Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  D

Deflacja

Deflacją określa się takie zjawisko gospodarcze, kiedy następuje długotrwały spadek przeciętnego poziomu cen w kraju. Wskaźniki zmian cen przyjmują wówczas wartości poniżej 100 (jeśli okres odniesienia oznaczony jest jako „100”). W krótkim okresie deflacja oznacza zwiększanie się siły nabywczej gotówki w posiadaniu konsumentów, którzy mogą wówczas nabyć więcej towarów lub usług za tę samą kwotę. Sprzyja to gromadzeniu zapasów, ale także może prowadzić do ich marnowania (np. żywności), czy nawet niszczenia produktów (np. w rolnictwie, kiedy zbiór płodów rolnych staje się nieopłacalny w związku z ich niską ceną). Długotrwałe utrzymywanie się deflacji prowadzi do zmniejszania się zysków przedsiębiorstw i w rezultacie do zastoju w inwestycjach i produkcji. Może powodować obniżanie się stopnia opłacalności produkcji, zwłaszcza w sektorach, w których dalsza redukcja kosztów wytwarzania jest ograniczona. Efektem jest zwiększanie się stopy bezrobocia, co w odniesieniu do gospodarstw domowych jest skutkiem negatywnym. W długim okresie deflacja może prowadzić do ekonomicznej stagnacji, a nawet recesji.

Wśród przyczyn deflacji można wymienić:

  • cykl koniunkturalny - kryzys gospodarczy, który utrudnia znalezienie zatrudnienia, powoduje to zazwyczaj spadek inflacji, natomiast w okresie gospodarczego dobrobytu – (prosperity) inflacja wzrasta,
  • zmiany w podaży pieniądza, które wpływają na ogólny poziom cen,
  • nieproporcjonalna w stosunku do wzrostu gospodarczego emisja pieniądza, która z kolei wpływa na jego podaż,
  • nadmierne zadłużenie spowodowane spłatą zobowiązań kredytowych przy braku emisji pieniądza,
  • nieodpowiednia polityka pieniężna polegająca na utrzymywaniu zbyt wysokich stóp procentowych oraz stosowaniu restrykcyjnych instrumentów takich jak na przykład stopy rezerw obowiązkowych,
  • wysoko oprocentowane lokaty bankowe oraz inne aktywa finansowe co zachęca, między innymi gospodarstwa domowe, do lokowania oszczędności.

Podstawowe skutki deflacji to:

  • wzrost siły nabywczej pieniądza,
  • konsumpcja i zamówienia przemysłu są odsuwane w czasie (w oczekiwaniu na niższe ceny), co może wywołać recesję
  • wzrost realnego zadłużenia (wzrost realnych stóp procentowych), co może prowadzić do upadłości przedsiębiorstw i banków.

Przed 1930 rokiem w większości państw rozwiniętych deflacja była tak samo częstym zjawiskiem jak inflacja. Wraz ze spopularyzowaniem się teorii popytowych zjawisko deflacji stało się rzadkie.

Współcześnie deflacja występuje bardzo rzadko, gdyż w polityce ekonomicznej większości państw dominuje presja na utrzymywanie stałej, niewielkiej inflacji, uważanej obecnie przez sporą część ekonomistów za korzystną dla gospodarki (zwolennicy interwencyjnej polityki podaży pieniądza). Występowanie deflacji wiąże się zazwyczaj ze stagnacją gospodarczą przy jednoczesnym wysokim zadłużeniu wewnętrznym.

W sierpniu 2014 roku Główny Urząd Statystyczny i Narodowy Bank Polski zakomunikowały, że oznaki deflacji pojawiły się w Polsce (po raz pierwszy od 1972 roku).

Zobacz także: