Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  N

Niewypłacalność

Sytuacja finansowa (stan) przedsiębiorstwa, który uniemożliwia realizację na bieżąco zobowiązań zgodnie z terminem płatności. Przepisy nie zawierają legalnej definicji niewypłacalności. W prawie upadłościowym i naprawczym niewypłacalność jest przesłanką ogłoszenia upadłości. Dla potrzeb postępowania upadłościowego przyjmuje się, że niewypłacalność jako podstawa ogłoszenia upadłości zachodzi wówczas, gdy dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Dotyczy to zarówno zobowiązań cywilnoprawnych, jak i publicznoprawnych. Ustawa wprowadza domniemanie, że utrata zdolności ma miejsce przy opóźnieniach w płatnościach, które przekraczają trzy miesiące.

W razie niewykonywania przez dłużnika jego zobowiązań niepieniężnych niewypłacalność, jako podstawa ogłoszenia upadłości, zachodzi wtedy, gdy zobowiązanie niepieniężne zostanie przekształcone w wymagalne zobowiązanie pieniężne, którego dłużnik nie będzie wykonywał, albo też gdy wierzycielowi przysługuje prawo żądania zapłaty w zamian za niewykonane zobowiązanie niepieniężne i dłużnik tego żądania nie spełnia w terminie.

Dla określenia stanu niewypłacalności, nie jest istotne, czy dłużnik nie wykonuje wszystkich zobowiązań pieniężnych czy też tylko niektórych; jak i to, jaka jest przyczyna niewykonywania zobowiązań.

W stosunku do dłużników będących osobami prawnymi oraz jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej, ale którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, takich jak: spółka jawna, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna i spółka partnerska, te podmioty są niewypłacalne także wtedy, gdy ich zobowiązania przekroczą wartość ich aktywów (art. 44 k.c.), a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące. Ta przesłanka niewypłacalności nie dotyczy osób fizycznych będących przedsiębiorcami, jak również spółek osobowych, w których co najmniej jednym wspólnikiem odpowiadającym za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem jest osoba fizyczna.

Podstawowym źródłem informacji dla ustalenia i oceny relacji pomiędzy wartością majątku dłużnika, a jego zobowiązaniami jest bilans, a więc sprawozdanie (zestawienie) przygotowywane zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości, w którym wykazuje się stan zasobów przedsiębiorstwa (aktywów) i źródeł ich pochodzenia (pasywów) na określony dzień.

Niewypłacalność jest istotną przesłanką w szeroko rozumianym postępowaniu upadłościowym. Przykładowo art. 370a ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku prawo upadłościowe: „w postanowieniu o ustaleniu planu spłaty wierzycieli sąd ustala, czy upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa, oraz określa, w jakim zakresie i okresie, nie dłuższym niż trzydzieści sześć miesięcy, upadły jest obowiązany spłacać zobowiązania uznane na liście wierzytelności a niewykonane w toku postępowania upadłościowego na podstawie planów podziału oraz jaka część zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości zostanie umorzona po wykonaniu planu spłaty wierzycieli. 

W przypadku ustalenia, że upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa, plan spłaty wierzycieli nie może być ustalony na okres krótszy niż trzydzieści sześć miesięcy ani dłuższy niż osiemdziesiąt cztery miesiące”.

 

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 28 lutego 2003 roku prawo upadłościowe (t.j. Dz.U. 2020 r. poz. 1228 ze zm.);
  2. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. 2020 r. poz. 1740 ze zm.).

Zobacz także: