Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

	D
Decentralizacja	Centralizacja jest procesem polegającym na przejmowaniu uprawnień decyzyjnych podmiotów niższego szczebla przez podmioty hierarchicznie wyższe. Wraz z tym dokonuje się skupienie określonej władzy w gestii podmiotów kierowniczych, osłabieniu ulega autonomia decyzyjna jednostek podporządkowanych. Centralizację można rozpatrywać w dwóch płaszczyznach: w odniesieniu do przedsiębiorstw (ale także innych podmiotów nieprowadzących działalności gospodarczej np. korporacji zawodowych) oraz w odniesieniu do organizacji państwa. Z kolei decentralizacja jest zjawiskiem odwrotnym. Polega ona na oddawaniu opisanych powyżej uprawnień, podmiotom niższym w hierarchii organizacyjnej. Są one przekazywane kadrze kierowniczej i menadżerskiej niższego szczebla. Decentralizacja współkształtuje podległość służbową w ten sposób, że zwiększa kompetencyjność osób i organów innych niż najwyżej stojące w hierarchii organizacji. Wskazuje na wysoki stopień zaufania wobec kadry menadżerskiej i osób wykonujących zadania z zakresu zarządzania i administrowania. W decentralizacji poziomej przekazywanie kompetencji decyzyjnych następuje w obrębie danej podległej jednostki – tj. części przedsiębiorstwa lub organizacji pomiędzy jej kierownikami lub pracownikami wykonawczymi. Z kolei w decentralizacji pionowej kompetencje te przenoszone są na niższe szczeble zarządcze. Określa się wówczas ich rodzaj, stopień zwiększania uprawnień oraz sposób nadzoru organów wyższego i najwyższego szczebla. Decentralizacja związana jest również ze zwiększeniem odpowiedzialności tych osób nie tylko w obszarze dotychczasowych kompetencji, ale także w związku z działalnością całego podmiotu. Wśród wad decentralizacji wymienia się osłabienie wpływu jednostki głównej nad jednostkami podległymi oraz rozdrobnienie systemu zarządzania. Zaletami z pewnością są: podnoszenie kwalifikacji niższej kadry kierowniczej, pogłębianie zaufania pracowników i członków organizacji do zarządzających, zwiększenie skuteczności działań marketingowych, lepsze działanie na mniejszych (lokalnych) rynkach. Decentralizacja odnoszona jest przede wszystkim do funkcjonowania państwa w obrębie administracji publicznej. Zgodnie z art. 15 Konstytucji RP: „ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia decentralizację władzy publicznej”. Zasadę tę odzwierciedla trójstopniowy podział samorządu terytorialnego: województwa, powiaty, gminy oraz przypisane kompetencje. Polska jest państwem unitarnym i jednolitym (por. art. 3 Konstytucji RP), zatem zbyt daleko idąca decentralizacja jest wykluczona. Nie można wiążąco orzec o tym czy Polska jest zdecentralizowana z uwagi na ww. zasady oraz przejawy centralizacji wyrażającej się przez jednolitość finansowania, proceduralną i instytucjonalną. Podstawa prawna: Konstytucja RP z 2.4.1997 r. (Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483). Zobacz także: Kierowanie Metoda CPM

Decentralizacja

Centralizacja jest procesem polegającym na przejmowaniu uprawnień decyzyjnych podmiotów niższego szczebla przez podmioty hierarchicznie wyższe. Wraz z tym dokonuje się skupienie określonej władzy w gestii podmiotów kierowniczych, osłabieniu ulega autonomia decyzyjna jednostek podporządkowanych. Centralizację można rozpatrywać w dwóch płaszczyznach: w odniesieniu do przedsiębiorstw (ale także innych podmiotów nieprowadzących działalności gospodarczej np. korporacji zawodowych) oraz w odniesieniu do organizacji państwa.

Z kolei decentralizacja jest zjawiskiem odwrotnym. Polega ona na oddawaniu opisanych powyżej uprawnień, podmiotom niższym w hierarchii organizacyjnej. Są one przekazywane kadrze kierowniczej i menadżerskiej niższego szczebla. Decentralizacja współkształtuje podległość służbową w ten sposób, że zwiększa kompetencyjność osób i organów innych niż najwyżej stojące w hierarchii organizacji. Wskazuje na wysoki stopień zaufania wobec kadry menadżerskiej i osób wykonujących zadania z zakresu zarządzania i administrowania.

W decentralizacji poziomej przekazywanie kompetencji decyzyjnych następuje w obrębie danej podległej jednostki – tj. części przedsiębiorstwa lub organizacji pomiędzy jej kierownikami lub pracownikami wykonawczymi. Z kolei w decentralizacji pionowej kompetencje te przenoszone są na niższe szczeble zarządcze. Określa się wówczas ich rodzaj, stopień zwiększania uprawnień oraz sposób nadzoru organów wyższego i najwyższego szczebla.

Decentralizacja związana jest również ze zwiększeniem odpowiedzialności tych osób nie tylko w obszarze dotychczasowych kompetencji, ale także w związku z działalnością całego podmiotu.

Wśród wad decentralizacji wymienia się osłabienie wpływu jednostki głównej nad jednostkami podległymi oraz rozdrobnienie systemu zarządzania. Zaletami z pewnością są: podnoszenie kwalifikacji niższej kadry kierowniczej, pogłębianie zaufania pracowników i członków organizacji do zarządzających, zwiększenie skuteczności działań marketingowych, lepsze działanie na mniejszych (lokalnych) rynkach.

Decentralizacja odnoszona jest przede wszystkim do funkcjonowania państwa w obrębie administracji publicznej. Zgodnie z art. 15 Konstytucji RP: „ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia decentralizację władzy publicznej”. Zasadę tę odzwierciedla trójstopniowy podział samorządu terytorialnego: województwa, powiaty, gminy oraz przypisane kompetencje. Polska jest państwem unitarnym i jednolitym (por. art. 3 Konstytucji RP), zatem zbyt daleko idąca decentralizacja jest wykluczona. Nie można wiążąco orzec o tym czy Polska jest zdecentralizowana z uwagi na ww. zasady oraz przejawy centralizacji wyrażającej się przez jednolitość finansowania, proceduralną i instytucjonalną.

Podstawa prawna: