Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  Z

Zobowiązanie przemienne

Obligatio alternativa – czyli zobowiązanie przemienne polega na tym, że dłużnik może spełnić przy jego wykonaniu jego z kilku świadczeń. Sens tego rodzaju zobowiązania jest zachowany tylko wtedy jeżeli świadczenia mają charakter alternatywny. Wyboru świadczenia dokonuje dłużnik składając oświadczenie drugiej stronie lub dokonując go (konkludentnie). Okoliczności faktyczne czynności prawnej, jej treść lub ustawa mogą przyznawać prawo wyboru spełnienia świadczenia wierzycielowi. Bierność strony uprawnionej do wyboru rodzi uprawnienie drugiej strony do wyznaczenia odpowiedniego terminu do spełnienia świadczenia. Jego bezskuteczny upływ jest równoznaczny z przejściem tego uprawnienia na drugą stronę. 

W zobowiązaniu przemiennym istnieje zawsze jeden dług, który można zaspokoić poprzez spełnienie jednego z możliwych świadczeń. Jak już wcześniej wspomniano, aby mówić o zobowiązaniu przemiennym dłużnik musi mieć wybór między alternatywnymi, ale różnymi sposobami jego spełnienia. Różnice te mogą dotyczyć przedmiotu świadczenia, jak i sposobu jego spełnienia. Wybór świadczenia z prawnej perspektywy jest jednostronnym oświadczeniem woli o charakterze prawnokształtującym i wiążącym dla drugiej strony. Jeżeli po stronie innej niż uprawniona do dokonania wyboru, występuje wielość podmiotów, oświadczenie w przedmiocie wyboru można złożyć dowolnej spośród nich osobie. Przedmiotowe oświadczenie woli nie jest wyłączone spod reżimu przepisów dotyczących wad oświadczeń woli. Może ono również zostać odwołane, jeśli doszło ono do adresata wcześniej niż oświadczenie o wyborze. Od momentu skutecznego dokonania wyboru zobowiązanie przemienne przestaje istnieć, ponieważ zostaje przekształcone w zobowiązanie z jednym oświadczeniem. 

Ustawa nie wprowadza terminu do dokonania zobowiązania przemiennego ani złożenia oświadczenia woli o wyborze (nie licząc wyznaczenia terminu przez stronę inną niż uprawniona). Należy zwrócić również uwagę na kwestię przedawniania się zobowiązań. Do kwestii tej odniósł się Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 18 czerwca 2015 r. sygn. I ACa 301/15: „skoro świadczenie główne uległo przedawnieniu, to również dotyczy to świadczenia przemiennego”. W tym samym wyroku sąd uznał brak wezwania dłużnika do wyboru świadczenia w wyznaczonym terminie za przesłankę uzasadniającą podjęcie egzekucji świadczenia pieniężnego. 

 

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.).

Źródła:

  1. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 18 czerwca 2015 r. sygn. I ACa 301/15

Zobacz także: