Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  O

Organy egzekucyjne

Egzekucja należnych, wymagalnych świadczeń prowadzą organy egzekucyjne.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że w polskim porządku prawnym istnieją różne organy egzekucyjne. Zgodnie z art. 1a pkt 8 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji – (dalej jako: u.p.e.a.) – przez organ egzekucyjny rozumie się "organ uprawniony do stosowania w całości lub w części określonych w ustawie środków służących doprowadzeniu do wykonania przez zobowiązanych ich obowiązków o charakterze pieniężnym lub obowiązków o charakterze niepieniężnym oraz zabezpieczania wykonania tych obowiązków".

Następnie, w art. 19 u.p.e.a. reguluje właściwość rzeczową organów egzekucyjnych w egzekucji administracyjnej należności pieniężnych oraz wskazuje podmioty będące takimi organami.

Świadczenia pieniężne są egzekwowane przez organy egzekucyjne: o właściwości ogólnej i o właściwości szczególnej. Do pierwszej grupy zalicza się naczelnków urzędów skarbowych, będących również właściwymi we wszystkich sprawach egzekucyjnych, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Zgodnie z prawem mogą oni stosować wszystkie środki egzekucyjne.

Pozostałe organy posiadają właściwość szczególną - do określonego zakresu spraw i do stosowania ograniczonego katalogu środków egzekucyjnych. Przepisy art. 19 § 1-5 i 7 u.p.e.a. zawierają wyliczenie organów uprawnionych do egzekucji należności pieniężnych. Inne organy mogą prowadzić egzekucję tych należności tylko wówczas, gdy zostały do tego upoważnione przez przepisy ustaw szczególnych. Oznacza to, że o tym, jakie podmioty mogą być organami egzekucyjnymi, przesądzają nie tylko przepisy ustawy tzw. „egzekucyjnej”, lecz także przepisy innych ustaw – w tym Ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego – dalej jako: k.p.c.

Wniosek taki można wyprowadzić z treści art. 19 § 8 u.p.e.a., zgodnie z którym organem egzekucyjnym w egzekucji administracyjnej należności pieniężnych może być ponadto inny organ w zakresie określonym odrębnymi ustawami, jak na przykład:

  • Dyrektor oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych;
  • Dyrektor izby celnej;
  • Dyrektor oddziału regionalnego Wojskowej Agencji Mieszkaniowej.

Zgodnie z treścią art. 758 k.p.c. organem egzekucyjnym należności cywilno-prawych powołanym do prowadzenia spraw egzekucyjnych są komornicy oraz sądy rejonowe (na podstawie przepisów szczególnych również sądy okręgowe lub sądy apelacyjne – co ma miejsce raczej wyjątkowo[1]).

W postępowaniu egzekucyjnym odpowiednie zastosowanie mają przepisy o procesie i dlatego należy przyjąć, że referendarz sądowy może dokonywać w postępowaniu egzekucyjnym czynności w wypadkach wskazanych w ustawie i ma w tym zakresie kompetencje sądu o czym stanowi art. 471 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

Na marginesie należy wskazać, że do postanowień referendarza stosuje się odpowiednio przepisy o postanowieniach sądu opartych na przepisie art. 3621 k.p.c., w tym również regulację szczególną dotyczącą postanowień wydawanych przez sąd jako organ egzekucyjny.

Podstawa prawna:

  • Ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U 2020.1427 t.j.);
  • Ustawa z dnia 17 listopada 1964 roku Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2020 roku poz. 1575).

--

[1] m.in. art. 781, 926 § 1, art. 1151, 1152 k.p.c., a także referendarze sądowi zgodnie z art. 773 § 11, art. 7732 § 1 in fine, art. 781 § 11, art. 7956 § 2, art. 7958 § 2 k.p.c.

Zobacz także: