Słownik pojęć

Schemat organizacyjny służy przedstawieniu struktury organizacyjnej danej jednostki lub kilku jednostek, które ze sobą współdziałają. Sporządza się go najczęściej z wykorzystaniem odpowiedniego programu komputerowego, tak by przybrał formę umożliwiającą jego odczytanie i przekazywanie. Powinien być on przejrzysty, wskazywać na powiązania personalne i stanowiskowe, zakres zadań i powinien umożliwiać odkodowanie podziału obowiązków. Schemat organizacyjny określa zatem politykę funkcjonowania danego przedsiębiorstwa (jednostki) jako organizacji.

Social media z języka angielskiego oznacza media społecznościowe. Są jednym z elementów mediów wirtualnych funkcjonujących w sieci internetowej. Służą one przekazywaniu informacji, kontaktowaniu się ich uczestników oraz przepływowi danych. Media społecznościowe występują pod postacią witryn internetowych lub aplikacji mobilnych. Są one budowane przez ich uczestników – użytkowników, zgromadzonych z uwagi na kryterium podmiotowe, zainteresowań, lub przeznaczenia.

Pojęcie specjalizacji można definiować na wiele sposobów. Jest to po pierwsze pewnego rodzaju biegłość w danej dziedzinie – posiadanie szerokiej wiedzy i kompetencji oraz ich zdobywanie. W medycynie z kolei oznacza legitymowanie się przez lekarza odpowiednimi kwalifikacjami zdobytymi podczas szkolenia specjalizacyjnego i potwierdzonego stosownym egzaminem.

Jest to nowoczesne założenie strategii zarządzania, w myśl którego, przedsiębiorstwa w planowaniu strategii powinny uwzględniać nie tylko cele ekonomiczne, ale również ich oddziaływanie na społeczeństwo, szeroko rozumianych interesariuszy, wspólnotę lokalną czy środowisko naturalne.

Jest to pojęcie stosowane przeważnie w aktach prawnych, które jednak nie jest w nich definiowane. Pojęcie to, w swojej treści odwołuje się do przeznaczenia prawa lub rzeczy określonego jako społeczno – gospodarcze. Analizując zwrot od strony literalnej i gramatycznej należałoby rozumieć to przeznaczenie, jako uwzględniające interes społeczny oraz aspekt ekonomiczny w sposobie dysponowania i zarządzania przedmiotem (np. prawem, rzeczą). Jednakże taka literalna próba wykładni pojęcia nie daje zadawalających rezultatów.

Zgodnie z art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny przedsiębiorstwem jest „zorganizowany zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej”.

Zaspokajanie potrzeb z jednoczesnym osiąganiem zysków stanowi trzon definicyjny pojęcia marketingu. Ma on istotne znaczenie dla prowadzenia działalności gospodarczej. Dzięki narzędziom marketingowym tworzona jest baza klientów, kreowana jest marka, podejmuje się działania promocyjne itd., w celu osiągnięcia sukcesu dla przedsięwzięcia. Działania marketingowe nie mogą jednak być przypadkowe ani chaotyczne. Powodzenie przedsiębiorstwa zależy zatem w dużej mierze od odpowiednio opracowanej strategii marketingowej. 

Funkcjonowanie organizacji opiera się na pewnych formalnych powiązaniach między jej poszczególnymi komórkami, podziale obowiązków oraz zależnościami między nimi. Elementy te składają się na strukturę organizacyjną. Dzięki niej można przedstawić istniejące w organizacji: hierarchię, działy, zakres zadań oraz powiązania między nimi. Innymi słowy struktura organizacyjna służy porządkowaniu działalności podmiotu na jego własne potrzeby oraz na potrzeby interesariuszy. 

Substytucja jest terminem powszechnie znanym i używanym w wielu kontekstach. Przykładowo w fonetyce oznacza zjawisko zastępowania wyrazu lub jego części innym, w niektórych przypadkach kwalifikowane jako wada wymowy. Najszerzej substytucję można definiować jako przeciwieństwo komplementarności: substytut – zamiennik (towar, usługa) zaspokaja te same potrzeby pomimo zastosowania innej technologii wytwarzania. Substytutem herbaty może być więc woda, a substytutem chleba – bułka pszenna. 

Syndyk to podmiot zarządzający majątkiem podmiotu wobec którego ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku upadłego. Na początku warto podkreślić, że syndyk to nazwa pełnionej funkcji, a nie wykonywanego zawodu. W aktualnym stanie prawnym syndykiem może być wyłącznie osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych, która legitymuje się posiadaniem licencji doradcy restrukturyzacyjnego o której mowa w ustawie z dnia 15 czerwca 2007 r. o licencji doradcy restrukturyzacyjnego.

Służebność to prawo innej osoby do określonego korzystania z nieruchomości stanowiącej własność kogoś innego. Służebność jest jednym z ograniczonych praw rzeczowych, ustanowionych na cudzej nieruchomości, które zapewniają uprawnionemu określone uprawnienia związane z nieruchomością obciążoną. Stanowią tym samym ograniczenie w wykonywaniu własności nieruchomości celem umożliwienia lub zagwarantowania prawidłowego korzystania z innej, sąsiedniej nieruchomości albo celem zapewnienia zaspokojenia określonych potrzeb.

Spis inwentarza to instytucja znana z prawa cywilnego, związana z dziedziczeniem. Zalicza się go do sposobów zabezpieczenia masy spadkowej. 

Sędzia Komisarz, jest organem występującym w postępowaniu upadłościowym i restrukturyzacyjnym, wykonującym w nich wszelkie czynności, które nie należą do kompetencji sądu. Jego pozycja i kompetencje zostały szczegółowo określone w odpowiednio: ustawie z dnia 28 lutego 2003 r. prawo upadłościowe i w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. prawo restrukturyzacyjne.

Sąd polubowny jest określany jako sąd „niepaństwowy”, który ma za zadanie rozstrzygnąć sprawę, która zgodnie z wolą stron została mu przekazana. Działalność sądów polubownych w Polsce jest uregulowana w Części V Kodeksu Postępowania Cywilnego (art. 1154 – art. 1217 k.p.c.). Zgodnie z kodeksową regulacją, sądy polubowne mogą orzekać w sprawach o prawa majątkowe oraz o prawa niemajątkowe, które mogą być przedmiotem ugody (za wyjątkiem spraw o alimenty).

Sprzedaż w języku potocznym oznacza przekazanie (przeniesienie, wydanie) czegoś przez sprzedawcę na własność kupującemu za określoną cenę.  Należy jednak zaznaczyć, że sprzedaż to przede wszystkim czynność prawna która polega na przeniesieniu prawa własności rzeczy (ruchomości lub nieruchomości) na nabywcę przez sprzedawcę.

Staż pracy to łączna długość okresów zatrudnienia oraz tzw. okresów wliczanych (czyli takich, w których pracownik de facto pracy nie świadczył, ale mimo to podlegają one wliczeniu do stażu pracy).  Przez okres zatrudnienia rozumie się okres, w którym pracownik świadczy pracę w ramach stosunku pracy:,  na podstawie umowy o pracę, powołania, mianowania, wyboru lub spółdzielczej umowy o pracę Długość stażu pracy odgrywa istotną rolę przy ustalaniu uprawnień pracowniczych.

Sprawozdanie z działalności jednostki należy rozumieć jako sprawozdanie z działalności przedsiębiorstwa prowadzonego przez przedsiębiorcę, niezależnie od jego formy prawnej. Sprawozdanie zawsze będzie obejmować rok obrotowy, chyba że co innego wynika z przepisów szczególnych (np. doszło do upadłości, likwidacji bądź innego zdarzenia przerywającego rok obrotowy). 

Sprawozdanie finansowe jest dokumentem zawierającym zestawienia liczbowe i uzupełniającym informacje opisowe, który sporządza się systematycznie w ramach sprawozdawczości finansowej przez jednostki prowadzące rachunkowość. Innymi słowy jest to dokumentem przedstawiający sytuację finansową przedsiębiorstwa wyrażoną w pieniądzu.  

Spadek to ogół praw i obowiązków zmarłego (spadkodawcy), istniejących w chwili jego śmierci (otwarcie spadku), które w drodze dziedziczenia przechodzą na jego następców prawnych (spadkobierców). Spadek i dziedziczenie zostały uregulowane w art. 922 § 1  - 1087⁹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 Kodeks cywilny (dalej jako: „Kodeks cywilny” lub „k.c.”).

Spółka prawa handlowego to forma prawna, w której przedsiębiorcy mogą prowadzić działalność gospodarczą. Została ona szczegółowo omówiona w ustawie z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (dalej również jako: „k.s.h.”). Zgodnie z definicją wskazaną w art. 3 k.s.h.   „przez umowę spółki handlowej wspólnicy albo akcjonariusze zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów oraz, jeżeli umowa albo statut spółki tak stanowi, przez współdziałanie w inny określony sposób”.

Zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego stanowi przesłankę do orzeczenia przez sąd rozwiązania małżeństwa przez rozwód. Z kolei rozkład zupełny pożycia uprawnia każdego z małżonka do żądania separacji. Jest to stan prawny, który następuje tylko na podstawie wyroku sądowego.

Stowarzyszenie jest dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem o celach niezarobkowych. Stowarzyszenie samodzielnie określa swoje cele, programy działania i struktury organizacyjne oraz uchwala akty wewnętrzne dotyczące swojej działalności i samodzielność ta jest głównym „przejawem” samorządności stowarzyszenia. 

Jest to mechanizm płatności, w którym płatność nabywcy za towar lub usługę dokonywana jest na dwa rachunki bankowe dostawcy lub usługodawcy. Wartość sprzedaży netto trafia na zasadniczy rachunek bankowy dostawcy, natomiast pozostała kwota podatku VAT (kwota podatku od towarów i usług) trafia na drugi rachunek – specjalny rachunek VAT.

Zgodnie z art. 151 Kodeksu spółek handlowych (dalej: „k.s.h.”):
„§ 1 Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, chyba że ustawa stanowi inaczej.
§ 2. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie może być zawiązana wyłącznie przez inną jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
§ 3. Wspólnicy są zobowiązani jedynie do świadczeń określonych w umowie spółki.
§ 4. Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki.”

Zgodnie z art. 4 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych (dalej: „k.s.h.”) Spółka dominująca oznacza spółkę handlową w przypadku, gdy:

a) dysponuje bezpośrednio lub pośrednio większością głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu, także jako zastawnik albo użytkownik, bądź w zarządzie innej spółki kapitałowej (spółki zależnej), także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub

Stopa lombardowa określa cenę, po której bank centralny udziela bankom komercyjnym pożyczek pod zastaw papierów wartościowych.

Stopa procentowa jest to koszt kapitału lub cena, jaka przysługuje posiadaczowi kapitału z racji udostępnienia go innym na określony czas.

Stopa referencyjna to wskaźnik rentowności bonów pieniężnych emitowanych przez NBP w trakcie podstawowych operacji otwartego rynku.

Stopa depozytowa to wartość oprocentowania przechowywanych w banku centralnym danego państwa depozytów.

Stopa redyskontowa służy do obliczania ceny, po jakiej bank centralny przyjmuje do redyskonta spełniające określone warunki weksle od banków komercyjnych.

Skarga pauliańska stanowi instytucję prawa cywilnego. Zgodnie z treścią art. 527 i 528 kodeksu cywilnego (dalej: „k.c.”) gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć.

Słowo subsydiarność z łaciny oznacza „pomoc”, „wsparcie”. Zgodnie z ideą subsydiarności, każda władza, a w szczególności władza polityczna powinna mieć znaczenie pomocnicze (wspierające) i pobudzające w stosunku do wysiłków podejmowanych przez autonomiczne i samodzielne jednostki, które ją ustanowiły (aspekt pozytywny subsydiarności). 

Suma komandytowa to kwota, do wysokości której komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki komandytowej wobec jej wierzycieli.