Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

	Z
Zakaz konkurencji	Zakaz konkurencji to pojęcie, które występuje zarówno w obszarze prawa publicznego, jak i prywatnego, w tym w regulacjach dotyczących nieuczciwej konkurencji. Szczególne znaczenie ma on również dla stosunku pracy (por. art. 101¹ i następne ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy – dalej również jako „*k.p*”). Źródłem zakazu konkurencji są przepisy prawa stanowionego (powszechnego) oraz umowy. . . Do źródeł wynikających wprost z przepisu prawa zalicza się zakazy konkurencji wynikające z tajemnic zawodowych, przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, jak i z szeregu innych regulacji branżowych. Zakazu konkurencji nie można mylić z ograniczeń dysponowania określonymi dobrami, wynikającymi z praw podmiotowych skutecznych erga omnes (wobec wszystkich) np. „własność przysługująca z praw autorskich”, czy „własności przemysłowej”, gdzie korzystanie z cudzego dorobku intelektualnego lub też nawet własnego, ale do których to wytworów prawa majątkowego przeniesiono na nabywcę, będzie stanowić naruszenie praw własności intelektualnej lub czyn nieuczciwej konkurencji. Pracowniczy zakaz konkurencji – to umowa sporządzona na piśmie, pod rygorem nieważności, zawarta pomiędzy pracownikiem, a pracodawcą, która zobowiązuje pracownika do niewykonywania działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy, ani też świadczenia pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność (art. 101¹ § 1 k.p.). Zakaz konkurencji w tym kontekście może przybierać również formę dodatkowej klauzuli w umowie o pracę. W przypadku umów cywilnoprawnych zakaz konkurencji jest dopuszczalny na podstawie art. 353¹ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. Umowa o zakazie konkurencji (lub klauzula umowna) może dotyczyć zarówno okresu wykonywania pracy u danego pracodawcy – jak i okresu po rozwiązaniu stosunku pracy. Co do zakazu w trakcie trwania stosunku pracy ustawodawca nie wprowadził żadnych ograniczeń – pracodawca może zawrzeć taką umowę z każdym pracownikiem. Natomiast co do zakazu po ustaniu zatrudnienia, zakaz konkurencji może dotyczyć jedynie tych pracowników, którzy mieli dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę (art. 1012 § 2 k.p.). W przeciwieństwie do zakazu konkurencji obowiązującego po ustaniu stosunku pracy, przepisy Kodeksu pracy, nie przewidują dla pracownika z tytułu umownego zakazu prowadzenia przez niego działalności konkurencyjnej w czasie trwania stosunku pracy żadnych dodatkowych świadczeń. Istnieje jednak możliwość ich wprowadzenia, a takie postanowienia, jako korzystniejsze od przepisów prawa pracy będą skuteczne. Postanowienie w przedmiocie zakazu konkurencji, trwającego po zakończeniu umowy o pracę powinno być uzupełnione o określenie czasu trwania tego zakazu oraz o wysokość należnego pracownikowi odszkodowania. Strony mogą dowolnie ustalić tę wysokość, bez uszczerbku dla art. 101²§ 3 k.p. - nie może być ono niższe od 25% wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji. Odszkodowanie wypłaca się jednorazowo bądź w miesięcznych ratach. Umowa o zakazie konkurencji (tzw. klauzula lojalnościowa) powinna być formułowana na podstawie poniższych zasad (tak wyrok Sądu Najwyższego z 2 grudnia 2010 r., II PK 134/10): pracodawca obowiązany jest do dokładnego określenia i wypełnienia treścią zakazu konkurencji, gdyż brak sprecyzowania warunków może spowodować nieważność umowy o zakazie konkurencji; pracodawca zobligowany jest do ustalenia granic, w których pracownik ma swobodę działania po zakończeniu współpracy; zakres zakazu konkurencji może być skonkretyzowany w odniesieniu do: - zadań wykonywanych przez podwładnego, - szczególnie ważnych informacji, jakie uzyskiwał, - rodzaju działalności prowadzonej przez pracodawcę (faktycznej lub wskazanej we właściwym rejestrze). Pracodawca nie może zabronić pracownikowi jakiejkolwiek działalności zarobkowej lub zawodowej, gdyż wiązałoby się to z ograniczeniem wolności wyboru i wykonywaniem zawodu oraz wyborem miejsca pracy i wolności działalności gospodarczej, które są standardami gwarantowanymi przez konstytucję (art. 65 i art. 20 Konstytucji RP). Zakaz konkurencji może być nadto rozpatrywany z perspektywy czynów nieuczciwej konkurencji. Zgodnie z przedmiotową ustawą, powołaną na początku, czynami takimi są w szczególności: wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa, fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów albo usług, wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług, naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy, naśladownictwo produktów, pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie, utrudnianie dostępu do rynku, przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną, a także nieuczciwa lub zakazana reklama, organizowanie systemu sprzedaży lawinowej oraz prowadzenie lub organizowanie działalności w systemie konsorcyjnym. Katalog ten jest otwarty o czym świadczy użyty przez ustawodawcę zwrot „w szczególności”. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1320 ze zm.), Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1913), Źródła: Wyrok Sądu Najwyższego z 2 grudnia 2010 r., sygn. II PK 134/10 Zobacz także: Czyn nieuczciwej konkurencji Kiedy przedsiębiorca popełnia czyn nieuczciwej konkurencji

Zakaz konkurencji

Zakaz konkurencji to pojęcie, które występuje zarówno w obszarze prawa publicznego, jak i prywatnego, w tym w regulacjach dotyczących nieuczciwej konkurencji. Szczególne znaczenie ma on również dla stosunku pracy (por. art. 101¹ i następne ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy – dalej również jako „k.p”). Źródłem zakazu konkurencji są przepisy prawa stanowionego (powszechnego) oraz umowy. . . Do źródeł wynikających wprost z przepisu prawa zalicza się zakazy konkurencji wynikające z tajemnic zawodowych, przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, jak i z szeregu innych regulacji branżowych. Zakazu konkurencji nie można mylić z ograniczeń dysponowania określonymi dobrami, wynikającymi z praw podmiotowych skutecznych erga omnes (wobec wszystkich) np. „własność przysługująca z praw autorskich”, czy „własności przemysłowej”, gdzie korzystanie z cudzego dorobku intelektualnego lub też nawet własnego, ale do których to wytworów prawa majątkowego przeniesiono na nabywcę, będzie stanowić naruszenie praw własności intelektualnej lub czyn nieuczciwej konkurencji.

Pracowniczy zakaz konkurencji – to umowa sporządzona na piśmie, pod rygorem nieważności, zawarta pomiędzy pracownikiem, a pracodawcą, która zobowiązuje pracownika do niewykonywania działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy, ani też świadczenia pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność (art. 101¹ § 1 k.p.). Zakaz konkurencji w tym kontekście może przybierać również formę dodatkowej klauzuli w umowie o pracę. W przypadku umów cywilnoprawnych zakaz konkurencji jest dopuszczalny na podstawie art. 353¹ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.

Umowa o zakazie konkurencji (lub klauzula umowna) może dotyczyć zarówno okresu wykonywania pracy u danego pracodawcy – jak i okresu po rozwiązaniu stosunku pracy. Co do zakazu w trakcie trwania stosunku pracy ustawodawca nie wprowadził żadnych ograniczeń – pracodawca może zawrzeć taką umowę z każdym pracownikiem. Natomiast co do zakazu po ustaniu zatrudnienia, zakaz konkurencji może dotyczyć jedynie tych pracowników, którzy mieli dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę (art. 1012 § 2 k.p.). W przeciwieństwie do zakazu konkurencji obowiązującego po ustaniu stosunku pracy, przepisy Kodeksu pracy, nie przewidują dla pracownika z tytułu umownego zakazu prowadzenia przez niego działalności konkurencyjnej w czasie trwania stosunku pracy żadnych dodatkowych świadczeń. Istnieje jednak możliwość ich wprowadzenia, a takie postanowienia, jako korzystniejsze od przepisów prawa pracy będą skuteczne.

Postanowienie w przedmiocie zakazu konkurencji, trwającego po zakończeniu umowy o pracę powinno być uzupełnione o określenie czasu trwania tego zakazu oraz o wysokość należnego pracownikowi odszkodowania. Strony mogą dowolnie ustalić tę wysokość, bez uszczerbku dla art. 101²§ 3 k.p. - nie może być ono niższe od 25% wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji. Odszkodowanie wypłaca się jednorazowo bądź w miesięcznych ratach.

Umowa o zakazie konkurencji (tzw. klauzula lojalnościowa) powinna być formułowana na podstawie poniższych zasad (tak wyrok Sądu Najwyższego z 2 grudnia 2010 r., II PK 134/10):

pracodawca obowiązany jest do dokładnego określenia i wypełnienia treścią zakazu konkurencji, gdyż brak sprecyzowania warunków może spowodować nieważność umowy o zakazie konkurencji;
pracodawca zobligowany jest do ustalenia granic, w których pracownik ma swobodę działania po zakończeniu współpracy;
zakres zakazu konkurencji może być skonkretyzowany w odniesieniu do:

- zadań wykonywanych przez podwładnego,
- szczególnie ważnych informacji, jakie uzyskiwał,
- rodzaju działalności prowadzonej przez pracodawcę (faktycznej lub wskazanej we właściwym rejestrze).

Pracodawca nie może zabronić pracownikowi jakiejkolwiek działalności zarobkowej lub zawodowej, gdyż wiązałoby się to z ograniczeniem wolności wyboru i wykonywaniem zawodu oraz wyborem miejsca pracy i wolności działalności gospodarczej, które są standardami gwarantowanymi przez konstytucję (art. 65 i art. 20 Konstytucji RP).

Zakaz konkurencji może być nadto rozpatrywany z perspektywy czynów nieuczciwej konkurencji. Zgodnie z przedmiotową ustawą, powołaną na początku, czynami takimi są w szczególności: wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa, fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów albo usług, wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług, naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy, naśladownictwo produktów, pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie, utrudnianie dostępu do rynku, przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną, a także nieuczciwa lub zakazana reklama, organizowanie systemu sprzedaży lawinowej oraz prowadzenie lub organizowanie działalności w systemie konsorcyjnym. Katalog ten jest otwarty o czym świadczy użyty przez ustawodawcę zwrot „w szczególności”.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1320 ze zm.),
Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1913),

Źródła: