Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  I

Informacja publiczna

Zgodnie z art. 61 Konstytucji RP każdy obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej, a także działalności osób wykonujących funkcje publiczne. Dotyczy to również informacji o działalności organów samorządów gospodarczych i zawodowych, a także jednostek organizacyjnych w zakresie wykonywania przez nie zadania publiczne, gospodarowania mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa. Ustrojodawca przesądził, że dostęp ten obejmuje także dokumenty i wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej, które pochodzą z wyborów powszechnych wraz z możliwością nagrywania dźwięku i obrazu. Ograniczenie prawa do powyższych informacji może nastąpić wyłącznie z uwagi na ustawową ochronę wolności i praw innych osób oraz podmiotów gospodarczych, a nadto ze względu na ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa. 

Szczegółowo materia ta została uregulowana w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (dalej jako: „Ustawa”). Ustawa w art. 1 definiuje informację publiczną jako każdą informację o sprawach publicznych. Dostęp do niej ma każdy, a na mocy art. 2 ust. 2 osoba wykonująca uprawnienie określane jako „prawo do dostępu do informacji publicznej” nie musi wykazać w tym zakresie interesu prawnego ani interesu faktycznego.

Prawo dostępu do informacji publicznej obejmuje:

  • uprawnienie do uzyskania informacji publicznej i przetworzonej informacji publicznej w zakresie szczególnej istotności dla interesu publicznego,
  • uprawnienie wglądu do dokumentów urzędowych,
  • uprawnienie dostępu do posiedzeń organów kolegialnych władzy publicznej

Prawo to obejmuje uprawnienie do uzyskania informacji publicznej w aktualnym stanie spraw publicznych, bez zbędnej zwłoki.

Udostępnianie informacji publicznej jest obowiązkiem: organów władzy publicznej raz samorządów gospodarczych i zawodowych, podmiotów reprezentujących Skarb Państwa, podmiotów reprezentujących państwowe osoby prawne i osoby samorządu terytorialnego oraz podmioty reprezentujące ich jednostki oraz podmioty reprezentujące inne osoby i jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne. Odbywa się ono na następujące sposoby:

  • w Biuletynie Informacji Publicznej,
  • poprzez wstęp na posiedzenia organów kolegialnych (była o tym mowa powyżej) oraz udostępnianie materiałów z tych posiedzeń,
  • poprzez udostępnianie w centralnym repozytorium,
  • wyłożenie lub wywieszenie w miejscach ogólnie dostępnych,
  • z wykorzystaniem urządzenia zainstalowanego w celu prezentowania informacji i treści,
  • informacje nieudostępniane w BIP i repozytorium, przekazuje się na wniosek,
  • ustnie lub pisemnie bez wniosku, jeżeli informacja ta może być niezwłocznie udostępniona. 
  • Zasadą jest nieodpłatność udostępniania informacji publicznej, jednak na mocy art.  15 Ustawy gdy udostępnienie wiąże się z dodatkowymi kosztami np. ze wskazanym we wniosku sposobem udostępniania lub koniecznością przekształcenia informacji w żądaną formę, podmiot udostępniający może pobrać od wnioskodawcy odpowiednią opłatę. Ustawodawca wskazał przykładowy katalog informacji nadających się do udostępniania w omawianym trybie:
  • polityce zagranicznej i wewnętrznej państwa,
  • o trybie działania władz publicznych oraz ich jednostek organizacyjnych,
  • o projektowanych aktach normatywnych,
  • o naborze na wolne stanowiska 
  • o sposobach przyjmowania i załatwiania spraw,
  • o prowadzonych rejestrach publicznych,
  • o długu publicznym,
  • o majątku Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych

Powyżej wskazane punkty mają charakter wyłącznie przykładowy, szerszy katalog znajduje się w art. 6 Ustawy. On również nie jest zamknięty, a kryterium uznania danej informacji za publiczną i mogącą być udostępniona w tym trybie, wskazano w art. 1 Ustawy.

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 2176).

Zobacz także: