Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  P

Pożytki naturalne

Pożytki są dochodami, które generuje rzecz i są one przedmiotem stosunku cywilnoprawnego. Zgodnie z art. 45 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodkes cywilny (dalej jako: „k.c.”): za rzeczy uznaje się wyłącznie przedmioty materialne. Wyróżnia się pożytki naturalne i cywilne oraz pożytki prawa. Ustawodawca w art. 53 §1 k.c. zdefiniował pojęcie pożytków naturalnych: „pożytkami naturalnymi rzeczy są jej płody i inne odłączone od niej części składowe, o ile według zasad prawidłowej gospodarki stanowią normalny dochód z rzeczy”.Do kategorii tej można zaliczyć więc przykładowo: owoce, drewno, przychówek zwierząt. 

Dla lepszego zrozumienia zakresu pojęcia pożytki, należy najpierw zdefiniować części składowe rzeczy. Zgodnie z art. 47 §2 k.c. wszystko co nie może zostać odłączone od rzeczy bez jej uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu od niej odłączonego jest częścią składową rzeczy. Nie zalicza się do tej kategorii przedmiotów, które są połączone z rzeczą główną jedynie dla przemijającego użytku.

Ustawodawca przewidział także sposób pobierania pożytków naturalnych. Pożytki cywilne przysługują uprawnionemu do ich pobierania w czasie trwania uprawnienia, z którym są związane. Podobnie też pożytki naturalne mogą być pobierane przez uprawnionego w czasie trwania uprawnienia i po ich odłączeniu. Gdy uprawniony do pobierania pożytków, dokonał nakładów na rzecz główną, a przypadły one innej osobie, przysługuje mu wynagrodzenie nie wyższe niż wartość pożytków. Pożytki naturalne są odrębnym przedmiotem własności. Nabywa się ją poprzez odłączenie od rzeczy.

Do kwestii tej odniósł się Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 27 marca 2014 r. I ACa 14/14: „zgodnie z art. 190 k.c. uprawniony do pobierania pożytków naturalnych rzeczy nabywa ich własność przez odłączenie od rzeczy - przepis ten reguluje sposób nabycia pożytków naturalnych (po oddzieleniu pożytków od rzeczy głównej stają się one odrębnymi rzeczami i stanowią przedmiot odrębnej własności właściciela rzeczy głównej bądź innej osoby, której przysługuje prawo do ich pobierania). Natomiast art. 55 § 1 k.c. określa za jaki okres pożytki przypadają uprawnionemu do ich pobierania. Zgodnie z tym przepisem pożytki naturalne przypadają uprawnionemu do ich pobierania, jeżeli zostały odłączone w czasie trwania jego uprawnienia. Decyduje przy tym, co podkreślił już Sąd Okręgowy, sam fakt odłączenia. Cechami wyodrębniającymi rzecz ruchomą z pojęcia rzeczy jest ich samodzielność fizyczna względem innych rzeczy oraz przenoszalność. Kwalifikacji rzeczy możemy dokonać jako oznaczonych co do gatunku oraz tożsamości. Wyodrębnia się też rzeczy przyszłe, zgodnie z nazwą mające powstać dopiero w przyszłości-przez wyprodukowanie wytworzenie, zbudowanie (czy urodzenie zwierzęcia), które nie istnieją w chwili dokonywania czynności prawnej”.Z kolei Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 9 lipca 2014 r. I Aca 90/14 powtórzył ugruntowany w orzecznictwie pogląd dotyczący pożytków w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej: „Kodeks cywilny w art. 53 § 1 stanowi, że pożytkami naturalnymi rzeczy są jej płody i inne odłączone od niej części składowe, o ile według zasad prawidłowej gospodarki stanowią one normalny dochód z rzeczy. Wbrew jednak twierdzeniom strony powodowej pożytki w rozumieniu wymienionego przepisu nie oznaczają dochodu z prowadzonej na nieruchomości działalności gospodarczej. Sąd Okręgowy zasadnie podniósł, że z nieruchomości stanowiącej nieużytki pozwany stworzył dobrze prosperujące gospodarstwo rybackie. Brak jednak podstaw, do przyjęcia, że sama nieruchomość - grunty rolne przeznaczone na stawy i same stawy przynosiłyby bez ogromnej pracy i osobistego zaangażowania pozwanego pożytki w rozumieniu art. 53 § 1 k.c.”.

  1. Podstawa prawna:Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz, 1740 ze zm.).

Źródła:

  1. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 27 marca 2014 r. I ACa 14/14,
  2. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 9 lipca 2014 r. I Aca 90/14

Zobacz także: