Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

	U
Użyczenie	Istotą użyczenia jest nieodpłatne korzystanie z rzeczy cudzej. Użyczenie wynika z umowy, na mocy której użyczający zobowiązuje się lub zezwala biorącemu na bezpłatne używanie (czyli korzystanie zgodnie z przeznaczeniem) rzeczy użyczonej przez czas jej trwania. Użyczenie jest instytucją prawa cywilnego unormowaną w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej również jako: „Ustawa”). Ustawa nie uzależnia możliwości oddania rzeczy do używania od legitymowania się tytułem własności. Jak konstatuje Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z dnia 27 października 2017 r. sygn. I SA/Kr 815/17: „użyczający musi jedynie rozporządzać rzeczą w takim zakresie, aby móc oddać przedmiot biorącemu w użyczenie”. Omawiana umowa ma charakter nieodpłatny. Z kolei, jak słusznie podkreśla Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 28 stycznia 2015 r. sygn. I SA/Gd 1328/14: „użyczający za pozbawienie siebie użytku z rzeczy nie otrzymuje żadnej korzyści. Równocześnie nie upoważnia to biorącego w użyczenie do pobierania pożytków z przedmiotu umowy”. Jest to jeden z elementów odróżniających użyczenie od użytkowania., W odniesieniu do przedmiotu użyczenia Ustawa nie zawiera żadnych ograniczeń. Przedmiotem użyczenia mogą być rzeczy oznaczone tak co do gatunku, jak i rzeczy oznaczone co do tożsamości. Pieniądze, jako środek płatniczy, nie mogą być przedmiotem umowy użyczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 grudnia 1998 r. sygn. III CKN 49/98), nawet wbrew literalnemu brzmieniu umowy. Umowa użyczenia pieniędzy spełnia przesłanki do uznania jej za umowę pożyczki. Nie dotyczy to jednak pieniędzy wyłączonych z obrotu, np. numizmatów w posiadaniu kolekcjonera. Jedynym kryterium, jakie determinuje możliwość oddania rzeczy w używanie, jest możliwość korzystania z niej przez biorącego. Ustawa nadaje umowie charakter realny, ponieważ do jej zawarcia konieczne jest, oprócz złożenia oświadczeń woli (brak przepisanej formy), także wydanie rzeczy biorącemu. Tak długo, jak długo przedmiot umowy nie zostanie wydany, umowa użyczenia nie powstaje. Sąd Rejonowy w Piszu w wyroku z dnia 14 sierpnia 2019 r. sygn. I C 2/19 słusznie stwierdził, że: „ zawarcie umowy użyczenia nie jest uzależnione od zachowania formy szczególnej, bez względu na przedmiot użyczenia. Umowa ta może być zawarta także w sposób dorozumiany. Strony umowy użyczenia korzystają również ze swobody w zakresie jej treści”. Rezygnacja użyczającego z możliwości korzystania z rzeczy na rzecz innej osoby w sytuacji, gdy nie uzyskuje on z tego tytułu jakichkolwiek korzyści, nie oznacza równoczesnego braku odpowiedzialności. Jest ona uzasadniona szkodą wyrządzoną wskutek wadliwości użyczonej rzeczy, o której biorący w używanie nie wiedział. Odpowiedzialność użyczającego powstanie jednak tylko w takiej sytuacji, gdy wiedział on lub powinien wiedzieć o wadzie rzeczy, a nie zawiadomił o tym biorącego, chyba że ten mógł je z łatwością zauważyć. Wadliwość rzeczy obejmuje swoim zakresem zarówno wady fizyczne, jak i prawne. Rodzaj i charakter przedmiotu użyczenia przesądza z kolei o sposobie korzystania z niego przez biorącego, w braku odmiennych postanowień w umowie. Biorący w użyczenie powinien korzystać z rzeczy w sposób odpowiadający właściwościom i przeznaczeniu rzeczy. Umowa użyczenia nie uprawnia biorącego do oddania rzeczy użyczonej do używania osobie trzeciej. Oddanie to, bez ujemnych skutków dla biorącego jest możliwe jedynie wtedy, gdy taka możliwość zostanie przewidziana w umowie. Równocześnie biorący bierze w takich okolicznościach na siebie odpowiedzialność za sposób, w jaki ta osoba będzie korzystała z rzeczy. Użyczający może żądać zwrotu rzeczy w przypadku, gdy biorący używa jej w sposób sprzeczny z umową, właściwościami lub przeznaczeniem rzeczy albo gdy powierza rzecz bez upoważnienia innej osobie, a także wtedy, gdy rzecz stanie się potrzebna użyczającemu z powodów, których nie przewidywał przy zawarciu umowy. Okolicznościami uzasadniającymi oddanie, a równocześnie nieuprawniającymi użyczającego do żądania zwrotu przedmiotu umowy, będą zjawiska określane mianem siły wyższej. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm. Źródła: Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 27 października 2017 r. sygn. I SA/Kr 815/17, Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 grudnia 1998 r. sygn. III CKN 49/98 Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 28 stycznia 2015 r. sygn. I SA/Gd 1328/14 Wyrok Sąd Rejonowego w Piszu z dnia 14 sierpnia 2019 r. sygn. I C 2/19 Zobacz także: Umowa użyczenia Ograniczone prawa rzeczowe

Użyczenie

Istotą użyczenia jest nieodpłatne korzystanie z rzeczy cudzej. Użyczenie wynika z umowy, na mocy której użyczający zobowiązuje się lub zezwala biorącemu na bezpłatne używanie (czyli korzystanie zgodnie z przeznaczeniem) rzeczy użyczonej przez czas jej trwania. Użyczenie jest instytucją prawa cywilnego unormowaną w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej również jako: „Ustawa”). Ustawa nie uzależnia możliwości oddania rzeczy do używania od legitymowania się tytułem własności. Jak konstatuje Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z dnia 27 października 2017 r. sygn. I SA/Kr 815/17: „użyczający musi jedynie rozporządzać rzeczą w takim zakresie, aby móc oddać przedmiot biorącemu w użyczenie”. Omawiana umowa ma charakter nieodpłatny. Z kolei, jak słusznie podkreśla Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 28 stycznia 2015 r. sygn. I SA/Gd 1328/14: „użyczający za pozbawienie siebie użytku z rzeczy nie otrzymuje żadnej korzyści. Równocześnie nie upoważnia to biorącego w użyczenie do pobierania pożytków z przedmiotu umowy”. Jest to jeden z elementów odróżniających użyczenie od użytkowania., W odniesieniu do przedmiotu użyczenia Ustawa nie zawiera żadnych ograniczeń. Przedmiotem użyczenia mogą być rzeczy oznaczone tak co do gatunku, jak i rzeczy oznaczone co do tożsamości. Pieniądze, jako środek płatniczy, nie mogą być przedmiotem umowy użyczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 grudnia 1998 r. sygn. III CKN 49/98), nawet wbrew literalnemu brzmieniu umowy. Umowa użyczenia pieniędzy spełnia przesłanki do uznania jej za umowę pożyczki. Nie dotyczy to jednak pieniędzy wyłączonych z obrotu, np. numizmatów w posiadaniu kolekcjonera. Jedynym kryterium, jakie determinuje możliwość oddania rzeczy w używanie, jest możliwość korzystania z niej przez biorącego.
Ustawa nadaje umowie charakter realny, ponieważ do jej zawarcia konieczne jest, oprócz złożenia oświadczeń woli (brak przepisanej formy), także wydanie rzeczy biorącemu. Tak długo, jak długo przedmiot umowy nie zostanie wydany, umowa użyczenia nie powstaje. Sąd Rejonowy w Piszu w wyroku z dnia 14 sierpnia 2019 r. sygn. I C 2/19 słusznie stwierdził, że: „ zawarcie umowy użyczenia nie jest uzależnione od zachowania formy szczególnej, bez względu na przedmiot użyczenia. Umowa ta może być zawarta także w sposób dorozumiany. Strony umowy użyczenia korzystają również ze swobody w zakresie jej treści”.

Rezygnacja użyczającego z możliwości korzystania z rzeczy na rzecz innej osoby w sytuacji, gdy nie uzyskuje on z tego tytułu jakichkolwiek korzyści, nie oznacza równoczesnego braku odpowiedzialności. Jest ona uzasadniona szkodą wyrządzoną wskutek wadliwości użyczonej rzeczy, o której biorący w używanie nie wiedział. Odpowiedzialność użyczającego powstanie jednak tylko w takiej sytuacji, gdy wiedział on lub powinien wiedzieć o wadzie rzeczy, a nie zawiadomił o tym biorącego, chyba że ten mógł je z łatwością zauważyć. Wadliwość rzeczy obejmuje swoim zakresem zarówno wady fizyczne, jak i prawne. Rodzaj i charakter przedmiotu użyczenia przesądza z kolei o sposobie korzystania z niego przez biorącego, w braku odmiennych postanowień w umowie. Biorący w użyczenie powinien korzystać z rzeczy w sposób odpowiadający właściwościom i przeznaczeniu rzeczy.

Umowa użyczenia nie uprawnia biorącego do oddania rzeczy użyczonej do używania osobie trzeciej. Oddanie to, bez ujemnych skutków dla biorącego jest możliwe jedynie wtedy, gdy taka możliwość zostanie przewidziana w umowie. Równocześnie biorący bierze w takich okolicznościach na siebie odpowiedzialność za sposób, w jaki ta osoba będzie korzystała z rzeczy.

Użyczający może żądać zwrotu rzeczy w przypadku, gdy biorący używa jej w sposób sprzeczny z umową, właściwościami lub przeznaczeniem rzeczy albo gdy powierza rzecz bez upoważnienia innej osobie, a także wtedy, gdy rzecz stanie się potrzebna użyczającemu z powodów, których nie przewidywał przy zawarciu umowy. Okolicznościami uzasadniającymi oddanie, a równocześnie nieuprawniającymi użyczającego do żądania zwrotu przedmiotu umowy, będą zjawiska określane mianem siły wyższej.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.

Źródła:

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 27 października 2017 r. sygn. I SA/Kr 815/17,
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 grudnia 1998 r. sygn. III CKN 49/98
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 28 stycznia 2015 r. sygn. I SA/Gd 1328/14
Wyrok Sąd Rejonowego w Piszu z dnia 14 sierpnia 2019 r. sygn. I C 2/19

Zobacz także:

Słownik pojęć

Użyczenie

Masz problem? Potrzebujesz porady?

Chcesz poszerzyć swoją wiedzę?

Chcesz pomóc w rozwoju mikro firm?

Najpopoularniejsze terminy

Masz nietypowy problem?