Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  P

Prawo cytatu

Zgodnie z brzmieniem art. 29 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (dalej jako: „Ustawa”):wolno przytaczać w utworach stanowiących samoistną całość urywki rozpowszechnionych utworów oraz rozpowszechnione utwory plastyczne, utwory fotograficzne lub drobne utwory w całości, w zakresie uzasadnionym celami cytatu, takimi jak wyjaśnianie, polemika, analiza krytyczna lub naukowa, nauczanie lub prawami gatunku twórczości.”

Przetaczanie w swoich utworach cytatów innych na podstawie tak zwanego prawa cytatu o którym mówi art. 29 wskazany powyżej odnosi się pochodzącego z łaciny Citacio – citare czyli „wezwanie, odwołanie”. Celem możliwości stosowania prawa cytatu jest umożliwienie  swobodnej wypowiedzi. Należy jednak pamiętać o umieszczaniu odniesień do twórczość innych. Prawo cytat zostało uregulowane w Konwencji berneńskiej i wskazuje iż dopuszczalne jest „przytaczanie cytatów z dzieła już legalnie udostępnionego odbiorcom, pod warunkiem że jest to zgodne z przyjętymi zwyczajami i w stopniu uzasadnionym przez zamierzony cel, a także cytatów z artykułów, zamieszczonych w dziennikach i czasopismach, w formie przeglądu prasy”.
Z wskazanego prawa cytatu korzystać mogą wszyscy tj. osoby fizyczne, osoby prawne, ułomneosoby prawne oraz zgrupowania wymienionych powyżej.

Cytat wykorzystywany na podstawie artykułu 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych przytaczany być powinien bez dokonywanych zmian w jego treści, jego literalnym brzmieniu. W przypadku gdy autor chce pominąć jakiś fragment cytatu, powinien oznaczyć to używając trzech kropek nawiasie. Przytoczenie wybranych fragmentów bez wskazania (…), niestety nie stanowi spójnej całości i mogłoby powodować wypaczenie kontekstu całej wypowiedzi oficjalnego twórcy.

W Komentarzu do ustawy prawo autorskie podkreślono, że: „w ramach cytatu, o którym mowa w art. 29 PrAut, eksploatowany może być każdy rodzaj utworu, choć z istoty rzeczy w niektórych gałęziach twórczości samo przywoływanie fragmentów cudzego dzieła, przy jednoczesnym stosownym odznaczeniu efektów własnej kreatywności od zasobów zaczerpniętych, nastręczać może trudności”. Z tego powodu należy przytoczyć regulację z art. 291- 292: „wolno korzystać z utworów na potrzeby parodii, pastiszu lub karykatury, w zakresie uzasadnionym prawami tych gatunków twórczości. Wolno w sposób niezamierzony włączyć utwór do innego utworu, o ile włączony utwór nie ma znaczenia dla utworu, do którego został włączony”.

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1231 ze zm.),
  2. Konwencja berneńska o ochronie dzieł literackich i artystycznych z dnia 9 września 1886 r., przejrzana w Berlinie dnia 13 listopada 1908 r. i w Rzymie dnia 2 czerwca 1928 r. (Dz. U. 1935 nr. 84 poz. 515).

 Źródła:

  1. Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz (red. E. Ferenc-Szydełko), wyd. 4, 2021, komentarz do art. 29, Legalis, Nb. 

 Zobacz także: