Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

	I
Interes publiczny	Interes publiczny to kategoria normatywna określania przesłanek w hipotezach lub dyspozycjach wielu przepisów z rożnych dziedzin życia społeczno – gospodarczego. Jest również klauzulą generalną wykorzystywaną w aktach prawnych. Omawiane pojęcie składa się z dwóch wyrazów. Pierwszy z nich – „interes” odwołuje się do kategorii wartości. Precyzuje je Trybunał Konstytucyjny. W uzasadnieniu wyroku z dnia 11 marca 2015 r., sygn. akt: P 4/14, Trybunał Konstytucyjny wskazał, iż uzasadniony interes państwa w monitorowaniu i regulowaniu rynku gier hazardowych wynika przede wszystkim z zagrożenia uzależnieniem od hazardu. Problem uzależnienia od hazardu wiąże się z kolei z praktycznie nieograniczonym dostępem, także przez osoby nieletnie, do różnorodnych form hazardu, w tym gier na automatach o niskich wygranych, które mogły być dotychczas organizowane także w punktach gastronomicznych, usługowych i handlowych. Nie ulega więc wątpliwości, że odstąpienie od możliwości urządzania gier na wszelkich automatach z elementami losowości poza kasynami gry jest uzasadnione interesem publicznym, któremu nie sposób odmówić szczególnie istotnego i ważkiego charakteru. Jest to interes publiczny tym bardziej ważny, ponieważ jest powiązany również ze zwiększeniem pewności i rzetelności podmiotów legalnie prowadzących działalność gospodarczą na rynku hazardowym. (…) Kara pieniężna, o której mowa w art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy o grach hazardowych, służy szczególnie istotnemu i ważkiemu interesowi publicznemu, jakim jest zwalczanie niepożądanych i patologicznych zjawisk, które nieuchronnie towarzyszą hazardowi, a tym bardziej grom hazardowym urządzanym w sposób nielegalny. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 17 marca 2016 r., sygn. akt: V CSK 588/15, wskazał, że skarga kasacyjna jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia funkcjonującym na rzecz państwa, a więc w interesie publicznym. Stoi ona przede wszystkim na straży wykonywania prawa oraz jego jednolitej wykładni. Interes prywatny uwzględnia zaś tylko na tyle, na ile może się on stać podłożem zaspokojenia interesu ogólnego. Sąd Najwyższy już w okresie obowiązywania kasacji, będącej zwyczajnym środkiem odwoławczym, podkreślał, że podstawowym celem postępowania kasacyjnego jest ochrona interesu publicznego przez zapewnienie jednolitości wykładni oraz wkład Sądu Najwyższego w rozwój prawa i jurysprudencji. Przykładowo przepis art. 240 § 2 Ordynacji podatkowej stanowi, iż jeżeli sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa jest oczywiste, a wznowienie postępowania jest niezbędne w celu ochrony interesu publicznego, postępowanie z przyczyn określonych w § 1 pkt 1 (dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe) lub 2 (decyzja wydana została w wyniku przestępstwa) może być wznowione również przed wydaniem przez sąd orzeczenia stwierdzającego sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa. Według Naczelnego Sądu Administracyjnego dokonującego wykładni w/w przepisu, wyrok z dnia 2 grudnia 2014 r., sygn. akt: II FSK 71/13, pojęcie "interesu publicznego" to klauzula generalna, która w kontekście indywidualnej sprawy winna być poddana stosownej wykładni. Wymagania interesu publicznego muszą być ustalone w konkretnej sprawie i muszą uzyskać zindywidualizowaną treść wynikającą ze stanu faktycznego i prawnego sprawy. (…) Przy wykładni interesu publicznego należy uwzględniać respektowanie wartości wspólnych dla całego społeczeństwa, np. bezpieczeństwa i sprawiedliwości. Jak słusznie wskazano w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, w sytuacji kiedy organ podatkowy posiadając przekonywające dowody stwierdza, iż decyzja administracyjna została wydana w wyniku "oczywistego" popełnienia przestępstwa, w szczególności przestępstwa łapownictwa, to zawsze w interesie publicznym jest wznowienie postępowania i ponowna ocena prawidłowości wydanego rozstrzygnięcia. Uzasadnienie takiego działania znajduje się w konstytucyjnej zasadzie demokratycznego państwa prawnego oraz w zasadzie zaufania obywateli do państwa. W wyroku z dnia 2 lutego 2017 r., sygn. akt: II FSK 4126/14, Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, iż ustalenie przez organ podatkowy kwestii istnienia przesłanki "interesu publicznego" wiąże się z koniecznością ważenia wartości w dwóch płaszczyznach: jedną płaszczyznę tworzy zasada, jaką jest terminowe płacenie podatków w pełnej wysokości, drugą - wyjątek od zasady, polegający na zastosowaniu indywidualnej ulgi podatkowej. Organ w danym przypadku winien ustalić, co jest korzystniejsze z punktu widzenia interesu publicznego (dochodzenie należności czy też zastosowanie ulgi). Oczywiście bywają sytuacje, w których sam rachunek ekonomiczny przemawia za zastosowaniem ulgi podatkowej (np. nie ma możliwości ściągnięcia podatku w pełnej wysokości, a sytuacja ekonomiczna podatnika wyklucza możliwość radykalnej poprawy jego sytuacji finansowej w dającym się przewidzieć okresie). Dokonując "ważenia" obu wartości organ podatkowy uwzględnia rzecz jasna także inne dyrektywy, wspólne dla całego społeczeństwa, jak sprawiedliwość, zasady etyki, zaufanie do organów państwa itp. Tak właśnie należy postrzegać przesłankę interesu publicznego, określoną w art. 67a § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacji podatkowej (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.). Zastrzegając, że niniejsza próba zdefiniowania pojęcia „interes publiczny” ma dać odpowiedź jak najkrótszą i zwięzłą, można by stwierdzić, że klauzula generalna interesu publicznego, w zależności od kontekstu prawnego w którym została przez prawodawcę zastosowana, umożliwia odwołanie się przez organy stosujące prawo do wartości, które są wspólne i istotne dla całego społeczeństwa, a w szczególności mają oparcie w wartościach wskazywanych w Konstytucji RP jako te które uzasadniają ograniczenie praw i wolności człowieka i obywatela (art. 31 ust. 3 Konstytucji RP) oraz znajdują uzasadnienie wprost w zasadach konstytucyjnych. Stan prawny na dzień: 30.03.2021 r. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2021 roku poz. 158) Uzasadnienie do wyroku TK z dnia 11 marca 2015 r., sygn. akt: P 4/14 Postanowienie SN   z dnia 17 marca 2016 r., sygn. akt: V CSK 588/15 Wyrok NSA z dnia 2 grudnia 2014 r., sygn. akt: II FSK 71/13 Wyrok NSA z dnia 2 lutego 2017 r., sygn. akt: II FSK 4126/14 Zobacz także: Interes prawny Interes społeczny

