Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  R

Referendarz

Instytucja referendarza sądowego została wprowadzona do polskiego porządku prawnego ustawą z 21.08.1997 r. o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, kodeksu postępowania cywilnego, ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz ustawy o prokuraturze, która weszła w życie z dniem 1.01.1998 r. Zgodnie z zapisem art. 122 § 1 u.s.p. wprowadzonego omawianą ustawą w sądach rejonowych mogli być zatrudnieni referendarze sądowi do wykonywania określonych czynności należących do sądów w zakresie postępowania w sprawach związanych z prowadzeniem ksiąg wieczystych i rejestrów sądowych. Podstawowym założeniem wprowadzenia tej instytucji było odciążenie sędziów od czynności o charakterze rejestracyjnym, niezwiązanych bezpośrednio ze sprawowaniem wymiaru sprawiedliwości.

Referendarz sądowy jest zatrudniony do wykonywania określonych w ustawach czynności. W zakresie powierzonych mu czynności referendarz ma kompetencje sądu, chyba że ustawa stanowi inaczej. W zakresie wykonywanych obowiązków referendarz jest niezależny co do treści wydawanych orzeczeń i zarządzeń określonych w ustawach.

Na stanowisko referendarza sądowego może być mianowany ten, kto:

1)      posiada obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich;

2)      jest nieskazitelnego charakteru;

3)      ukończył wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskał tytuł magistra prawa lub zagraniczne uznane w Polsce;

4)      ukończył 24 lata;

5)      zdał egzamin referendarski, sędziowski, prokuratorski, notarialny, adwokacki lub radcowski lub ukończył aplikację sędziowską albo aplikację prokuratorską.

Do głównych kompetencji referendarza w postępowaniu cywilnym należy:

o   rozpoznawanie wniosków o zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata lub radcy prawnego (art. 123 § 2 k.p.c.),

  • dokonywanie szczegółowego wyliczenia kosztów według zasad określonych przez sąd (art.108 § 1 k.p.c.),
  • podejmowanie czynności w ramach tzw. postępowania naprawczego (art. 125 oraz 130–1304 k.p.c.),
  • ustanawianie kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu (art. 144 § 4 k.p.c.),
  • udział przy przeprowadzeniu dowodu przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających dokonanie tej czynności na odległość (art. 235 § 2 k.p.c.),
  • stwierdzanie prawomocności orzeczeń (art. 364 § 2 k.p.c.),
  • prowadzenie postępowania upominawczego (art. 3531 § 2 k.p.c.),
  • prowadzenie elektronicznego postępowania upominawcze,
  • wydawanie europejskich nakazów zapłaty (art. 50516 § 2 k.p.c.) i wydawanie zarządzeń w europejskim postępowaniu nakazowym (art. 50516 § 3 k.p.c.),
  • stwierdzanie wykonalność europejskiego nakazu zapłaty (art. art. 7956 § 2 k.p.c.),
  • wydawanie zarządzeń w europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń (art. 50522 § 2 k.p.c.), wydawanie zaświadczeń dotyczących tego orzeczenia określone w przepisach rozporządzenia nr 861/2007 (art. art. 7958 § 2 kpc),
  • prowadzenie postępowania wieczystoksięgowego (art. 5091 § 1 k.p.c.),

Na orzeczenie referendarza sądowego co do istoty sprawy, orzeczenia kończące postępowanie, a także orzeczenia, o których mowa w art. 394 § 1 pkt 1–11 k.p.c., przysługuje skarga do sądu rejonowego. Rozpoznając sprawę, sąd zmienia zaskarżony wpis przez jego wykreślenie i dokonanie nowego wpisu lub wydaje postanowienie, którym zaskarżony wpis utrzymuje w mocy albo uchyla go w całości lub w części i w tym zakresie wniosek oddala bądź odrzuca, względnie postępowanie umarza (art. 5181 § 3 k.p.c.). Po wniesieniu skargi sprawę rozpoznaje właściwy miejscowo sąd rejonowy, działając jako sąd pierwszej instancji.

Art. 39823 k.p.c. stanowi, że wniesienie skargi na postanowienie referendarza w przedmiocie kosztów sądowych lub kosztów procesu wstrzymuje jego wykonalność. Rozpoznając skargę, sąd wydaje postanowienie, w którym zaskarżone postanowienie referendarza sądowego utrzymuje w mocy albo je zmienia, orzekając jako sąd drugiej instancji i stosując odpowiednio przepisy o zażaleniu.

Pozycja referendarza sądowego została ukształtowana z punktu widzenia ustrojowego jako urzędnika sądowego o wysokich kwalifikacjach, zbliżonych do tych, jakie posiadają sędziowie. Zapewnia to możliwość przekazywania im czynności orzeczniczych z zakresu ochrony prawnej na równi z sędziami. Ze względu na to, że referendarze sądowi nie sprawują wymiaru sprawiedliwości ustawa zapewnia ich niezależność w zakresie sprawowanych funkcji. Przewidziane w tym celu gwarancje dotyczące trwałości zatrudnienia, wynagrodzenia czy samorządu zawodowego są w pełni adekwatne do wykonywanych funkcji.

 

Podstawa prawna:

1)      Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 2072 z późn. zm.).

Zobacz także: