Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  W

Wzorce umów

Wzorce umów zostały uregulowane w art. 384 – 3855 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej również jako: „k.c.”).   Wzorcem umów jest ustalony przez jedną ze stron zbiór postanowień (reguł, zasad,) w szczególności określający ogólne warunki umów, stanowiący wzór umowy, lub regulamin np. sprzedaży, taki wzorzec umowy wiąże drugą stronę, gdy został jej doręczony przed zawarciem przez strony umowy, a w umowie jest przywołany bądź udostępniony wzorzec umowy (ogólne warunki umów) przy zawieraniu transakcji bez zachowania formy pisemnej umowy.
 

Wzorzec umowy może wiązać także w sytuacji gdy nie został dostarczony drugiej stronie, jeżeli posługiwanie się danym wzorcem jest w stosunku danego rodzaju zwyczajowe przyjęte, a druga strona mogła się z łatwością dowiedzieć o jego treści.

Taki wzorzec nie dotyczy jednak umów zawieranych z udziałem konsumentów, z wyjątkiem umów powszechnie zawieranych w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego.

W chwili gdy strona posługuje się wzorcem umowy w postaci elektronicznej, powinna udostępnić go drugiej stronie przed zawarciem umowy w taki sposób, aby mogła ona wzorzec ten przechowywać i odtwarzać w zwykłym toku czynności.

Jeżeli umowa zawierana jest pomiędzy dwoma przedsiębiorcami, a obie strony umowy stosują w tym zakresie własne wzorce umów to umowa nie obejmuje tych postanowień wzorców, które są ze sobą sprzeczne. Umowa także nie zostaje zawarta, gdy po otrzymaniu oferty strona niezwłocznie zawiadomi, że nie zamierza zawierać umowy na takich (niesprzecznych) warunkach

Wzorce umowne niejako ograniczają zasadę swobody umów z art. 353k.c.: „strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego”. Są one charakterystyczne dla stosunków zobowiązaniowych zawieranych przez duże podmioty z konsumentami np. umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych, zakup biletu na przejazd komunikacją miejską, umowa rachunku bankowego. Zawieranie umów w postaci wzorców umownych określa się mianem adhezji (przez przystąpienie). 

Z punktu widzenia wiązania się wzorcami umownymi istotna pozostaje kwestia niedozwolonych postanowień umownych (klauzule abuzywne). Zgodnie z art. 385§1 k.c.: „postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy”. 

Ustawodawca wskazuje przykładowy katalog takich postanowień w art. 385k.c. Poniżej kilka przykładów:

  • klauzula ograniczająca lub wyłączająca odpowiedzialność względem konsumenta za szkody na osobie, a także za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania,
  • klauzula przewidująca postanowienia, z którymi konsument nie mógł się zapoznać przed zawarciem umowy,
  • klauzula, która pozbawia wyłącznie konsumenta prawa do rozwiązania umowy, wypowiedzenia jej lub odstąpienia od niej,
  • klauzula przyznająca kontrahentowi konsumenta wyłączne prawo do wiążącej interpretacji umowy,
  • klauzula uprawniająca kontrahenta konsumenta do jednostronnego zmieniania treści umowy bez ważnej przyczyny zastrzeżonej w tej umowie.

 

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.).

Zobacz także: