Zakres odpowiedzialności materialnej zleceniobiorcy za szkodę wyrządzoną w miejscu wykonywania zlecenia oraz kwestie dotyczące mobbingu w ramach współpracy w oparciu o umowę zlecenia
Użytkownik zwrócił się do nas z pytaniem dotyczącym zakresu odpowiedzialności materialnej zleceniobiorcy za szkodę wyrządzoną w miejscu wykonywania zlecenia, a także możliwość dokonywania ewentualnych potrąceń z wynagrodzenia za wyrządzoną szkodę. Zwrócił się również o rozstrzygnięcie, czy w ramach współpracy na podstawie umowy zlecenia pewne zachowania mogłyby być podstawą mobbingu.
Odpowiedź:
Na wstępie należy zaznaczyć, że odpowiedzialność zleceniobiorcy znacznie różni się od odpowiedzialności pracownika, bowiem zleceniobiorca nie podlega ochronie na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U.2020.1320 t.j.). Jak wynika z art. 114 i następnych Kodeksu pracy pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ze swej winy wyrządził pracodawcy szkodę, ponosi odpowiedzialność materialną w granicach rzeczywistej straty. Pracownik nie ponosi jednak ryzyka związanego z działalnością pracodawcy. W przypadku stosunku pracy odszkodowanie ustala się w wysokości wyrządzonej szkody, jednak nie może ono przewyższać kwoty trzymiesięcznego wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w dniu wyrządzenia szkody. Regulacje te dotyczą jednak wyłącznie stosunku pracy i nie znajdują zastosowania do odpowiedzialności wynikającej z umowy zlecenia.
Odpowiedzialność zleceniobiorcy jest równa wyrządzonej szkodzie i nie stosuje się do niej ograniczeń analogicznych dla regulacji Kodeksu pracy. Zatrudnienie na podstawie umowy zlecenia podlega wyłącznie regulacjom przepisów prawa cywilnego. Zleceniobiorca może ponosić odpowiedzialność zarówno za nienależyte wykonanie umowy na podstawie art. 471 Kodeksu cywilnego (Dz.U.2020.1740 t.j. ) , jak i odpowiedzialność za zawinione działanie na podstawie art. 415 Kodeksu cywilnego. Użytownik może zatem obciążyć zleceniobiorcę kosztami naprawienia szkody w pełnej wysokości na podstawie art. 415 K.c., jeżeli szkoda powstała z winy zleceniobiorcy. Zgodnie ze wskazanym przepisem,
kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.
Warunkiem poniesienia odpowiedzialności zleceniobiorcy za szkodę jest wystąpienie trzech przesłanek: winy zleceniobiorcy, szkody w określonej wysokości oraz tzw. adekwatnego związku przyczynowo- skutkowego pomiędzy winą a szkodą. W przypadku gdy zleceniobiorca odmówi dobrowolnej zapłaty odszkodowania, warunkiem zasądzenia odszkodowania od zleceniobiorcy będzie wykazanie wszystkich przesłanek odpowiedzialności. Tym samym, zleceniodawca nie może dobrowolnie potrącić zleceniodawcy z wynagrodzenia kosztów wyrządzonej szkody. Jeżeli strony nie uregulują w umowie zasad i warunków naprawienia wyrządzonej szkody, fakt ten wyłącza możliwość zastosowania instytucji potrącenia. Potrącenie uregulowane przepisami prawa cywilnego jest możliwe, gdy dwie osoby są względem siebie dłużnikami i wierzycielami.
Wówczas każda z nich może potrącić swoją wierzytelność względem wierzytelności drugiej strony. Powoduje to w konsekwencji umorzenie się tych wierzytelności nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Warunkiem takiego potrącenia jest jednak tożsamość wzajemnych wierzytelności. Muszą być one jednorodzajowe co do ich przedmiotu, np. dotyczyć określonej kwoty pieniędzy. Ponadto obie wierzytelności muszą być wymagalne, a zatem każda ze stron ma prawo żądania ich spełnienia oraz zaskarżalne, czyli istnieje możliwość dochodzenia ich przed sądem. Jeżeli zleceniobiorca nie będzie poczuwał się do zwrotu należności za wyrządzoną szkodę, jedyną możliwością dochodzenia poniesionych kosztów będzie postępowanie sądowe.
Pojawia się pytanie, czy zatrudnionego na umowę zlecenia można pociągnąć do odpowiedzialności za mienie powierzone na takich zasadach jak jest to uregulowane w Kodeksie pracy? W doktrynie ukształtował się pogląd, że można wprowadzić do umowy zlecenia zapisy o odpowiedzialności materialnej zatrudnionego na zasadach określonych w Kodeksie pracy.
Jeżeli Użytkownik zatrudnia sprzedawcę w sklepie na podstawie umowy zlecenia, który odpowiada za cały asortyment, a także rozlicza pod koniec dnia utarg, to warto wprowadzić do umowy odpowiednie zapisy, aby zabezpieczyć swoje interesy. Oczywiście można dochodzić odpowiedzialności za poniesioną szkodę na ogólnych zasadach Kodeksu cywilnego. Jednak o wiele lepszym rozwiązaniem jest wskazanie zasad ponoszenia odpowiedzialności za mienie powierzone w umowie zlecenia, w załączniku do umowy zlecenia albo jeżeli umowa już jest zawarta - w drodze aneksu do umowy. Powyższa praktyka została potwierdzona w orzecznictwie Sądu Najwyższego, który w Postanowieniu z dnia 19 marca 2019 r., sygn. III PK 90/18 stwierdził, że
strony cywilnoprawnej umowy o świadczenie usług w ramach swobody umów mogą ukształtować zakres odpowiedzialności usługodawcy przez odesłanie do przepisów Kodeksu pracy o odpowiedzialności materialnej za mienie powierzone z obowiązkiem zwrotu lub do wyliczenia się (art. 124 KP).
W przypadku wprowadzenia takich zapisów dotyczącej odpowiedzialności materialnej za mienie powierzone z obowiązkiem zwrotu lub do wyliczenia się, Zleceniobiorca przyjmuje na siebie pełną odpowiedzialność materialną za powierzone mienie (należy dokładnie, określić co stanowi to mienie. Dodatkowo należy wskazać jakie konsekwencje ponosi Zleceniobiorca za naruszenie zasad tej odpowiedzialności (rozliczenie się z powierzonego mienia, pokrycia straty itp.) oraz umieścić oświadczenia, że Zleceniobiorca nie zgłasza zastrzeżeń co do warunków świadczenia swoich usług oraz powiadamiania Zleceniodawcy o przeszkodach w ich świadczeniu. W zakresie nieuregulowanym umową umieścić odesłanie do odpowiednich zapisów w Kodeksie pracy.
Przechodząc do kolejnego pytania dotyczącego mobbingu w miejscu wykonywania zlecenia, należy wyjaśnić, czym w ogóle jest mobbing. Zgodnie z definicją zawartą w art. 943 § 2 Kodeksu pracy mobbing oznacza działania lub zachowania skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników. Jak wynika z powyższego uregulowania dotyczące mobbingu odnoszą się do pracownika, a więc osoby, która pozostaje w stosunku pracy. Z literalnego brzmienia przepisu wynika zatem, że wskazana regulacja nie odnosi się do zleceniobiorców czy też osób wykonujących umowy o dzieło. Nie oznacza to jednak, że osoby świadczące pracę na podstawie umów cywilnoprawnych są pozbawione ochrony prawnej. Każda ofiara mobbingu, bez względu na podstawę materialnoprawną (przepisy Kodeksu pracy, jak i Kodeksu cywilnego) może dochodzić swych praw na podstawie przepisów cywilnych dotyczących ochrony dóbr osobistych. Działania noszące znamiona mobbingu bez wątpienia można zakwalifikować jako naruszanie dóbr osobistych, ponieważ zagrożone cudzym działaniem są: cześć, nazwisko, wizerunek osoby pokrzywdzonej, pod warunkiem, że działania są bezprawne. Zleceniobiorca może wystąpić z roszczeniem do sądu, żądając od osoby, która dopuściła się mobbingu, aby podjęła czynności zmierzające do usunięcia skutków naruszenia, a w szczególności, żeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie (np. oficjalne przeprosiny).
Osoba pokrzywdzona może także wnosić o zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę bądź zasądzenie odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany prze siebie cel społeczny.
W sytuacji, gdy zleceniodawca zleca zleceniobiorcy wykonanie określonego polecenia, które mieści się w zakresie jego obowiązków wskzanych w umowie (np. sprzątanie) nie można mówić o naruszeniu dóbr osobistych (mobbingu). Aby dane zachowanie można było zakwalifikować jako mobbing, muszą zostać spełnione poszczególne przesłanki, w szczególności musi być to zachowanie uporczywe i długotrwałe, polegające na zastraszaniu pracownika i mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika (zleceniobiorcy).
Stan prawny na dzień: 22 listopada 2021 r.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U.2020.1320 t.j.);
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz.U.2020.1740 t.j. ).
Wpisz nasz KRS 0000318482 w deklaracji podatkowej PIT.
Umowa o dzieło - umowa zlecenie
Wielokrotnie spotykamy się z problematyką, jaką jest wybór właściwego rodzaju umowy. Najczęściej mylonymi i błędnie stosowanymi umowami są umowa o dzieło/umowa zlecenie. Zarówno umowa o dzieło, jak i umowa zlecenie są umowami cywilnoprawnymi, pełnią jednakże zdecydowanie inne funkcje i powodują różne skutki. Istotą zawarcia umowy o dzieło jest zobowiązanie się przyjmującego zamówienie do wykonania określonego, szczegółowo w umowie dzieła, zaś strony zmawiającej do zapłaty wynagrodzenia. Istotą umowy zlecenia jest wykonanie nie przez przyjmującego zlecenie określonej czynności prawnej lub faktycznej.
Jak widzisz, serwis mikroPorady.pl jest wolny od reklam. Działamy dzięki ofiarności naszych użytkowników, którzy przekazują nam wpłaty i darowizny. Nawet w bardzo niewielkich kwotach.
Twoja pomoc pozwoli na:
Poszerzenie serwisu miesięcznie o co najmniej 20 nowych rozwiązań, wzorów umów oraz kazusów
Bieżącą aktualizację wszystkich treści przez prawników
Udzielenie miesięcznie co najmniej 100 porad i konsultacji online
Opiekę informatyczną serwisu i jego dostępność 24/7
"Wesprzyj nas, a zobaczysz, jak dużo na tym zyskasz."
Komunikat w związku realizacją obowiązku z art. 13 RODO Informacja nt. Cookies
Drogi Użytkowniku!
zanim zaczniesz korzystać z naszego Serwisu mikroPorady.pl, prosimy zapoznaj się uważnie z naszym Regulaminem, Polityką Prywatności oraz Polityką Cookies, w których szczegółowo opisaliśmy zasady korzystania z naszego Serwisu oraz sposób gromadzenia, wykorzystania i udostępnienia danych osobowych. Korzystając z Serwisu zgadzasz się z Regulaminem, Polityką Prywatności i Polityką Cookies.
Twoja prywatność i bezpieczeństwo to nasz priorytet, dlatego informujemy Cię, że nasz Serwis wykorzystuje pliki cookies, które przetwarzają dane, w tym dane, które mogą być zakwalifikowane jako dane osobowe, w celu zebrania i przetwarzania zagregowanych danych dla celów statystycznych, które pomagają zrozumieć, w jaki sposób Użytkownicy Serwisu korzystają ze stron internetowych, co umożliwia ulepszanie ich struktury i zawartości, doskonalenia jakości i treści naszych Usług, szerzenia misji edukacyjnej (w tym analizowania i profilowania danych grup użytkowników dla celów badawczych i marketingu naszych Usług).
Pamiętaj, możesz w każdej chwili wyrazić sprzeciw na przetwarzanie Twoich danych osobowych. Jeżeli nie wyrażasz zgody na korzystanie przez nasz Serwis z plików cookies, zmień ustawienia przeglądarki internetowej w zakresie plików cookies w swoim urządzeniu końcowym.
Kto jest Administratorem Twoich danych?
Administratorem Twoich danych jesteśmy my, czyli Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości Fundacja dr B. Federa, ul. Orzeszkowej 2, 05-827 Grodzisk Mazowiecki. Jesteśmy organizacją pożytku publicznego i prowadzimy nieodpłatną działalność pożytku publicznego.
Inspektor Ochrony Danych
Aby zagwarantować, że Twoje dane zawsze będą przetwarzane w sposób transparentny i zgodny z prawem, wyznaczyliśmy Inspektora Ochrony Danych. Jest to osoba, z którą możesz się kontaktować we wszystkich sprawach dotyczących przetwarzania danych osobowych oraz korzystania z praw związanych z tym przetwarzaniem. Naszym Inspektorem Ochrony Danych jest Janusz Kosakowski. Dane kontaktowe: e-mail: <mailto:inspektor@wiedza3g.pl> inspektor@wiedza3g.pl; adres korespondencyjny: Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości Fundacja dr Bogusława Federa, ul. Orzeszkowej 2, 05-827 Grodzisk Mazowiecki
Odbiorcy Twoich danych
Nigdy nie przekazujemy Twoich danych, nie sprzedajemy ich ani nie wymieniamy się nimi w jakichkolwiek celach, także marketingowych z innymi podmiotami. Twoje dane mogą być przekazywane jedynie Zaufanym Partnerom. W większości dane dotyczące ruchu naszych użytkowników gromadzone są przez naszych Zaufanych Partnerów. Prawo daje nam także możliwość przekazania danych podmiotom, które będą je przetwarzać na nasze zlecenie. Mogą to być na przykład podwykonawcy naszych usług, np. firmy IT oraz oczywiście organy typu sądy czy policja, które mogą żądać danych na podstawie obowiązującego prawa.
W związku z korzystaniem przez nas z narzędzia Google Analitycs Twoje dane zgromadzone w plikach cookies mogą być przekazywane Google Inc. z siedzibą w USA, tj. poza Europejski Obszar Gospodarczy. Przykazywanie odbywać się będzie na podstawie regulacji zabezpieczających ochronę danych osobowych, zatwierdzonych przez Komisję Europejską.
Podstawy prawne przetwarzania Twoich danych
W każdym przypadku przetwarzanie Twoich danych musi być oparte na podstawie prawnej na bazie obowiązujących przepisów. Jedną z nich może być konieczność przetwarzania danych do wykonania lub zawarcia umowy, której jesteś stroną. Taką umowę stanowo Regulamin Serwisu mikroPorady.pl. W przypadku pozostałych celów, takich jak analityka ruchu, zapobieganie nadużyciom, szerzenie misji edukacyjnej (w tym analizowanie i profilowanie danych grup użytkowników dla celów badawczych i marketingu naszych Usług), podstawą prawną jest nasz uzasadniony interes jako Administratora danych. Nasz prawnie uzasadniony interes polega na ułatwieniu korzystania z usług świadczonych drogą elektroniczną oraz na poprawie ich funkcjonalności, w tym na konieczności dostosowania zawartości Serwisu do potrzeb i preferencji Usługobiorców (Użytkowników) oraz optymalizacji korzystania ze stron internetowych, a także na konieczności tworzenia statystyk i badań, które stanowią podstawę do analizy, w jaki sposób Ty i inny Usługobiorcy korzystacie z Serwisu i na tej podstawie m.in. przygotowywać takie treści, które cieszą się największym zainteresowaniem lub na które jest największe zapotrzebowanie.
Okres przez jaki dane będą przetwarzane
Po zakończeniu korzystania przez Ciebie z naszych Usług, nie będziemy przetwarzać Twoich danych osobowych, za wyjątkiem tych danych, które są dopuszczone do przetwarzania na podstawie przepisów prawa lub umowy lub niezbędne do wyjaśnienia okoliczności niedozwolonego korzystania z Usług. Dane osobowe niezbędne do wykonania Umowy będziemy przetwarzać do czasu wygaśnięcia tej umowy, z tym zastrzeżeniem, że czasami, dane te mogą być przetwarzane również po wygaśnięciu tej umowy, jednak tylko wyłącznie jeżeli jest to dozwolone lub wymagane w świetle obowiązującego prawa np. przetwarzanie w celach statystycznych, rozliczeniowych lub w celu dochodzenia roszczeń.
Dane przetwarzane z uwagi na nasz uzasadniony interes będziemy przetwarzać do czasu ewentualnego zgłoszenia przez Ciebie skutecznego sprzeciwu.
Również skorzystanie przez Ciebie z prawa do bycia zapomnianym będzie skutkowało usunięciem Twoich danych na Twoje wyraźne żądanie.
Jakie masz prawa w stosunku do swoich danych?
Masz m.in. prawo żądania dostępu do danych, sprostowania danych, do usunięcia danych (prawo do bycia zapomnianym), do ograniczenia przetwarzania danych, do przenoszenia danych. Możesz także zgłosić sprzeciw do przetwarzania danych oraz wycofać udzieloną zgodę do przetwarzania danych. Masz także prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego (Prezesa UODO), jeżeli uważasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe w niewłaściwy sposób. Jak skorzystać ze swoich praw opisujemy w Polityce prywatności.
Chcesz dowiedzieć się więcej o zasadach przetwarzania i ochrony danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu mikroPorady?
Nasza strona używa plików Cookies. Korzystając z niej akceptujesz naszą Politykę Cookies i wyrażasz zgodę na używanie plików Cookies według aktualnych ustawień swojej przeglądarki. Poznaj szczegóły i możliwości ustawień w plików Cookies.
//=hUrl::getPageUrl(getConfig('mikroporady', 'paymentsPageId'))?>
//=t('!_DONATE_FORM_HEADER')?>
//=TPL_URL?>
//=TPL_URL?>
//=t('Wybierz lub wpisz kwotę darowizny')?>
//=t('Wesprzyj nas i odbierz poradnik:')?>
//=TPL_URL?>
Załóż konto, by w pełni korzystać z bezpłatnego wsparcia w prowadzeniu firmy
Rejestracja zajmie Ci 1 minutę.
Dostajesz bezpłatny dostęp do niezbędnej wiedzy i informacji.
pobieraj za darmo wzory dokumentów z komentarzem prawnym,
Wiemy jednak, że jako mikroprzedsiębiorca masz niewiele czasu na zgłębianie całości dokumentów, więc przygotowaliśmy skrót najważniejszych zapisów:
Gromadzimy tylko te dane osobowe, które są niezbędne do świadczenia usługi mikroPorady.pl, takie jak np. Twój adres e-mail.
Aby rozwijać aplikację i zapewniać lepszą jakość bezpłatnych usług, gromadzimy anonimowe dane zbiorcze w zakresie sposobu korzystania z mikroPorady.pl.
Dobroczynny serwis mikroPorady.pl należy wyłącznie do nas. Ale wszystko, co zamieścisz na swoim koncie, pozostaje Twoją 100% własnością. Bez Twojej zgody nigdy nie udostępnimy tych materiałów podmiotom trzecim.
Nasz serwis jest również w 100% zgodny z RODO. W każdej chwili możesz uzyskać dostęp do swoich danych, sprawdzić gdzie i w jaki sposób są one przechowywane. Oczywiście w dowolnym momencie możesz je również usunąć.
Wiemy jednak, że jako mikroprzedsiębiorca masz niewiele czasu na zgłębianie całości dokumentów, więc przygotowaliśmy skrót najważniejszych zapisów:
Gromadzimy tylko te dane osobowe, które są niezbędne do świadczenia usługi mikroPorady.pl, takie jak np. Twój adres e-mail.
Aby rozwijać aplikację i zapewniać lepszą jakość bezpłatnych usług, gromadzimy anonimowe dane zbiorcze w zakresie sposobu korzystania z mikroPorady.pl.
Dobroczynny serwis mikroPorady.pl należy wyłącznie do nas. Ale wszystko, co zamieścisz na swoim koncie, pozostaje Twoją 100% własnością. Bez Twojej zgody nigdy nie udostępnimy tych materiałów podmiotom trzecim.
Nasz serwis jest również w 100% zgodny z RODO. W każdej chwili możesz uzyskać dostęp do swoich danych, sprawdzić gdzie i w jaki sposób są one przechowywane. Oczywiście w dowolnym momencie możesz je również usunąć.
Na podany adres e-mail wysłany został link aktywujący konto.
Przypomnienie hasła
Na podany adres e-mail wysłany został link do zmiany hasła.
Gdy potrzebujesz
porady, u nas zawsze
ją otrzymujesz*
*Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju? A czy wiesz, że tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok z powodu braku dostatecznej wiedzy, znajomości przypisów i kompetencji?
A czy wiesz, że...
Ty też możesz coś dla nas
zrobić, abyśmy mogli dalej działać
i skutecznie Cię wspierać?
KRS 0000318482
Skopiuj KRS
Wpisz nasz KRS w Deklaracji Podatkowej Twój e-PIT!
Przechodzisz właśnie do usługi Twój e-PIT Ministerstwa Finansów
Aby skutecznie przekazać 1,5% na Projekty Fundacji
mikroPorady.pl i jestemSzefem.pl
wystarczy wpisać:
KRS 0000318482
Skopiuj KRS
lub wyszukać na liście:
Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości
Fundacja dr Bogusława Federa