Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

	Z
Zachowek	Zachowek jest instytucją prawa spadkowego, powołaną w celu ochrony osób najbliższych spadkodawcy przed rozporządzaniem majątkiem w dowolny sposób za życia i w ramach swobody testowania. Wyraża się go w pieniądzu, a jego wysokość zależy od wartości aktywów i pasywów spadku (według udziału spadkowego). Zachowek został uregulowany w art. 991 – 1011 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej również jako: „*k.c.”). Na podstawie art. 991 §1 k.c. uprawnionymi do zachowku są: zstępni spadkobiercy, małżonek spadkobiercy, rodzice spadkodawcy Znaczenia nabiera również pogląd, według którego uprawnionym do zachowku może być również dziecko poczęte (nasciturus*). Potwierdza to orzecznictwo - Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 19 października 2016 r. sygn. I ACa 609/16, orzekł, że prawo do zachowku ma nasciturus, o którego istnieniu spadkodawca nawet nie wiedział. Zgodnie z Kodeksem cywilnym prawo do zachowku tracą: osoby uznane za niegodne dziedziczenia, osoby, które odrzuciły spadek lub zrzekły się go, osoby, które spadkodawca wydziedziczył, małżonek wyłączony od dziedziczenia w sytuacji gdy spadkodawca wniósł o orzeczenie rozwodu z jego winy i żądanie to okazało się zasadne. Jeżeli dany podmiot, mający prawo do zachowku, nie otrzymał go (w drodze darowizny, powołania do spadku albo zapisu), przysługuje mu roszczenie względem spadkobiercy o zapłatę sumy na pokrycie zachowku lub jego uzupełnienie. Prawo do zachowku jest dziedziczne – przechodzi ono na spadkobiercę osoby uprawnionej, ale tylko wtedy, gdy spadkobierca ten należy do osób uprawnionych do zachowku po pierwszym spadkodawcy. Roszczenie to wygasa w sytuacji braku uprawnionych do dziedziczenia prawa do zachowku. Zasady obliczania zachowku są niezwykle skomplikowane i zależą od wielu czynników: małoletniość, zdolność do pracy, wartość spadku czy wielkość udziału spadkowego przypadającego w dziedziczeniu ustawowym. Jak już wspomniano uprawniony do zachowku może prawo to stracić na mocy oświadczenia woli spadkodawcy o wydziedziczeniu. Ustawa wskazuje enumeratywnie wymienione przypadki kiedy taka sytuacja może mieć miejsce: uprawniony do zachowku uporczywie postępuje sprzecznie z zasadami współżycia społecznego wbrew woli spadkodawcy, uprawniony do zachowku do popełnił względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych spadkodawcy osób umyślne przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo dopuścił się rażącej obrazy czci, uprawniony do zachowku uporczywie nie dopełnia obowiązków rodzinnych wobec spadkodawcy. Należy jednak podkreślić, że wydziedziczenie nie może mieć miejsca, gdy spadkodawca przebaczył uprawnionemu, chociażby nie zdolności do czynności prawnych, ale miał co najmniej dostateczne rozeznanie. Wydziedziczenie uprawnionego zstępnego nie powoduje wygaśnięcia prawa do zachowku jego zstępnego (zstępnego dalszego spadkodawcy). Podstawa prawna: Ustawa z dna 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1740 ze zm.). Zobacz także: Testament przedsiębiorcy Dziedziczenie

Zachowek

Zachowek jest instytucją prawa spadkowego, powołaną w celu ochrony osób najbliższych spadkodawcy przed rozporządzaniem majątkiem w dowolny sposób za życia i w ramach swobody testowania. Wyraża się go w pieniądzu, a jego wysokość zależy od wartości aktywów i pasywów spadku (według udziału spadkowego). Zachowek został uregulowany w art. 991 – 1011 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej również jako: „k.c.”).

Na podstawie art. 991 §1 k.c. uprawnionymi do zachowku są:

zstępni spadkobiercy,
małżonek spadkobiercy,
rodzice spadkodawcy

Znaczenia nabiera również pogląd, według którego uprawnionym do zachowku może być również dziecko poczęte (nasciturus). Potwierdza to orzecznictwo - Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 19 października 2016 r. sygn. I ACa 609/16, orzekł, że prawo do zachowku ma nasciturus, o którego istnieniu spadkodawca nawet nie wiedział.

Zgodnie z Kodeksem cywilnym prawo do zachowku tracą:

osoby uznane za niegodne dziedziczenia,
osoby, które odrzuciły spadek lub zrzekły się go,
osoby, które spadkodawca wydziedziczył,
małżonek wyłączony od dziedziczenia w sytuacji gdy spadkodawca wniósł o orzeczenie rozwodu z jego winy i żądanie to okazało się zasadne.

Jeżeli dany podmiot, mający prawo do zachowku, nie otrzymał go (w drodze darowizny, powołania do spadku albo zapisu), przysługuje mu roszczenie względem spadkobiercy o zapłatę sumy na pokrycie zachowku lub jego uzupełnienie. Prawo do zachowku jest dziedziczne – przechodzi ono na spadkobiercę osoby uprawnionej, ale tylko wtedy, gdy spadkobierca ten należy do osób uprawnionych do zachowku po pierwszym spadkodawcy. Roszczenie to wygasa w sytuacji braku uprawnionych do dziedziczenia prawa do zachowku.

Zasady obliczania zachowku są niezwykle skomplikowane i zależą od wielu czynników: małoletniość, zdolność do pracy, wartość spadku czy wielkość udziału spadkowego przypadającego w dziedziczeniu ustawowym.

Jak już wspomniano uprawniony do zachowku może prawo to stracić na mocy oświadczenia woli spadkodawcy o wydziedziczeniu. Ustawa wskazuje enumeratywnie wymienione przypadki kiedy taka sytuacja może mieć miejsce:

uprawniony do zachowku uporczywie postępuje sprzecznie z zasadami współżycia społecznego wbrew woli spadkodawcy,
uprawniony do zachowku do popełnił względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych spadkodawcy osób umyślne przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo dopuścił się rażącej obrazy czci,
uprawniony do zachowku uporczywie nie dopełnia obowiązków rodzinnych wobec spadkodawcy.

Należy jednak podkreślić, że wydziedziczenie nie może mieć miejsca, gdy spadkodawca przebaczył uprawnionemu, chociażby nie zdolności do czynności prawnych, ale miał co najmniej dostateczne rozeznanie. Wydziedziczenie uprawnionego zstępnego nie powoduje wygaśnięcia prawa do zachowku jego zstępnego (zstępnego dalszego spadkodawcy).

Podstawa prawna: