Podstawa prawna:Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. 2020 r. poz. 1740 ze zm.).

Zobacz także: