Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  U

Upadłość

Upadłość jest procedurą wszczynaną i prowadzoną w sytuacji, gdy dłużnik staje się niewypłacalny.  Postępowanie upadłościowe wszczyna się na wniosek dłużnika lub jego wierzycieli. Rozpoczyna się się ono od ogłoszenia upadłości przez sąd w formie postanowienia. Postępowanie upadłościowe jest prowadzone w celu zaspokojenia należności wierzycieli w jak najszerszym zakresie. Organem prowadzącym jest syndyk, który zarządza majątkiem dłużnika, realizując w ten sposób cel postępowania upadłościowego. Postępowanie upadłościowe zostało uregulowane w ustawie z dnia 28 lutego 2003 r. prawo upadłościowe (dalej jako „Prawo upadłościowe”).  Ustawa określa zasady wspólnego dochodzenia roszczeń przez wierzycieli wobec dłużnika, który stal się niewypłacalny. Tego rodzaju dłużnik nazywany jest upadłym i jest to określenie ustawowe. Procedura upadłościowa jest zatem wspólnym dochodzeniem roszczeń przez wierzycieli od upadłego. To właśnie odróżnia postępowanie upadłościowe od postępowania egzekucyjnego, podczas którego należności od dłużnika dochodzą tylko pojedynczy wierzyciele.

Do dnia 1 stycznia 2016 roku istniała możliwość prowadzenia postępowania upadłościowego tylko w dwóch trybach:

  • upadłość układowa;
  • upadłość likwidacyjna.

Przy czym upadłość układowa polegała na tym, że zgromadzenie wierzycieli zawierało układ, którego celem było zachowanie przedsiębiorstwa przez upadłego i stopniowe spłacanie wierzycieli z osiąganych zysków według postanowień układu zatwierdzanego przez sąd., 

Upadłość likwidacyjna istnieje w dalszym ciągu i polega na tym, że syndyk ma za zadanie upłynnienie (sprzedaż) całego majątku upadłego, a następnie z uzyskanej w ten sposób kwoty zaspokojenie wierzycieli.

 Od postępowania upadłościowego należy odróżnić postępowanie restrukturyzacyjne uregulowane w ustawie z dnia 15 maja 2015 roku – Prawo restrukturyzacyjne. Ustawa ta przewiduje możliwość zastosowania czterech różnych postępowań, przy czym każde z nich ma zmierzać do zawarcia układu i utrzymania przedsiębiorstwa upadłego. Niektórzy twierdzą zatem, że wcześniejsza upadłość układowa została zastąpiona postępowaniem restrukturyzacyjnym.

Dodatkowo ustawodawca w Prawie upadłościowym wprowadził jeszcze jedną możliwość przeprowadzenia upadłości - układ w upadłości. Jest to rozwiązanie, które po ogłoszeniu upadłości pozwala na zawarcie układu. Stosuje się je wówczas, gdy w toku postępowania upadłościowego okazuje się, że przedsiębiorstwo upadłego może dalej funkcjonować i nie ma sensu upłynniać go w całości.

Wracając jednak do samego postępowania upadłościowego, może ono być prowadzone wobec:

  • dłużników, którzy są przedsiębiorcami – (, osoby prawne, w tym spółki kapitałowe, ułomne osoby prawne, osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą)
  • dłużników, będących osobami fizycznymi, które nie prowadzą działalności gospodarczej.

Celem postępowania upadłościowego jest zaspokojenie roszczeń wierzycieli w jak największym stopniu oraz zachowanie przedsiębiorstwa upadłego – jeśli tylko jest to możliwe.
Jak już wspomniano omawiane postępowanie rozpoczyna się w chwili ogłoszenia upadłości przez sąd. Sądem właściwym do ogłoszenia upadłości jest sąd rejonowy – sąd gospodarczy.

Ogłoszenie upadłości przez sąd może nastąpić przy spełnieniu dwóch warunków:

  • upadły stał się niewypłacalny;
  • upadły posiada zdolność upadłościową.

Zdolność upadłościowa polega na tym, że upadłym może być tylko określony podmiot, tj. przedsiębiorca lub konsument. Przy czym upadłość można też zastosować wobec:

  • spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i spółek akcyjnych nieprowadzących działalności gospodarczej;
  • wspólników osobowych spółek handlowych, ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem;
  • wspólników spółki partnerskiej.

Upadłości nie można natomiast ogłosić wobec: 

  • Skarbu Państwa;
  • jednostek samorządu terytorialnego;
  • publicznych samodzielnych zakładów opieki zdrowotnej;
  • uczelni.

Niewypłacalność ma miejsce wtedy, gdy dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. (dłużnik nie jest już w stanie zapłacić należności, których terminy płatności już upłynęły). Przyjmuje się, że niewypłacalność występuje jeśli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych trwa już dłużej niż 3 miesiące.

W przypadku gdy dłużnikiem jest osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadające zdolności prawnej, niewypłacalność występuje również wtedy, gdy niezapłacone zobowiązania pieniężne przekraczają wartość majątku dłużnika i trwa to już przez okres co najmniej 24 miesięcy.

Wniosek o ogłoszenie upadłości może zostać złożony przez dłużnika lub któregokolwiek z jego wierzycieli osobistych.

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. prawo upadłościowe (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1228 ze zm.),
  2. Ustawa z dnia 15 maja 2015 r. prawo restrukturyzacyjne (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 814 ze zm.).

Zobacz także: