Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  K

Kurator (kurator osoby prawnej)

Jest jako zastępca prawny ustanawiany, gdy osoba prawna nie może prowadzić swoich spraw z powodu braku powołanych do tego organów. Brak ten zachodzi nie tylko w sytuacji, gdy organu w ogóle nie ma, ale także wtedy gdy jest on niepełny. Z organem niepełnym będziemy mieć do czynienia, gdy np. ustawa wskazuje, że powinien on składać się z trzech osób, a składa się z dwóch. Organ taki uznaje się za nieistniejący.

Zadaniem kuratora jest doprowadzenie do powołania organów osoby prawnej. Kurator nie może powoływać organów, ani też zastępować osób do tego uprawnionych. Może on natomiast, gdy zaistnieje taka potrzeba, podjąć czynności zmierzające do likwidacji osoby prawnej. Takie działania podejmuje, gdy w wyniku jego działań, bądź też w jego ocenie, powołanie organów jest niemożliwe. Działaniem tym powinien być stosowny wniosek do sądu i tym samym wszczęcie postępowania likwidacyjnego.

Kurator powoływany jest w trybie art. 42 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej jako: „k.c.”). Ma on m.in. prawo do reprezentowania danej spółki w postępowaniu o jej rozwiązanie, bez potrzeby ustanawiania kuratora procesowego. Kurator dla osoby prawnej jako przedstawiciel ustawowy, jest ustanawiany przez sąd rejestrowy w trybie nieprocesowym. Zgodnie z art. 603 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r.  Kodeks postępowania cywilnego („k.p.c”) właściwy jest sąd rejestrowy, w którego okręgu osoba prawna ma lub miała ostatnią siedzibę. W ten sposób kurator, staje się przedstawicielem osoby prawnej i stosuje się do niego odpowiednio przepisy o przedstawicielstwie. Kurator ustanowiony w trybie art. 42 k.c.  nie jest jedynym prawnie dopuszczalnym przedstawicielem osoby prawnej. Poza nim może wystąpić kurator dla uchylenia lub stwierdzenia nieważności uchwały wspólników lub walnego zgromadzenia (art. 253 i 426 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych – „k.s.h.”), kurator dla strony niemającej organu powołanego do jej reprezentowania (art. 69  k.p.c), Kuratora ustanowionego przez sąd, nie można uznać za pełnomocnika procesowego w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego. Jego umocowanie przez sąd, ograniczone jest do jednorazowej czynności tj. złożenia wniosku do sądu o rozwiązanie danej osoby prawnej. Kurator nie może udzielać „dalszych” pełnomocnictw.

Może się zdarzyć taka sytuacja, że w toku postępowania likwidacyjnego "odpadną" przyczyny wszczęcia tego postępowania i możliwe będzie "uzdrowienie" osoby prawnej.

Kurator ma za zadanie doprowadzenie do jak najszybszego powołania organów osoby prawnej. Nie może on prowadzić jej spraw.

Kurator, jako pojęcie dla określenia osoby takiego zastępcy prawnego, występuje w innych regulacjach, m.in. w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r.  Kodeks rodzinny i opiekuńczy, czy w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne.

W prawie rodzinnym kuratora ustanawia się dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo, dziecka poczętego, osoby niepełnosprawnej oraz czy osoby nieobecnej. Z wyjątkiem przypadków zastrzeżonych w ustawie, organ państwowy, który ustanowił kuratora, uchyli kuratelę gdy nie będzie ona już konieczna. Jeżeli kurator został ustanowiony do załatwienia konkretnej sprawy - kuratela ustaje z chwilą jej zakończenia.

W rozumieniu Prawa restrukturyzacyjnego, kuratora ustanawia się dla dłużnika, jeżeli po złożeniu wniosku restrukturyzacyjnego utracił on zdolność procesową i nie działa za niego przedstawiciel ustawowy. Kurator zostaje ustanowiony przez sędziego-komisarza lub sąd wtedy, gdy w składzie organów dłużnika, który jest osobą prawną lub jednostką organizacyjną, zachodzą braki uniemożliwiające ich działanie.

Kurator ustanowiony w postępowaniu o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego pełni swoją funkcję również po otwarciu tego postępowania. Ponosi on odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną na skutek nienależytego wykonywania obowiązków. Prawo restrukturyzacyjne wprowadza zasadę swobody wyboru osoby kuratora przez sąd lub sędziego-komisarza. W związku z tym, może nim być zatem każda osoba dająca rękojmię należytego pełnienia obowiązków kuratora. Osoba taka powinna posiadać stosowne kwalifikacje zawodowe, jak i etyczno-moralne.  Należy podkreślić, że kuratorem może być tylko osoba fizyczna – i dotyczy to każdej znanej polskiemu prawu procedury. Kurator restrukturyzacyjny staje się zbędny, jeżeli uzupełniono braki w zakresie zdolności procesowej dłużnika, np. wydano postanowienie o uchyleniu ubezwłasnowolnienia, zgromadzenie wspólników wybrało członków zarządu. Kuratorowi w postępowaniu restrukturyzacyjnym przysługuje wynagrodzenie za wykonywane czynności. Na postanowienie w przedmiocie wynagrodzenie oraz zwrotu wydatków przysługuje zażalenie.

 

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.),
  2. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1575 ze zm.),
  3. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359),
  4. Ustawa z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 814),

Zobacz także: