Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

	D
Dobra osobiste	Zgodnie z przepisem art. 23 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. W tym miejscu należy przytoczyć przepis art. 43 KC, zgodnie z którym przepisy o ochronie dóbr osobistych osób fizycznych stosuje się odpowiednio do osób prawnych. Za podstawowe dobro osobiste należy uznać, zgodnie z art. 30 Konstytucji, przyrodzoną i niezbywalną godność człowieka która stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych. Doktryna definiuje dobra osobiste jako powszechnie uznane w społeczeństwie wartości niemajątkowe związane ściśle z osobą człowieka i będące przejawami godności osoby ludzkiej, obejmujące przede wszystkim integralność fizyczną i psychiczną oraz indywidualność człowieka. (E. Gniewek, P. Machnikowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 8, Warszawa 2017, Legalis, komentarz do art. 23). Natomiast wartości dobra majątkowe określane są terminem prawa majątkowe (do dóbr materialnych i niematerialnych, prawnych). Doktryna wymienia w szczególności następujące dobra osobiste: 1) życie; 2) zdrowie, w tym zdrowie psychiczne; 3) nietykalność cielesna; 4) integralność seksualna – swoboda decyzji o uczestniczeniu lub nieuczestniczeniu w relacjach o charakterze seksualnym; 5) wolność, rozumiana zarówno jako swoboda poruszania się, jak i jako swoboda decyzji i poglądów – wolność od przymusu, gróźb czy innych form ingerencji w dokonywane przez człowieka wybory; 6) swoboda sumienia i wyznania – wolność od ingerencji w sferę przekonań czy światopoglądu, swoboda wyznawania bądź niewyznawania religii, uczestniczenia bądź nieuczestniczenia w praktykach religijnych, a także możliwość nieujawniania informacji o tym; 7) cześć, rozumiana jako stan osoby polegający na zdolności do obrony swojego świata wartości w sposób uzasadniający szacunek innych osób; przydatne jest rozróżnienie wewnętrznego aspektu czci (nazywanej w tym kontekście godnością osobistą), polegającego na przekonaniu człowieka o własnej wartości i oczekiwaniu poszanowania ze strony innych, oraz jej aspektu zewnętrznego (nazywanego dobrym imieniem), polegającego na szacunku i pozytywnej opinii otoczenia; 8) nazwisko i pseudonim (chronione zarówno przed nieuprawnionym użyciem przez inną osobę, jak i przed ujawnieniem wbrew zgodnej z prawem woli ich nosiciela); 9) wizerunek, czyli fizyczny obraz człowieka (zob. art. 81 PrAut), dobro to można naruszyć nie tylko rozpowszechniając utrwalony wizerunek, ale także upodabniając się do innej osoby w celu wprowadzenia w błąd obserwatorów; 10) głos, którego naruszenia podobne są do naruszeń wizerunku; 11) stan cywilny rozumiany jako pozycja osoby w rodzinie; 12) przynależność do określonej płci (zob. uchw. SN z 22.9.1995 r., III CZP 118/95, OSN 1996, Nr 1, poz. 7); 13) prywatność, czyli sfera fizycznej przestrzeni, a także myśli i przeżyć człowieka oraz informacji o nim, do której dostęp można uzyskać tylko za jego zgodą (przy czym zakres ochrony tej sfery może być różny ze względu na pełnioną przez daną osobę rolę społeczną); 14) wolność komunikowania się i tajemnica korespondencji, ujmowana zarówno z punktu widzenia jej nadawcy, jak i adresata (zob. też art. 82 PrAut); 15) nietykalność mieszkania, rozumianego w doktrynie dość szeroko, jako całość domostwa uprawnionego, a nawet jego pojazd (por. art. 50 Konstytucji RP); 16) twórczość (dookreślana w art. 23 KC przymiotnikami "naukowa", "artystyczna", "wynalazcza" i "racjonalizatorska") – można, wyróżniać dwa związane z nią dobra osobiste: wolność działalności twórczej, będącą emanacją wolności człowieka i jego swobody rozwoju i samorealizacji oraz związek twórcy z jego dziełem, czyli wartość niemajątkową, jaką przedstawia dla twórcy fakt, że pewien wytwór intelektualny jest jego właśnie dziełem (to drugie dobro podlega ponadto ochronie szczegółowo uregulowanej przepisami prawa własności intelektualnej); 17) kult pamięci o zmarłej osobie bliskiej, czyli więź emocjonalna ze zmarłym, której przejawem jest oddawanie szacunku zwłokom i utrwalenie pamięci o zmarłym (przez urządzenie pogrzebu, wystawienie i pielęgnowanie grobu) oraz dbanie o dobre imię zmarłego, gdy jego naruszenie godziłoby w uczucia, jakim darzy go żyjąca osoba bliska (E. Gniewek, P. Machnikowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 8, Warszawa 2017, Legalis, komentarz do art. 23). Należy wskazać, że może dochodzić do konfliktu pomiędzy ochroną dóbr osobistych, a innymi wartościami jak wartości majątkowe czy np. wolnością słowa. W wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie - I Wydział Cywilny z dnia 13 października 2017 r. I ACa 1208/16, Legalis, wskazano, że jakkolwiek wolność słowa gwarantowana jest przez polską Konstytucję, to jej granice wyznacza między innymi godność człowieka. Obraz kukły z rozchylonymi nogami, wyzywająco ubranej i bez majtek, jak i komentarze osób oglądających karykaturę powódki, naruszają w sposób bezpośredni sferę osobistą powódki. Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 20 września 2017 r., I ACa 255/17, Legalis wskazał, że prawo do swobodnego manifestowania własnych poglądów i opinii może prowadzić i zazwyczaj prowadzi do kolizji z prawem osoby, której dotyczy krytyczna wypowiedź, do ochrony jej dobrego imienia. Ramy swobody wypowiedzi dotyczących osób zaangażowanych w działalność publiczną są szersze, zaś zakres dopuszczalnej krytyki, a co za tym idzie, zakres konieczności tolerowania przez takie osoby negatywnych wypowiedzi na swój temat, większy. W odniesieniu do osób publicznych, podjęta w interesie publicznym krytyka jest działaniem pożądanym, jeżeli ma cechy rzeczowości, opiera się na informacjach, które zostały starannie zebrane i zweryfikowane oraz nie przekracza granic koniecznych do osiągnięcia celu. Podstawa prawna Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jednolity Dz. U. z 2017 r. poz. 459 ze zm.) Zobacz także : Majątek Ochrona majątku przedsiębiorstwa Naruszenie dóbr osobistych przedsiębiorcy

Dobra osobiste

Zgodnie z przepisem art. 23 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. W tym miejscu należy przytoczyć przepis art. 43 KC, zgodnie z którym przepisy o ochronie dóbr osobistych osób fizycznych stosuje się odpowiednio do osób prawnych.

Za podstawowe dobro osobiste należy uznać, zgodnie z art. 30 Konstytucji, przyrodzoną i niezbywalną godność człowieka która stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych.

Doktryna definiuje dobra osobiste jako powszechnie uznane w społeczeństwie wartości niemajątkowe związane ściśle z osobą człowieka i będące przejawami godności osoby ludzkiej, obejmujące przede wszystkim integralność fizyczną i psychiczną oraz indywidualność człowieka. (E. Gniewek, P. Machnikowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 8, Warszawa 2017, Legalis, komentarz do art. 23). Natomiast wartości dobra majątkowe określane są terminem prawa majątkowe (do dóbr materialnych i niematerialnych, prawnych).

Doktryna wymienia w szczególności następujące dobra osobiste: 1) życie; 2) zdrowie, w tym zdrowie psychiczne; 3) nietykalność cielesna; 4) integralność seksualna – swoboda decyzji o uczestniczeniu lub nieuczestniczeniu w relacjach o charakterze seksualnym; 5) wolność, rozumiana zarówno jako swoboda poruszania się, jak i jako swoboda decyzji i poglądów – wolność od przymusu, gróźb czy innych form ingerencji w dokonywane przez człowieka wybory; 6) swoboda sumienia i wyznania – wolność od ingerencji w sferę przekonań czy światopoglądu, swoboda wyznawania bądź niewyznawania religii, uczestniczenia bądź nieuczestniczenia w praktykach religijnych, a także możliwość nieujawniania informacji o tym; 7) cześć, rozumiana jako stan osoby polegający na zdolności do obrony swojego świata wartości w sposób uzasadniający szacunek innych osób; przydatne jest rozróżnienie wewnętrznego aspektu czci (nazywanej w tym kontekście godnością osobistą), polegającego na przekonaniu człowieka o własnej wartości i oczekiwaniu poszanowania ze strony innych, oraz jej aspektu zewnętrznego (nazywanego dobrym imieniem), polegającego na szacunku i pozytywnej opinii otoczenia; 8) nazwisko i pseudonim (chronione zarówno przed nieuprawnionym użyciem przez inną osobę, jak i przed ujawnieniem wbrew zgodnej z prawem woli ich nosiciela); 9) wizerunek, czyli fizyczny obraz człowieka (zob. art. 81 PrAut), dobro to można naruszyć nie tylko rozpowszechniając utrwalony wizerunek, ale także upodabniając się do innej osoby w celu wprowadzenia w błąd obserwatorów; 10) głos, którego naruszenia podobne są do naruszeń wizerunku; 11) stan cywilny rozumiany jako pozycja osoby w rodzinie; 12) przynależność do określonej płci (zob. uchw. SN z 22.9.1995 r., III CZP 118/95, OSN 1996, Nr 1, poz. 7); 13) prywatność, czyli sfera fizycznej przestrzeni, a także myśli i przeżyć człowieka oraz informacji o nim, do której dostęp można uzyskać tylko za jego zgodą (przy czym zakres ochrony tej sfery może być różny ze względu na pełnioną przez daną osobę rolę społeczną); 14) wolność komunikowania się i tajemnica korespondencji, ujmowana zarówno z punktu widzenia jej nadawcy, jak i adresata (zob. też art. 82 PrAut); 15) nietykalność mieszkania, rozumianego w doktrynie dość szeroko, jako całość domostwa uprawnionego, a nawet jego pojazd (por. art. 50 Konstytucji RP); 16) twórczość (dookreślana w art. 23 KC przymiotnikami "naukowa", "artystyczna", "wynalazcza" i "racjonalizatorska") – można, wyróżniać dwa związane z nią dobra osobiste: wolność działalności twórczej, będącą emanacją wolności człowieka i jego swobody rozwoju i samorealizacji oraz związek twórcy z jego dziełem, czyli wartość niemajątkową, jaką przedstawia dla twórcy fakt, że pewien wytwór intelektualny jest jego właśnie dziełem (to drugie dobro podlega ponadto ochronie szczegółowo uregulowanej przepisami prawa własności intelektualnej); 17) kult pamięci o zmarłej osobie bliskiej, czyli więź emocjonalna ze zmarłym, której przejawem jest oddawanie szacunku zwłokom i utrwalenie pamięci o zmarłym (przez urządzenie pogrzebu, wystawienie i pielęgnowanie grobu) oraz dbanie o dobre imię zmarłego, gdy jego naruszenie godziłoby w uczucia, jakim darzy go żyjąca osoba bliska (E. Gniewek, P. Machnikowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 8, Warszawa 2017, Legalis, komentarz do art. 23).

Należy wskazać, że może dochodzić do konfliktu pomiędzy ochroną dóbr osobistych, a innymi wartościami jak wartości majątkowe czy np. wolnością słowa. W wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie - I Wydział Cywilny z dnia 13 października 2017 r. I ACa 1208/16, Legalis, wskazano, że jakkolwiek wolność słowa gwarantowana jest przez polską Konstytucję, to jej granice wyznacza między innymi godność człowieka. Obraz kukły z rozchylonymi nogami, wyzywająco ubranej i bez majtek, jak i komentarze osób oglądających karykaturę powódki, naruszają w sposób bezpośredni sferę osobistą powódki.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 20 września 2017 r., I ACa 255/17, Legalis wskazał, że prawo do swobodnego manifestowania własnych poglądów i opinii może prowadzić i zazwyczaj prowadzi do kolizji z prawem osoby, której dotyczy krytyczna wypowiedź, do ochrony jej dobrego imienia. Ramy swobody wypowiedzi dotyczących osób zaangażowanych w działalność publiczną są szersze, zaś zakres dopuszczalnej krytyki, a co za tym idzie, zakres konieczności tolerowania przez takie osoby negatywnych wypowiedzi na swój temat, większy. W odniesieniu do osób publicznych, podjęta w interesie publicznym krytyka jest działaniem pożądanym, jeżeli ma cechy rzeczowości, opiera się na informacjach, które zostały starannie zebrane i zweryfikowane oraz nie przekracza granic koniecznych do osiągnięcia celu.

Podstawa prawna