Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

	L
Legitymacja bierna	O legitymacji do podjęcia działań, czynności, czyli prawie do udziału w postępowaniu lub jego inicjowaniu stanowią przeważnie kodeksy postępowań takie jak: kodeks postępowania administracyjnego, kodeks postępowania karnego, kodeks postępowania cywilnego. Podstawy są zawarte w regulacjach prawa materialnego, czyli – kodeksie cywilnym, karnym, karno-skarbowym, ordynacji podatkowej, jak i innych ustawach stanowiących o prawach i obowiązkach podmiotów. Na gruncie prawa cywilnego istnieją dwa „rodzaje” legitymacji – czynna i bierna, które to razem, w ogólności, stanowią tzw. legitymację procesową. Legitymacją procesową nazywamy uprawnienie do ochrony prawnej przysługujące danemu podmiotowi w konkretnej sprawie. Innymi słowy, osoba fizyczna, osoba prawna lub tzw. „ułomna” osoba prawna jest uprawniona do występowania w roli powoda (legitymacja procesowa czynna) lub pozwanego (legitymacja procesowa bierna) w poszczególnych postępowaniach sądowych. Legitymacja procesowa bierna będzie zatem uprawnieniem do występowania w postępowaniu sądowym w charakterze pozwanego, oskarżonego, strony. Dotychczas ustawodawca nie uregulował formalnej definicji legitymacji procesowej biernej. Definicja nie została również wypracowana przez doktrynę prawa lub orzecznictwo. Sądy stosują zatem pojęcie legitymacji procesowej biernej intuicyjnie. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 19 stycznia 2017 r., sygn. akt I PZ 31/16 orzekł, że „legitymacja procesowa jest przesłanką materialnoprawną skuteczności powództwa i oznacza wynikające z przepisów prawa materialnego uprawnienie do wystąpienia w danym procesie w charakterze powoda (legitymacja procesowa czynna), względnie pozwanego (legitymacja procesowa bierna)”. Co do zasady, w prawie polskim istnieje swoboda wytaczania powództwa. Oznacza to, że powództwo może zostać wytoczone przeciwko każdemu podmiotowi, a dopiero w toku postępowania, gdy okaże się, że brak jest podstaw materialnoprawnych do jego uwzględnienia, sąd postanowi powództwo oddalić. W postępowaniach administracyjnych legitymacja bierna oznacza prawo mającego interes prawny do przystąpienia do wszczętego postępowania i uczestnictwa na prawach strony. Inaczej wyraża to R. Obrębski.^[1]Uważa on, że istotnym elementem definicji legitymacji procesowej jest zbieżność pomiędzy stronami procesu, a więc powodem i pozwanym. Dlatego też nie powinniśmy uznawać, że dany podmiot (pozwany) posiada legitymację procesową bierną, jeżeli Sąd powództwo oddali, ponieważ nie znajdzie podstaw materialnoprawnych aby je uwzględnić. Niezależnie od tego, które podejście uznamy za trafna, skutek zawsze pozostanie ten sam. Powództwo zostanie uwzględnione tylko w przypadku gdy zostanie skierowane przeciwko podmiotowi zobowiązanemu na podstawie przepisów prawa materialnego. Należy zatem pamiętać, aby zawsze prawidłowo zinterpretować legitymację procesową bierną, tj. prawidłowo oznaczyć w pozwie podmiot przeciwko któremu wytaczamy powództwo. W przypadku postępowań administracyjnych należy zweryfikować czy zachodzi przesłanka interesu prawnego podmiotu, które chce brać udział w postępowaniu lub który powinien być powiadomiony o wszczęciu postępowania z zastrzeżeniem skutków prawnych. ^[1] R. Obrębski, Zarys istoty legitymacji w procesie cywilnym, „Polski Proces Cywilny”, 4(2017), s. 496.

Legitymacja bierna

O legitymacji do podjęcia działań, czynności, czyli prawie do udziału w postępowaniu lub jego inicjowaniu stanowią przeważnie kodeksy postępowań takie jak: kodeks postępowania administracyjnego, kodeks postępowania karnego, kodeks postępowania cywilnego. Podstawy są zawarte w regulacjach prawa materialnego, czyli – kodeksie cywilnym, karnym, karno-skarbowym, ordynacji podatkowej, jak i innych ustawach stanowiących o prawach i obowiązkach podmiotów.

Na gruncie prawa cywilnego istnieją dwa „rodzaje” legitymacji – czynna i bierna, które to razem, w ogólności, stanowią tzw. legitymację procesową.

Legitymacją procesową nazywamy uprawnienie do ochrony prawnej przysługujące danemu podmiotowi w konkretnej sprawie. Innymi słowy, osoba fizyczna, osoba prawna lub tzw. „ułomna” osoba prawna jest uprawniona do występowania w roli powoda (legitymacja procesowa czynna) lub pozwanego (legitymacja procesowa bierna) w poszczególnych postępowaniach sądowych.

Legitymacja procesowa bierna będzie zatem uprawnieniem do występowania w postępowaniu sądowym w charakterze pozwanego, oskarżonego, strony.

Dotychczas ustawodawca nie uregulował formalnej definicji legitymacji procesowej biernej. Definicja nie została również wypracowana przez doktrynę prawa lub orzecznictwo. Sądy stosują zatem pojęcie legitymacji procesowej biernej intuicyjnie. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 19 stycznia 2017 r., sygn. akt I PZ 31/16 orzekł, że „legitymacja procesowa jest przesłanką materialnoprawną skuteczności powództwa i oznacza wynikające z przepisów prawa materialnego uprawnienie do wystąpienia w danym procesie w charakterze powoda (legitymacja procesowa czynna), względnie pozwanego (legitymacja procesowa bierna)”.

Co do zasady, w prawie polskim istnieje swoboda wytaczania powództwa. Oznacza to, że powództwo może zostać wytoczone przeciwko każdemu podmiotowi, a dopiero w toku postępowania, gdy okaże się, że brak jest podstaw materialnoprawnych do jego uwzględnienia, sąd postanowi powództwo oddalić.

W postępowaniach administracyjnych legitymacja bierna oznacza prawo mającego interes prawny do przystąpienia do wszczętego postępowania i uczestnictwa na prawach strony.

Inaczej wyraża to R. Obrębski.^[1]Uważa on, że istotnym elementem definicji legitymacji procesowej jest zbieżność pomiędzy stronami procesu, a więc powodem i pozwanym. Dlatego też nie powinniśmy uznawać, że dany podmiot (pozwany) posiada legitymację procesową bierną, jeżeli Sąd powództwo oddali, ponieważ nie znajdzie podstaw materialnoprawnych aby je uwzględnić.

Niezależnie od tego, które podejście uznamy za trafna, skutek zawsze pozostanie ten sam. Powództwo zostanie uwzględnione tylko w przypadku gdy zostanie skierowane przeciwko podmiotowi zobowiązanemu na podstawie przepisów prawa materialnego. Należy zatem pamiętać, aby zawsze prawidłowo zinterpretować legitymację procesową bierną, tj. prawidłowo oznaczyć w pozwie podmiot przeciwko któremu wytaczamy powództwo.

W przypadku postępowań administracyjnych należy zweryfikować czy zachodzi przesłanka interesu prawnego podmiotu, które chce brać udział w postępowaniu lub który powinien być powiadomiony o wszczęciu postępowania z zastrzeżeniem skutków prawnych.

^[1] R. Obrębski, Zarys istoty legitymacji w procesie cywilnym, „Polski Proces Cywilny”, 4(2017), s. 496.