Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  Z

Zamiana (umowa zamiany)

Umowa zamiany to umowa nazwana w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. Uczestniczą w niej co najmniej dwie strony. Każda ze stron zobowiązuje się do przeniesienia własności rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Do umowy zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży, Podobieństwo to wyraża się również w praktycznej funkcji omawianej umowy, którą jest wymiana dóbr. W przeciwieństwie do umowy sprzedaży, w której przeniesienie własności następuje w zamian do zapłatę ceny. Jeżeli w danej umowie zastrzeże się zapłatę, wówczas traci ona charakter umowy wymiany (zamiana z dopłatą). Do jej zawarcia wystarcza dokonanie jednej czynności prawnej. 

W umowie zamiany występuje ten sam rodzaj zobowiązania stron pomimo innego rodzaju przedmiotu. Każda ze stron, którą mogą być osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej ma obowiązek spełnić świadczenie oraz umożliwić spełnienie świadczenia wzajemnego. Przedmiotem omawianego kontraktu są rzeczy oznaczone co do gatunku i co do tożsamości (a właściwie własność tych rzeczy), spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, użytkowanie wieczyste, akcje, udziały, wierzytelności oraz inne prawa zbywalne.

Umowa zamiany może być zawarta w dowolnej formie (ustna, pisemna). Zasada ta doznaje ograniczenia w przepisach szczególnych np. wymóg aktu notarialnego przy zbyciu nieruchomości czy użytkowania wieczystego. Niedochowanie tej formy skutkuje nieważnością umowy.

W piśmiennictwie prawa zobowiązań wskazuje się, że umowa zamiany ma charakter:

  • konsensualny – dochodzi do skutku przez złożenie zgodnych oświadczeń woli przez strony,
  • wzajemny – zobowiązanie jednej z stron jest odpowiednikiem zobowiązania drugiej strony,
  • odpłatny,
  • kauzalny – istnieje odpowiednia przyczyna przysporzenia,

Ponadto umowa zamiany jest uznawana za umowę zobowiązującą, rozporządzającą i przysparzającą. Wskazuje się, że ma ona zastosowanie w obrocie międzynarodowym i prywatnym, a także w obrocie instrumentami finansowymi. Umowa zamiany jest przedmiotem licznych orzeczeń sądowych. W wyroku z dnia 20 maja 2010 r. sygn. V CSK 387/09 Sąd Najwyższy wypowiedział się w przedmiocie nieważności omawianej umowy. Przesłanką jej unieważnienia może być wyzysk jednej ze stron umowy przejawiający się rażącą dysproporcją świadczeń.

 

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.),

 Źródła:

  1. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 2010 r. sygn. V CSK 387/09

Zobacz także: