Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  N

Nabycie od nieuprawnionego

Nabycie i utrata własności została omówiona w art. 155 – 170 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (dalej jako: „Kodeks cywilny” lub „k.c.”). Ustawodawca w art. 155 k.c. zdefiniował pojęcie umowy zobowiązująco-rozporządzającą i określił jej zakres. Umowy: sprzedaży, darowizny, zamiany, a także wszystkie inne, z których treści wynika zobowiązanie do przeniesienia własności rzeczy, przenoszą własność na ich nabywców. Dotyczy to rzeczy oznaczonych co do atunku (np. samochód marki X o numerze rejestracyjnym Y). Ustawodawca przewdział jednak, że postanowienie przeciwne, wynikające z przepisu szczególnego lub woli stron nie bezskuteczne. W przypadku rzeczy oznaczonych co do gatunku przeniesienie własności rzeczy następuje z chwilą przeniesienia jej posiadania. To samo dotyczy sytuacji, w której przedmiotem umowy jest własnośc rzeczy przyszłych. Dla porządku warto zaznaczyć, że posiadanie to stan faktyczny, natomiast własność to stan prawny. W praktyce zdarzają się sytuację gdy dochodzi do nabycia rzeczy od osoby nieuprawnionej. Regulację w tym zakresie przewidziano w art. 169 k.c. Jeżeli osoba uprawnionana do jej rozporządzania zbywa ją i wydaje nabywcy, ten uzyskuje jej własność z chwilą objęcia w posiadanie, o ile działa w dobrej wierze. Dotyczy to rzeczy ruchomych. Jeśli jednak dana rzecz została utracona przez właściciela np. zostałą zgubiona, została zbyta w ciągu 3 lat od tego wydarzenia, nabywca uzyskuje własność dopiero z upływem tych 3 lat. Nie dotyczy to jednak: pieniędzy, dokumentów na okaziciela ani rzeczy, w których własność weszło się na podstawie urzędowej licytacji lub w postępowaniu egzekucyjnym.

Zgodnie z powyższym skuteczność takiego nabycia uzależniona jest od istnienia dobrej lub złej wiary. Jeżeli nabywca działa w dobrej wierze, nabywając rzecz od nieuprawnionego, skutecznie uzyskuje jej własność. Dobra wiara została najkrócej zdefiniowana przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 30 maja 2019 roku V CSK 209/18, jako: „uzasadnione okolicznościami zaufanie żywione w stosunkach obrotu do innego podmiotu prawa”. W tym samym wyroku SN powołując się na logikę prawniczą, prawo naturalne i zasadę wyrażoną w art. 21 Konstytucji RP (ochrona wolności) podniósł, że własność i prawa majątkowe mogą być przeniesione tylko przez uprawnioną osobę.

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. 2020 r. poz. 1740 ze zm.).

Źródła:

  1. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 2019 roku V CSK 209/18;

K. Górniak [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. (red. K. Osajda), komentarz do art. 169 Kodeksu cywilnego, Legalis, Nb.1.Zobacz także: