Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  N

Nieuczciwa praktyka rynkowa

Ustawodawca chroni uczestników obrotu prawnego i gospodarczego na różnych polach. 23 sierpnia 2007 roku uchwalono ustawę oprzeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (dalej jako: „Ustawa”). Zgodnie z art. 1 „Ustawaokreśla nieuczciwe praktyki rynkowe wdziałalności gospodarczej izawodowej oraz zasady przeciwdziałania tym praktykom winteresie konsumentów i w interesie publicznym”. Dla porządku warto dodać, że w reżimie Ustawy przyjmuje się definicję konsumenta przewidzianą w art. 221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny: „za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową”. Zaś na gruncie tej samej ustawy „przedsiębiorcą  jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 331 § 1, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową”.

Praktyka rynkowa stosowana przez przedsiębiorców wobec konsumentów, na podstawie art. 4 ust. 1 Ustawy, jest nieuczciwa gdy: „jest sprzeczna zdobrymi obyczajami iw istotny sposób zniekształca lub może zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta przed zawarciem umowy dotyczącej produktu, wtrakcie jej zawierania lub po jej zawarciu”.

Ustawodawca wskazał w art. 4 ust. 2, że katalog nieuczciwych praktyk rynkowych jest otwarty, stwierdzając jednocześnie, że: „za nieuczciwą praktykę rynkową uznaje się wszczególności praktykę rynkową wprowadzającą wbłąd oraz agresywną praktykę rynkową, atakże stosowanie sprzecznego zprawem kodeksu dobrych praktyk” – bez znaczenia czy są sprzeczne z dobrymi obyczajami i czy zniekształcają zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta. Wystarczy więc tylko spełnienie przesłanek przewidzianych w dyspozycji omawianego artykułu. To samo dotyczy czynów określonych w art. 4 ust. 3 Ustawy: „prowadzenie działalności wformie systemu konsorcyjnegolub organizowanie grupy zudziałem konsumentów wcelu finansowania zakupu wsystemie konsorcyjnym”.

Ustawa wprowadza bardzo szeroki katalog nieuczciwych praktyk rynkowych. W art. 5 zdefiniowano pojęcie działania wprowadzającego w błąd jako: 

„praktykę rynkową uznaje się za działanie wprowadzające w błąd, jeżeli działanie to w jakikolwiek sposób powoduje lub może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął. 

Ustawodawca też bardzo szeroko podał przykłady wprowadzenia w błąd. Są to w szczególności: 

„rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji; 

rozpowszechnianie prawdziwych informacji w sposób mogący wprowadzać w błąd; 

działanie związane z wprowadzeniem produktu na rynek, które może wprowadzać w błąd w zakresie produktów lub ich opakowań, znaków towarowych, nazw handlowych lub innych oznaczeń indywidualizujących przedsiębiorcę lub jego produkty, w szczególności reklama porównawcza w rozumieniu art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji 

nieprzestrzeganie kodeksu dobrych praktyk, do którego przedsiębiorca dobrowolnie przystąpił, jeżeli przedsiębiorca ten informuje w ramach praktyki rynkowej, że jest związany kodeksem dobrych praktyk. „

Należy pamiętać, że wprowadzające w błąd działanie to w szczególności:

  • istnienia produktu, jego rodzaju lub dostępności; 
  • cech produktu, w szczególności jego pochodzenia geograficznego lub handlowego, ilości, jakości, sposobu wykonania, składników, daty produkcji, przydatności, możliwości i spodziewanych wyników zastosowania produktu, wyposażenia dodatkowego, testów i wyników badań lub kontroli przeprowadzanych na produkcie, zezwoleń, nagród lub wyróżnień uzyskanych przez produkt, ryzyka i korzyści związanych z produktem; 
  • obowiązków przedsiębiorcy związanych z produktem, w tym usług serwisowych i procedury reklamacyjnej, dostawy, niezbędnych usług, części, wymiany lub naprawy; 
  • praw konsumenta, w szczególności prawa do naprawy lub wymiany produktu na nowy albo prawa do obniżenia ceny lub do odstąpienia od umowy; 
  • ceny, sposobu obliczania ceny lub istnienia szczególnej korzyści cenowej; 
  • rodzaju sprzedaży, powodów stosowania przez przedsiębiorcę praktyki rynkowej, oświadczeń i symboli dotyczących bezpośredniego lub pośredniego sponsorowania, informacji dotyczących sytuacji gospodarczej lub prawnej przedsiębiorcy lub jego przedstawiciela, w tym jego imienia i nazwiska (nazwy) i majątku, kwalifikacji, statusu, posiadanych zezwoleń, członkostwa lub powiązań oraz praw własności przemysłowej i intelektualnej lub nagród i wyróżnień. 

Agresywną praktyką zdefiniowano w art. 8 Ustawy: „Praktykę rynkową uznaje się za agresywną, jeżeli przez niedopuszczalny nacisk w znaczny sposób ogranicza lub może ograniczyć swobodę wyboru przeciętnego konsumenta lub jego zachowanie względem produktu, i tym samym powoduje lub może powodować podjęcie przez niego decyzji dotyczącej umowy, której inaczej by nie podjął. 

Za niedopuszczalny, zgodnie z brzmieniem ustawy uważa się także każdy rodzaj wykorzystania przewagi wobec konsumenta, w szczególności użycie lub groźbę użycia przymusu fizycznego lub psychicznego, w sposób znacznie ograniczający zdolność przeciętnego konsumenta do podjęcia świadomej decyzji dotyczącej umowy.

Podstawa prawna:

  1. Ustawa zdnia 23 sierpnia 2007 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz.U. 2017 r. poz. 2070).

Zobacz także: