Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  P

Prawomocność

Prawomocność oznacza sytuację prawną odnoszącą się do rozstrzygnięć organów administracyjnych (takich jak decyzja administracyjna czy postanowienie) oraz do orzeczeń sądowych – wyrok, nakaz zapłaty, postanowienie, mający miejsce wówczas, gdy orzeczenie sądowe lub rozstrzygnięcie organu administracji nie może być zmienione ani uchylone poprzez wniesienie środka odwoławczego lub zaskarżenia.

Decyzja staje się prawomocna w chwili, gdy upłynął termin do wniesienia zwyczajnego środka prawnego, droga sądowa dobiegła końca, środki odwoławcze nie zostały podjęte oraz minął termin do wniesienia skargi do sądu administracyjnego. Decyzje ostateczne stają się prawomocne po wniesieniu skargi do sądu administracyjnego, gdy ten odrzucił ją ze względu na wady skargi, brak właściwości lub gdy wniesienie skargi jest niedopuszczalne. Dzieje się podobnie, gdy skarga jest bezzasadna lub postępowanie stało się bezprzedmiotowe. Prawomocność orzeczeń sądów administracyjnych jest uregulowana identycznie jak w postępowaniu cywilnym.

Zgodnie z art. 363 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego orzeczenie sądu staje się prawomocne (formalnie), jeżeli nie przysługuje na nie środek odwoławczy lub inny zwyczajny środek zaskarżenia. W szczególności:

  • jeżeli od danego orzeczenia nie przysługuje w ogóle żaden środek zaskarżenia, orzeczenie staje się prawomocne od razu z chwilą jego wydania
  • jeżeli strona uchybiła terminowi do wniesienia środka zaskarżenia lub nie wniosła go w ogóle, orzeczenie staje się prawomocne po upływie tego terminu
  • jeżeli skorzystano ze środka zaskarżenia, a sąd wyższej instancji utrzymał w mocy zaskarżone orzeczenie lub jedynie je zmienił, orzeczenie staje się prawomocne z chwilą wydania orzeczenia sądu wyższej instancji.

Sąd, rozpoznający nową sprawę między tymi samymi stronami, zobowiązany jest przyjąć, że dana kwestia prawna kształtuje się tak, jak wynika to z wcześniejszego prawomocnego wyroku. Jeżeli kwestia ta pojawia się w kolejnej sprawie, nie podlega ona ponownemu badaniu. Pozytywny skutek rzeczy osądzonej stwarza więc nie tylko zakaz dokonywania ustaleń sprzecznych z wcześniej osądzoną kwestią, ale także zakaz prowadzenia w tym zakresie postępowania dowodowego.

Stan prawny: 31 sierpnia 2023 roku

Podstawa prawna:

1) Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1550 z późn. zm.).