Przetwarzanie danych za granicą

W dniu 4 sierpnia 2017 r. Krajowa Informacja Skarbowa wydała interpretację indywidualną o nr 0111-KDIB1-2.4010.122.2017.1.BG, która dotyczyła podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie obowiązku pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego z tytułu usług tzw. cloud computing oraz udostepnienia pakietu aplikacji dla przedsiębiorców świadczone przez podmioty amerykańskie.

Usługi świadczone na rzecz podatnika polegały na dostarczaniu na jego żądanie mocy obliczeniowej, przechowywaniu danych, aplikacji i innych zasobów informatycznych za pośrednictwem usług opartych na chmurze.

W związku z powyższym podatnik zadał następujące pytanie: Czy z tytułu zakupu u zagranicznych kontrahentów wskazanych powyżej usług podatnik zobowiązany jest do pobrania zryczałtowanego podatku u źródła od tych przychodów?

„Fiskus" uznał, że takie działania są przetwarzaniem danych, wymienionym w przepisach ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2019 r, poz. 865) – dalej jako: „updop" – o podatku u źródła Co oznacza, że podatnik korzystający z chmury obliczeniowej musi odprowadzić fiskusowi kwotę 20 % od kwoty płaconej zagranicznemu dostawcy usługi – patrz szerzej niżej.

KAS wyjaśnił, że zakres podmiotowy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest ściśle związany z instytucją ograniczonego i nieograniczonego obowiązku podatkowego. Powstanie obowiązku podatkowego wyznacza bądź siedziba lub zarząd usytuowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (zasada rezydencji), bądź też osiąganie dochodów na tym terytorium (zasada źródła). Zasada ograniczonego obowiązku podatkowego wynika z zasady źródła, która wiąże się z opodatkowaniem dochodu powstałego na terytorium państwa polskiego bez względu na miejsce (kraj), w którym podatnik ma swoją siedzibę lub zarząd, co oznacza opodatkowanie dochodu uzyskanego w Polsce.

W stosunku do niektórych przychodów uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podmioty zagraniczne, obowiązek potrącenia podatku spoczywa na podmiocie polskim dokonującym wypłaty należności będącej źródłem tego przychodu. Takie rodzaje przychodów zostały określone w art. 21 ust. 1 i art. 22 ust. 1 updop.

Stosownie do art. 21 ust. 1 updop, podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2 przychodów z:

• odsetek, z praw autorskich lub praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego, za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how) (art. 21 ust. 1 pkt 1 updop);
• tytułu świadczeń: doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze (art. 21 ust. 1 pkt 2a updop)

- ustala się w wysokości 20% przychodów.

Wprawdzie katalog usług wskazanych w art. 21 ust. 1 pkt 2a updop jest katalogiem otwartym, na co wskazuje sformułowanie „(...) oraz świadczeń o podobnym charakterze”, jednak w ramach tego katalogu za świadczenia o podobnym charakterze należy uznać świadczenia równorzędne pod względem prawnym do wymienionych w ustawie. Oznacza to, że aby dane świadczenie można było zakwalifikować do katalogu wskazanego powyżej, należy spełnić takie same przesłanki, aby daną usługę uzyskać, albo wynikają z niej takie same prawa i obowiązki dla stron. Innymi słowy lista ta obejmuje również takie świadczenia, które zasadniczo są podobne do wymienionych, lecz mogą być np. inaczej określane.

Zdaniem KAS sama nazwa umowy o świadczenie usługi nie może być wyłącznym czynnikiem determinującym daną usługę jako należącą do katalogu świadczeń podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób prawnych. Decydujące znaczenie dla stwierdzenia, że dane usługi mieszczą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym ma treść postanowień umowy zawartej z kontrahentem zagranicznym, a przede wszystkim charakter rzeczywiście wykonywanych świadczeń.

Przepis art. 21 ust. 2 updop stanowi, że przepisy ust. 1 stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

W art. 21 updop wymienione zostały określone rodzaje należności wypłacane przez podmioty polskie podmiotom zagranicznym, w przypadku uzyskania których, podmiot zagraniczny podlega opodatkowaniu w Polsce podatkiem dochodowym, a obowiązanym do jego naliczenia, potrącenia i odprowadzenia do urzędu skarbowego jest podmiot polski. Podatek ten nazywany jest podatkiem „u źródła” ze względu na szczególny sposób jego poboru, który dokonywany jest przez polski podmiot wypłacający określone należności na rzecz nierezydenta, w trybie i na zasadach wymienionych w art. 26 updop.

Zgodnie z art. 26 ust. 1 updop, osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące przedsiębiorcami, które dokonują wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 oraz art. 22 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 2, 2b i 2d, w dniu dokonania wypłaty zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat, z uwzględnieniem odliczeń przewidzianych w art. 22 ust. 1a-1e. Zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika dla celów podatkowych uzyskanym od podatnika certyfikatem rezydencji.

Według KAS w odniesieniu do kompleksowej usługi tzw. cloud computing, należy zgodzić się ze stanowiskiem podatnika, że uzyskiwany przez podmiot zagraniczny przychód osiągnięty z tej usługi mieści się w kategorii świadczeń o charakterze podobnym do wymienionej w art. 21 ust. 1 pkt 2a updop usługi przetwarzania danych. Oznacza to, że podatnik dokonując wypłat należności na rzecz zagranicznego podmiotu jest obowiązana na podstawie art. 26 ust. 1 updop do pobrania od tej należności zryczałtowanego podatku dochodowego na podstawie przepisów updop.

W związku z powyższym należy rozważyć w jaki sposób powinny postępować polskie firmy, które korzystają z takich usług?

Wobec tego trzeba rekomendować każdorazowo skuteczne przeanalizowanie zakresu przedmiotowego i podmiotowego polskich ustaw o podatkach dochodowych oraz odpowiednich umów międzynarodowych o unikaniu podwójnego opodatkowania od wynagrodzeń za takie usługi właściwych dla danego kraju. Co ważne, updop wymaga w takim przypadku podatku tylko od przetwarzania danych, a nie od prostego ich przechowywania w chmurze.