Interes publiczny

Interes publiczny to kategoria normatywna określania przesłanek w hipotezach lub dyspozycjach wielu przepisów z rożnych dziedzin życia społeczno – gospodarczego. Jest również klauzulą generalną wykorzystywaną w aktach prawnych.

Omawiane pojęcie składa się z dwóch wyrazów. Pierwszy z nich – „interes” odwołuje się do kategorii wartości. Precyzuje je Trybunał Konstytucyjny.

W uzasadnieniu wyroku z dnia 11 marca 2015 r., sygn. akt: P 4/14, Trybunał Konstytucyjny wskazał, iż uzasadniony interes państwa w monitorowaniu i regulowaniu rynku gier hazardowych wynika przede wszystkim z zagrożenia uzależnieniem od hazardu. Problem uzależnienia od hazardu wiąże się z kolei z praktycznie nieograniczonym dostępem, także przez osoby nieletnie, do różnorodnych form hazardu, w tym gier na automatach o niskich wygranych, które mogły być dotychczas organizowane także w punktach gastronomicznych, usługowych i handlowych. Nie ulega więc wątpliwości, że odstąpienie od możliwości urządzania gier na wszelkich automatach z elementami losowości poza kasynami gry jest uzasadnione interesem publicznym, któremu nie sposób odmówić szczególnie istotnego i ważkiego charakteru. Jest to interes publiczny tym bardziej ważny, ponieważ jest powiązany również ze zwiększeniem pewności i rzetelności podmiotów legalnie prowadzących działalność gospodarczą na rynku hazardowym. (…) Kara pieniężna, o której mowa w art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy o grach hazardowych, służy szczególnie istotnemu i ważkiemu interesowi publicznemu, jakim jest zwalczanie niepożądanych i patologicznych zjawisk, które nieuchronnie towarzyszą hazardowi, a tym bardziej grom hazardowym urządzanym w sposób nielegalny.

Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 17 marca 2016 r., sygn. akt: V CSK 588/15, wskazał, że skarga kasacyjna jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia funkcjonującym na rzecz państwa, a więc w interesie publicznym. Stoi ona przede wszystkim na straży wykonywania prawa oraz jego jednolitej wykładni. Interes prywatny uwzględnia zaś tylko na tyle, na ile może się on stać podłożem zaspokojenia interesu ogólnego. Sąd Najwyższy już w okresie obowiązywania kasacji, będącej zwyczajnym środkiem odwoławczym, podkreślał, że podstawowym celem postępowania kasacyjnego jest ochrona interesu publicznego przez zapewnienie jednolitości wykładni oraz wkład Sądu Najwyższego w rozwój prawa i jurysprudencji.

Przykładowo przepis art. 240 § 2 Ordynacji podatkowej stanowi, iż jeżeli sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa jest oczywiste, a wznowienie postępowania jest niezbędne w celu ochrony interesu publicznego, postępowanie z przyczyn określonych w § 1 pkt 1 (dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe) lub 2 (decyzja wydana została w wyniku przestępstwa) może być wznowione również przed wydaniem przez sąd orzeczenia stwierdzającego sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa.

Według Naczelnego Sądu Administracyjnego dokonującego wykładni w/w przepisu, wyrok z dnia 2 grudnia 2014 r., sygn. akt: II FSK 71/13, pojęcie "interesu publicznego" to klauzula generalna, która w kontekście indywidualnej sprawy winna być poddana stosownej wykładni. Wymagania interesu publicznego muszą być ustalone w konkretnej sprawie i muszą uzyskać zindywidualizowaną treść wynikającą ze stanu faktycznego i prawnego sprawy. (…) Przy wykładni interesu publicznego należy uwzględniać respektowanie wartości wspólnych dla całego społeczeństwa, np. bezpieczeństwa i sprawiedliwości. Jak słusznie wskazano w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, w sytuacji kiedy organ podatkowy posiadając przekonywające dowody stwierdza, iż decyzja administracyjna została wydana w wyniku "oczywistego" popełnienia przestępstwa, w szczególności przestępstwa łapownictwa, to zawsze w interesie publicznym jest wznowienie postępowania i ponowna ocena prawidłowości wydanego rozstrzygnięcia. Uzasadnienie takiego działania znajduje się w konstytucyjnej zasadzie demokratycznego państwa prawnego oraz w zasadzie zaufania obywateli do państwa.

W wyroku z dnia 2 lutego 2017 r., sygn. akt: II FSK 4126/14, Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, iż ustalenie przez organ podatkowy kwestii istnienia przesłanki "interesu publicznego" wiąże się z koniecznością ważenia wartości w dwóch płaszczyznach: jedną płaszczyznę tworzy zasada, jaką jest terminowe płacenie podatków w pełnej wysokości, drugą - wyjątek od zasady, polegający na zastosowaniu indywidualnej ulgi podatkowej. Organ w danym przypadku winien ustalić, co jest korzystniejsze z punktu widzenia interesu publicznego (dochodzenie należności czy też zastosowanie ulgi). Oczywiście bywają sytuacje, w których sam rachunek ekonomiczny przemawia za zastosowaniem ulgi podatkowej (np. nie ma możliwości ściągnięcia podatku w pełnej wysokości, a sytuacja ekonomiczna podatnika wyklucza możliwość radykalnej poprawy jego sytuacji finansowej w dającym się przewidzieć okresie). Dokonując "ważenia" obu wartości organ podatkowy uwzględnia rzecz jasna także inne dyrektywy, wspólne dla całego społeczeństwa, jak sprawiedliwość, zasady etyki, zaufanie do organów państwa itp. Tak właśnie należy postrzegać przesłankę interesu publicznego, określoną w art. 67a § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacji podatkowej (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.).

Zastrzegając, że niniejsza próba zdefiniowania pojęcia „interes publiczny” ma dać odpowiedź jak najkrótszą i zwięzłą, można by stwierdzić, że klauzula generalna interesu publicznego, w zależności od kontekstu prawnego w którym została przez prawodawcę zastosowana, umożliwia odwołanie się przez organy stosujące prawo do wartości, które są wspólne i istotne dla całego społeczeństwa, a w szczególności mają oparcie w wartościach wskazywanych w Konstytucji RP jako te które uzasadniają ograniczenie praw i wolności człowieka i obywatela (art. 31 ust. 3 Konstytucji RP) oraz znajdują uzasadnienie wprost w zasadach konstytucyjnych.

Stan prawny na dzień: 30.03.2021 r.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2021 roku poz. 158)
Uzasadnienie do wyroku TK z dnia 11 marca 2015 r., sygn. akt: P 4/14
Postanowienie SN   z dnia 17 marca 2016 r., sygn. akt: V CSK 588/15
Wyrok NSA z dnia 2 grudnia 2014 r., sygn. akt: II FSK 71/13
Wyrok NSA z dnia 2 lutego 2017 r., sygn. akt: II FSK 4126/14

Zobacz także:

Słownik pojęć

Interes publiczny

Masz problem? Potrzebujesz porady?

Chcesz poszerzyć swoją wiedzę?

Chcesz pomóc w rozwoju mikro firm?

Najpopoularniejsze terminy

Masz nietypowy problem?