Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  N

Najem

Najem jest rodzajem stosunku prawnego przewidzianym w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (dalej jako: „Kodeks cywilny” lub „k.c.”). Zgodnie z art. 659 §1 k.c.: „przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, anajemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz”. Czynsz oznacza się w pieniądzu lub w świadczeniach innego rodzaju (art. 659 §2 k.c.). 

Umowa najmu ma charakter:

  1. Konsensualny – do skutku dochodzi w chwili jej zawarcia, do jej skuteczności nie jest wymagane wydanie przedmiotu najmu;
  2. Odpłatny – zapłata czynszu jako podstawowy obowiązek najemcy;
  3. Dwustronnie zobowiązująca – świadczenie jednej strony jest odpowiednikiem świadczenia drugiej. 

W literaturze wskazuje się, że przedmiotem umowy najmu mogą być: rzeczy ruchome, rzeczy nieruchome, części składowe rzeczy, zbiór rzeczy, zwierzęta, rzeczy przynoszące pożytek czy nawet rzeczy zużywalne. Czas na jaki zawiera się umowę najmu może być określony lub nieokreślony. Jeżeli stosunek trwa dłużej niż 1 rok wymagana jest forma pisemna, a w przypadku jej niezachowania, na podstawie art. 660 k.c. domniemywa się, że zawarto ją na czas nieoznaczony. Domniemanie takie istnieje także wtedy, gdy najem trwa dłużej niż 10 lat (art. 661 §1 k.c.), a gdy stronami są przedsiębiorcy – dłużej niż 30 lat (art. 661 §2 k.c.). Najem kończy się wraz z upływem terminu na jaki zawarto umowę, w przypadkach przewidzianych w umowie lub poprzez wypowiedzenie umowy. Jeżeli umowa najmu została zawarta na czas nieoznaczony, najemca i wynajmujący, mogą wypowiedzieć ją z zachowaniem termiu określonego w umowie, a gdy tego nie ustalono, według terminów ustawowych. Te drugie przedstawiają się następująco:

  • Gdy czynsz najmu płatny jest w okresie przekraczającym 1 miesiąc – umowę najmu można wypowiedzieć nie wcześniej niż na trzy miesiące naprzód na koniec kwartału kalendarzowego. 
  • Gdy czynsz płatny jest miesięcznie – na miesiąc przed końcem miesiąca kalendarzowego.
  • Gdy czynsz płatny jest w krótszych odstępach czasu – trzy dni naprzód.
  • Gdy czynsz płatny jest dziennie – na jeden dzień do przodu.

Kodeks cywilny wskazuję m.in. następujące prawa i obowiązki wynajmującego:

  1. Wydanie rzeczy objętej umową najmu w takim stanie, aby najemca mógł korzystać z niej według jej przeznaczenia i utrzymać ją niepogorszoną przez umówiony czas najmu. (art. 662 §1 k.c.). 
  2. Ustawowe prawo zastawu na rzecz czynszu najmu i świadczeń dodatkowych, o ile najemca zalega z nimi króce niż rok (dotyczy rzeczy, które nie podlegają zajęciu) (art. 670 §1 k.c.).
  3. Sprzeciw wobec usunięcia przedmiotu zastawu i prawo do zatrzymania ich do momentu zapłaty lub zabezpieczenia zaległego czynsuz (art. 671 §2 k.c.).
  4. Wypowiedzenie umowy najmu bez zachowania terminów wypowiedzenia, gdy najemca nie uiszcza czynszu za co najmniej dwa ustalone okresy płatności (art. 672 k.c.).
  5. Roszczenie o naprawienie szkody powstałej przez uszkodzenie przedmiotu najmu lub jego pogorszenia  (art. 677 k.c.)

Kodeks cywilny dla najemcy przewiduje m.in. następujące prawa i obowiązki:

  1. Ponoszenie drobnych nakładów wynikających ze zwykłego używania przedmiotu najmu (art. 662 §2 k.c.).
  2. Wyznaczenie wynajmującemu terminu do dokonania koniecznych napraw, a w przypadku bezskuteczności tej czynności – dokonanie napraw na koszt wynajmującego (art. 663 k.c.).
  3. Żądanie obniżenia czynszu przez okres, w którym przedmiot najmu ma wady ograniczające możliwość korzystania z niego według umówionego użytku oraz prawo do wypowiedzenia umowy bez okresu wypowiedzenia gdy rzecz najęta ma wady niemożliwe do usunięcia lub nie zostały usunięte przez wynajmującego w odpowiednim czasie (art. 664 §1- §3 k.c.)
  4. Używanie rzeczy w określony w umowie sposób lub gdy brak takiego postanowienia, w sposób właściwy dla danej rzeczy i jej przeznaczenia. (art. 666 k.c.).
  5. Ustawowe prawo do oddania rzeczy lub jej części w podnajem lub jej użyczenie. Uprawnienie to może jednak być wyłączone na mocy umowy. (art. 668 k.c.).
  6. Obowiązek uiszczania czynszu. (art. 669 k.c.).

Przepisy ogólne dotyczące najmu stosuje się najmu lokali wraz z przepisami art. 680-692 Kodeksu cywilnego. 

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. 2021 r. poz. 1740 ze zm.).

Zobacz także: